Türkiye'nin tahıl ambarı olarak geçen Güneydoğu Anadolu'da büyük risk ortaya çıktı. Diyarbakır, Mardin, Urfa ve Batman gibi şehirlerde başlayan obruklar çiftçileri korkuttu. Uzman isim Konya'dan sonra en çok obruk olan Güneydoğu Anadolu tarım arazileri hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Konya'da yeraltı suları ve bataklıkların kurutulması sonucu oluşan tarım arazilerindeki obruklara bir yeni bölge eklendi. Türkiye'nin tarım ambarı olan Güneydoğu Anadolu'nun arazileri adım adım yok oluyor. Konya'daki obruklardan sonra şimdi de Güneydoğu Anadolu'da alarm verildi. Güneydoğu Anadolu'da tarım arazilerinin altının boşalmasına dair Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, tgrthaber.com.tr'nin Özel Haber Şefi Zehra Maslak'a açıklamada bulundu.
Arık, Konya üzerinden dikkat çekerek Güneydoğu Anadolu tarım arazilerinde ortaya çıkan obrukların nedenlerini işte şu sözlerle sıraladı.
"Konya bölgesindeki obruk sayıları arttı. Kuralık bunda en büyük etkin oluyor. Yağış dengesi sağlanmadığından yeraltı sularının düzensiz kullanımı bunu beraberinde getiriyor. Aynı durum son yıllarda Güneydoğu Anadolu bölgesin de de yaşanıyor. Öncelikle Urfa, Diyarbakır, Batman Siirt ve Mardin de obruk sayısı giderek artıyor. Bunu bu kez sadece kuralık ve iklim değişikliğine bağlayamayız aynı anda yeraltı sularının kullanımı en büyük etken. Bölge içerisinde Konya kadar olmazsa da obruk oluşumları arttı. Bu durumu daha detaylı ele alırsak. Suyla karşılaştığında çözülen kayalar suyun kimyasal özellikleri suyun hareketlerini artıracak kırıklar gözenekler bunlar obruk oluşumunu tetikler."
Öte yandan obruk oluşmaması için ya da şimdiden alınacak önlemler hakkında da konuşan Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Arık, "Jeolojik koşullarla beraber gelişen bu durum da bilinçsizce yer altı sularını kullanmamamız gerekiyor. Yoğun kullanım sadece obruk oluşumuna neden olmuyor aynı zamanda diğer bütün ekonomik dengeyi bozuyor. Tarım alanlarının değeri neredeyse yarıya düşüyor. İşçilerin ağır arabaları da kullanması toprakları hareketlendiriyor. Bu durum herkesin ortak sorunudur. Tarım arazileri sulama yöntemi minvalinde sulama kanalları artırılmalı. Barajlar yer üstü sularından destek alınmalı. Öte yandan sulaması yoğun olan tarım çeşitleri mercimek mısır gibi ürünlerde bu teknik sulama oldukça önemlidir. Aksi halde obruk sayısında artış riski devam edecektir" dedi.
Geçtiğimiz günlerde Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas'ın açıklamaları tedirginliği artırdı. Tarımsal faaliyetlerdeki yeraltı sularının aşırı kullanımına bağlı oluşan obrukların altını çizen Arvas, Diyarbakır, Siirt, Urfa, Mardin, Batman gibi şehirlere dikkat çekti.
Vatandaşları tedirgin eden görüntüler tarım arazilerinin ortasında oluşmaya başladı. Fay hatları hareketlenmesinden kaynaklı da oluşan bu durumda en kritik süreç ise yeraltı sularının hızla tüketilmesi oldu. Suların tüketilmesi toprak hareketlerinde artmaya sebebiyet verdi. Bu da tarım arazilerinde obruklara yol açtı. Derinleşen obruklar yayıldıkça buğday, pamuk ve pamuk arazilerinin sayısını azalttı.
Jeofizik Araştırmalarla meşhur olan Geophysical Research Letters dergisi de aynı şekilde yeraltı su kullanımındaki dengesizliğe dikkat çekti. Dünya genelinde yeraltı sularının dengesiz kullanımının yol açtığı riskler tarımdan elde edilen verimi de azaltacağına yönelik verilerde yer aldı.
Arvas, bu açıklamalara bianen, "Son yapılan araştırmalar, aşırı yeraltı suyu tüketiminin, dünyanın coğrafi kutuplarındaki kaymayı etkileyebilecek sonuçlarının olduğunu gösteriyor. Jeofizik alanındaki bu önemli keşif, su kaynaklarımızın yönetimine dair stratejilerimizi yeniden düşünmemizi gerektiriyor" şeklinde konuştu.
Arvas, GAP projesinin önemine değinerek sulama kanalarındaki artışı bu riskin de azaltacağını hatırlattı. Özellikle Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin'deki tarım alanlarına ulaşacak sulama kanalları enerji tasarrufunu beraberinde getirecek. DSİ tarafından yapılan bu sulama kanallarının öneminin altını çizdi.
Arvas, kaçak sulama açanların kaçak elektrik açanlarla yarıştığını belirtti. Bilimsel araştırmaları ön sürerek kaçak sisteminde önüne geçildiğini açıkladı. Bu durumun önüne geçilmemesi devamlılığında tarımda ciddi bir kayıp yaşanacağını açıkladı. Konya'da her gün artan derin obruklar, şimdilerde Güneydoğu Anadolu tarım arazilerinde mevcut.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
12:11
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ