2025 yılı dünya için kritik kırılmaların, savaşların, diplomatik hamlelerin ve insani dramların yılı oldu.
Ay ay, gün gün hazırlanan bu almanakta, küresel gündemi belirleyen gelişmeler kronolojik olarak görsellerle kayıt altına alındı.
Kriz bölgelerinden güç merkezlerine uzanan bu foto-galeri, 2025’in dünya sahnesinde nasıl ilerlediğini çarpıcı karelerle gözler önüne seriyor.
1 Ocak: 42 yaşındaki ABD’li bir ordu gazisi Louisiana eyaletindeki New Orlean şehrinde yer alan Bourbon Caddesi’nde yılbaşı kutlamalarına kiralık bir kamyonetle daldı. Yaşanan katliamda 14 kişi hayatını kaybederken, çok sayıda kişi yaralandı. Sürücü polisle girdiği çatışmada öldürüldü.
1 Ocak: Bulgaristan ve Romanya Schengen Bölgesi’ne katıldı. İki ülke de kara sınır kontrollerini kaldırdı.
1 Ocak: Ukrayna, Rus doğalgazının akışını durdurdu. Gazprom ile transit anlaşmasını sona erdiren Ukrayna, Moldova’nın doğusunda yer alan Transdinyester’e doğal gaz tedarikini kesti.
3 Ocak: 17 yaşındaki İngiliz dart dehası Luke Littler, Londra’da düzenlenen PDC Dünya Şampiyonası finalinde 3 kez şampiyon olan Michael van Gerwen’i 7-3 yenerek tarihin en genç dünya şampiyonu oldu.
6 Ocak: Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Liberal Parti’nin başına bir halef atandığında istifa edeceğine söz verdi.
6 Ocak: ABD, güneybatı Louisiana’da kuş gribinden ölen ilk kişiyi kaydetti.
7 Ocak: Tibet’te kutsal Şigatse şehri yakınlarında 7,1 şiddetinde deprem meydana geldi. Yaşanan deprem Nepal, Çin ve Hindistan’da da hasara yol açarak 126 kişinin ölümüne neden oldu.
7 Ocak: ABD’nin California eyaletinde yer alan Los Angeles şehri genelinde orman yangınları meydana geldi. Yangınlar on binlerce kişinin tahliye edilmesine, 16 binden fazla yapının yanmasına ve 29 kişinin ölümüne yol açtı.
7 Ocak: Eski ABD Başkanı Jimmy Carter’ın naaşı ABD Kongre Binası’nda saygı duruşuna açıldı.
9 Ocak: Lübnan, Michael Aoun’un görev süresinin Ekim 2022 tarihinde sona ermesi sonrası gerçekleştirilen 12. Seçimde cumhurbaşkanı olarak ordunun başındaki General Joseph Aoun’u seçti
10 Ocak: İklim bilimcileri, 2024’ün Dünya’nın kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğunu belirtirken, 2015’te Paris İklim Anlaşması’nda kararlaştırılan sembolik 1,5C sıcaklık sınırını aşan ilk yıl olduğunu bildirdi.
13 Ocak: Çin, 990 milyar dolarlık rekor bir ticaret fazlası açıkladı. Böylece ülke artık dünyanın imalat ürünlerinin üçte birini üretiyor.
15 Ocak: Frelimo partisinin yeni lideri Daniel Chapo, Mozambik’in cumhurbaşkanı olarak aylarca süren protestoların ardından göreve başlayarak, partinin iktidarını 49 yıla uzattı.
15 Ocak: Gazze savaşı: 15 aylık çatışmayı sona erdirmek için rehine takası ve Gazze’ye uluslararası yardımın girmesine izin verilmesini içeren İsrail-Hamas arasındaki ateşkes anlaşması duyuruldu. (19 Ocak’ta yürürlüğe girdi)
15 Ocak: Güney Kore’nin görevden uzaklaştırılmış Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol, tutuklandı.
20 Ocak: Başkan Donald Trump, göreve dönüşünün ilk gününde, 6 Ocak 2021’deki ABD Kongre Binası saldırısıyla bağlantılı olarak suçlanan 1500’den fazla destekçisine af çıkardı. Ülkenin güney sırında ulusal acil durum ilan eden Trump, ABD’yi Dünya Sağlık Örgütü’nden ve Paris İklim Anlaşması’ndan çekti.
21 Ocak: Türkiye’nin kayak merkezi Bolu’daki bir otelde çıkan yangında 79 kişi hayatını kaybederken, 51 kişi de yaralandı.
27 Ocak: Ruanda destekli, grup M23 önderliğindeki isyancılar, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin en büyük şehri olan Goma’yı ele geçirdi ve 500 bin kişiyi yerinden etti.
29 Ocak: ABD ordusuna ait bir helikopter gece görüş uçuşu tatbikatı gerçekleştirdiği sırada Washington DC yakınlarındaki Ronald Reagan Ulusal Havalimanı’na yaklaşırken Potomac Nehri üzerinde ticari bir uçakla çarpıştı. Yaşanan faciada 67 yolcu ve mürettebat üyesinin tamamı öldü.
30 Ocak: Fransa, eski sömürgesi olan Çad’ın savunma iş birliği anlaşmasını sona erdirmesinden iki ay sonra Çad’daki son askeri üssünü kapattı.
4 Şubat: İsveç’in Örebro şehrindeki bir eğitim merkezine silahlı saldırı düzenlendi. 10 öğrenci hayatını kaybederken, 15 öğrenci yaralandı. Bu olay, İsveç tarihinin en ölümcül toplu silahlı saldırısı olarak tarihe geçti.
14 Şubat: Papa Francis, solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle Roma’daki hastaneye kaldırıldı.
17 Şubat: Kanada’da yer alan Toronto Havalimanı’nda bir uçak düşerek ters döndü. 21 kişinin yaralandığı kaza, Kuzey Amerika’da bir ay içinde meydana gelen dördüncü büyük havacılık kazası olarak kayıtlara geçti.
18 Şubat: ABD ve Rusya, Ukrayna’daki savaş konusunda Suudi Arabistan’da bir araya geldi.
23 Şubat: Almanya seçimlerini %28,6 ile Friedrich Merz kazandı.
28 Şubat: ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında Beyaz Saray’da olağanüstü görüşme gerçekleştirildi. Görüşme iki liderin gazetecilerin önünde yaşadığı bir tartışmanın ardından yarıda kesildi.
2 Mart: ABD firması Firefly’ın Blue Ghost uzay aracı, Ay’a inen ikinci ticari araç oldu.
4 Mart: ABD Başkanı Donald Trump, ABD Kongresi’ne 99 dakika süren ve bir başkanın yaptığı en uzun konuşmayı gerçekleştirdi. Hitabında ABD’nin Grönland’ı ele geçireceğinin altını çizerek söz verdi.
9 Mart: Mark Carney, Justin Trudeau’nun yerine Kanada Başbakanı seçildi.
11 Mart: Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin “uyuşturucuya karşı savaşı” nedeniyle eski Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Filipniler’in başkenti Manila’da tutuklandı.
15 Mart: Sırbistan’da Novi Sad tren istasyonunun çökmesiyle yaşanan ölümcül facia sonrası hükümete karşı 325 bin kişinin katıldığı, ülke tarihinin en büyük mitingi başkent Belgrad’da düzenlendi.
28 Mart: Myanmar’ın merkezinde 7,7 şiddetinde bir deprem meydana geldi. İlk depremi 6,4 büyüklüğünde artçı sarsını takip etti ve Güneydoğu Asya genelinde yıkıcı hasara yol açtı. Yaşanan depremde 4 bin 400’den fazla kişi hayatını kaybederken, en az 7 bin kişi yaralandı ve yüzlerce kişi kayboldu.
3 Nisan: Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından tutuklama emri bulunan İsrail Başbakanı Netanyahu’nun ziyaret kapsamında Macaristan’a gitmesiyle Macaristan, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden çekildi.
4 Nisan: Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol, ülkesinin anayasa mahkemesinde Aralık 2024 tarihinde kendisine karşı yapılan azil oylamasını onaylamasıyla görevden alındı.
15 Nisan: Irak’ta meydana gelen kum fırtınası nedeniyle en az 3 bin 700 kişi solunum güçlüğü nedeniyle hastanelere kaldırıldı. Ülkedeki iki havaalanı görüş mesafesinin düşüklüğü nedeniyle uçuşları askıya aldı.
16 Nisan: ABD Donanması, Husilerin kontrolündeki Yemen genelinde bir füze saldırısı dalgası başlattı. Saldırılar sonucunda en az 31 kişi öldü, 101 kişi de yaralandı.
17 Nisan: Bir ABD vatandaşı, bıçak zoruyla Tropic Air Flight 711 uçağını kaçırdı. Belize’de polis tarafından öldürülmeden önce üç yolcuyu yaraladı.
21 Nisan: 2013 yılından beri Katolik Kilisesi’nin başında olan Papa Francis hayatını kaybetti. Yerine Papa Leo XIV geçti.
26 Nisan: Papa Franciscus, Vatikan’da düzenlenen bir tören sonrası Roma’da yer alan Aziz Meryem Major Papalık Bazilikası’na defnedildi. Törene yüz binlerce kişi katıldı.
3 Mayıs: Avustralya federal seçimlerince Anthony Albanese liderliğindeki işçi partisi hükümeti ezici bir zaferle yeniden seçildi.
5 Mayıs: Vatikan, Papamobilin Filistin’in Gazze şehrindeki yaralı çocuklar için mobil bir sağlık kliniğine dönüştürülmek üzere bağışlanacağını duyurdu.
7 Mayıs: Yeni Papa’yı seçmek üzere 133 kardinal seçmenin katılımıyla Konklav başladı.
7 Mayıs: Hindistan, Pakistan’daki birçok noktaya hava saldırıları düzenleyerek 8 kişinin ölümüne sebep oldu. Pakistan OHAL ilan ederek, saldırıları savaş eylemi olarak nitelendirdi ve Hindistan’a karşı misilleme saldırıları düzenleyerek üç kişiyi öldürdü.
8 Mayıs: 69 yaşındaki Kardinal Robert Prevost, Katolik Kilisesi’nin 267. Papası olarak seçilirken, bu görevi üstlenen ilk ABD’li olarak tarihe geçti.
17 Mayıs: Meksika Donanması’na ait çelik gövdeli, üç direkli bir barque tipi eğitim gemisi olan ARM Cuauhtemoc, New York’ta yer alan Brooklyn Köprüsü’nün alt kısmına çarparak direklerinin kırılmasına ve iki denizcinin ölümü ile düzinelerce kişinin yaralanmasına neden oldu.
21 Mayıs: Kuzey Kore’nin Chongjin şehrindeki tersaneden başarısız suya indirilme girişiminde devrildi. Kim Jong-un’un olayı suç olarak nitelendirmesinin ardından dört kişi tutuklandı.
31 Mayıs: David Seymour, Winston Peters’ın yerine Yeni Zelanda Başbakan Yardımcısı oldu.
1 Haziran: Sağcı Karol Nawrocki, oyların %50,89’unu alarak Polonya Cumhurbaşkanı seçildi.
3 Haziran: Güney Kore’deki erken seçimde Demokrat Parti’den Lee Jae-Myung 14. cumhurbaşkanı seçildi.
9 Haziran: Gazze’ye insani yarım ulaştırmak için yola çıkan Özgürlük Filosu Madleen, İsrail Donanması tarafından ele geçirildi.
12 Haziran: Hindistan’ın Ahmedabad şehrinden Londra’ya gitmek için havalanan Air India havayolu şirketine ait Boeing 787-8 Dreamliner yolcu uçağı, kalkıştan kısa süre sonra düştü. Yaşanan faciada 242 kişiden 241’i hayatını kaybederken, 1 kişi yaralı halde kurtuldu.
22 Haziran: ABD, İran nükleer tesislerine yönelik İsrail tarafından başlatılan saldırılara katıldı. Fordow ve Natanz tesislerine bir düzineden fazla devasa “sığınak delici” bomba attı. Saldırıda kullanılan B-2 bombardıman uçakları ABD’den yola çıkarak kesintisiz 37 saatte saldırıyı gerçekleştirdi.
3 Temmuz: Arkeologlar Peru’da Penico isminde 3 bin 500 yıllık antik bir şehrin keşfedildiğini duyurdu.
3 Temmuz: Rusya, Afganistan’daki Taliban hükümetini tanıyan ilk ülke oldu.
6 Temmuz: Güney Amerika ülkesi Surinam’da parlamento Jennifer Geerlings-Simons’ı ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı seçti.
8 Temmuz: Bulgaristan’ın resmi para birimi olarak euroyu benimseme talebi Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından onaylandı. Euro, 1 Ocak 2026 tarihinde Levi’nin yerini alacak.
16 Temmuz: İsrail Hava Kuvvetleri, Şam’da yer alan Suriye Savunma Bakanlığı karargahını ve cumhurbaşkanlığı sarayının yakınındaki bölgelerine hava saldırısı düzenledi.
26 Temmuz: Taylan’da yaklaşık 140 bin, Kamboçya’da ise tahminen 38 bin sivil, iki ülke arasındaki çatışmalar nedeniyle evlerini terk etti.
30 Temmuz: Rusya’nın uzak doğusunda yer alan Kamçatka yarımadası açıklarında 8,8 şiddetinde deprem meydana geldi ve Pasifik Okyanusu genelinde tsunami uyarısı verildi. Japonya ile Hawaii’nin bazı bölgelerinde tahliyeler emredildi.
1 Ağustos: Suudi Arabistan’daki bir eğlence parkı oyuncağı havada ikiye ayrıldı. 23 kişi yaralandı.
3 Ağustos: Rusya’nın Kamçatka Yarımadası’ndaki Krasheninnikov Yanardağı, muhtemelen birkaç gün önce meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki depremin tetiklediği bir şekilde 600 yıl sonra ilk kez patladı.
8 Ağustos: İsrail güvenlik kabinesi, Benjamin Netanyahu’nun Gazze Şeridi’ni tamamen askeri olarak işgal etme planını onayladı.
15 Ağustos: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesinin 2022’deki Ukrayna işgalinden bu yana ilk kez bir batı devlet başkanıyla bir araya geldi. Donald Trump’ın ev sahipliğinde Alaska’nın Anchorage şehrindeki Elmendorf-Richardson Ortak Üssü’nde toplantı düzenlendi.
25 Ağustos: Myanmar’ın tarihi Gokteik Köprüsü, askeri cunta ile darbe karşıtı silahlı gruplar arasında çıkan çatışmalarda yıkıma uğradı. Her iki taraf da yıkım nedeniyle birbirini suçluyor.
29 Ağustos: Ukrayna parlamentosunun eski Başkanı Andriy Parubiy, Ukrayna’nın Lviv şehrinde vurularak öldürüldü.
31 Ağustos: Batı Sudan’da meydana gelen büyük heyelan, Maarrah Dağları’ndaki Tarasin köyünün tamamını yok etti. Yaşanan olayda en az 1000 kişi hayatını kaybetti.
1 Eylül: Afganistan’ın Celalabad şehri yakınındaki dağlarda 6,0 şiddetinde deprem meydana geldi. Yaşanan depremde en az 2.200 kişi hayatını kaybetti.
6 Eylül: Venezuela ordusuna ait 2 savaş uçağının uluslararası sulardaki ABD donanma gemisine yakın uçuş gerçekleştirmesi ABD Başkanı Donald Trump’ı kızdırdı. Duruma tepki gösteren Trump, Venezuela’yı adeta tehdit etti.
7 Eylül: Papa Leo XIV, 15 yaşında hayatını kaybeden İngiliz-İtalyan genç Carlo Acutis’i aziz ilan ederek Acutis’i ilk milenyum azizi yaptı.
9 Eylül: Nepal’de sosyal medya yasağı gelmesi üzerine Z kuşağı protestolar düzenledi. Yasak kalkarken, Başbakan KP Sharma Oli istifa etmek zorunda bırakıldı.
10 Eylül: ABD’li siyasi aktivist Charlie Kirk, bir konuşması sırasında uzaktan ateşli silahla boynundan vurularak suikasta kurban gitti.
11 Eylül: Brezilya Yüksek Mahkemesi, eski Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro’yu, 2022 seçimlerindeki yenilgisini tersine çevirmek amacıyla darbe girişimi yönetmekten suçlu buldu. Bolsonaro 27 yıldan fazla hapis cezasına çarptırıldı.
11 Eylül: ABD’li siyasi aktivist Charlie Kirk suikastında şüpheli olan bir kişi, babasının ve bir aile din adamının ısrarı üzerine teslim oldu.
25 Eylül: Paris mahkemesi eski Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’yi, 2007 seçim kampanyasını finanse etmek için Libya’dan gelen fonları kullanmasıyla ilgili beş yıl hapis cezasına çarptırdı.
26 Eylül: İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, BM Genel Kurulu’na hitap ederek Gazze’deki Hamas’a karşı “işi bitireceğine” söz verdi.
8 Ekim: İsrail ve Hamas’ın arasında başlayan ve yaklaşık iki yıl süren savaşın ardından ABD destekli ateşkes planının ilk aşamasını kabul etti. Plan, kalan İsrailli rehinelerin Filistinli tutuklularla takas edilmesini, İsrail askerlerinin Gazze'den çekilmesini ve bölgedeki insani yardımın genişletilmesini öngörüyor.
10 Ekim: Peru Kongresi, yaygın suçları kontrol altına alamaması nedeniyle Cumhurbaşkanı Dina Boluarte’yi 122-0 oyla görevden aldı. Boluarte yedi ayrı azil girişiminden kurtulmuştu.
10 Ekim: Venezuelalı siyasetçi ve demokrasi savunucusu 58 yaşındaki Maria Corina Machado, 2025 Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.
12 Ekim: Madagaskar Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina, askeri birliklerin Z kuşağı liderliğindeki hükümet karşıtı protestolara katılması üzerine can güvenliğinden endişe ederek ülkeyi terk etti.
14 Ekim: Hükümet karşıtı protestolarda ülkeyi terk ettiği gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın azledilmesinin ardından Madagaskar ordusu iktidarı ele geçirdi.
19 Ekim: İnşaat işçisi kılığına giren hırsızlar, Fransa’nın başkenti Paris’te yer alan louvre Müzesi’nin üst katındaki bir pencereyi zorla açarak içeri girdi. Değeri 100 milyon doların üzerinde 8 adet Napolyon mücevherini çalarak kaçtı.
21 Ekim: Japonya parlamentosu, muhafazakar Liberal Demokrat Parti lideri 64 yaşındaki Sanae Takaichi’yi Başbakan olarak seçti. Takaichi, bu görevi üstlenen ilk kadın oldu.
25 Ekim: Catherine Connolly, İrlanda seçimlerinde oyların %63’ünü alarak büyük bir zaferle 10. Cumhurbaşkanı seçildi.
25 Ekim: Biri Charles de Gaulle Havalimanı’nda, diğeri ise Paris’in bir banliyösünde Louvre mücevher hırsızlığıyla bağlantılı olduğu tespit edilen iki şüpheli tutuklandı.
26 Ekim: Sudan’ın Kuzey Darfur bölgesinde devam eden El-Fasher katliamında Hızlı Destek Kuvvetleri en az 2 bin sivili katletti.
30 Ekim: İngiltere’de yer alan Buckingham Sarayı, milyarder pedofili Jeffrey Epstein ile olan ilişkisi nedeniyle Prens Andrew’un tüm unvanlarından mahrum bırakılacağını ve Kraliyet Köşkü’nden çıkarılacağını duyurdu. Andrew bundan sonra “Andrew Mountbatten Windsor” olarak bilinecek ve özel bir konuta taşınacak.
4 Kasım: Zohran Mamdani, oyların %50,4’ünü alarak New York şehrinin 111. Belediye başkanı seçildi. Mamdani, New York şehrinin ilk Güney Asyalı ve Müslüman belediye başkanı oldu.
10 Kasım: Eski Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, beş yıllık hapis cezasının üçüncü haftasında cezaevinden tahliye edildi. Sarkozy suçlu komplosu kararına itiraz ederken ev hapsine alındı.
22 Kasım: Eski Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, ayak bileğindeki gözetim cihazını kurcaladığı gerekçesiyle evinde tutuklandı. Bu durum, hapis cezasının başlamasından önce ev hapsinden kaçma girişimi olabileceği endişelerini doğurdu.
26 Kasım: Hong Kong’daki Wang Fuk Court’un yedi gökdeleninde çıkan yangında en az 128 kişi hayatını kaybederken, yüzlerce kişinin de kayıp olduğu bildirildi. Yangının nedeni yanıcı inşaat malzemeleri olarak açıklandı.
8 Aralık: Japonya’nın kuzeydoğu kıyılarında meydana gelen 7,5 büyüklüğündeki deprem, binalarda hasara neden oldu. Kısa süreli bir tsunami uyarı verildi.
10 Aralık: Avustralya’da sosyal medya hesabı açmak için minimum yaş sınırı getirildi. Yasa kapsamında 16 yaş sınırının yürürlüğe girdiği duyuruldu.
11 Aralık: Bulgaristan hükümeti, ekonomik politikalarına ve yolsuzluğa karşı haftalarca süren protestolar sonunda istifa etti.
14 Aralık: Baba ve oğul silahlı saldırganlar, Avustralya’nın Sidney şehrindeki Bondi Plajı’nda Yahudi “Deniz Kenarında Hanuka” kutlamasında katliam saldırısı düzenledi. Saldırıda en az 15 kişi ölürken, düzinelerce yaralı olduğu bildirildi.
17 Aralık: Kuzey italya’daki Stelvio Milli Parkı’nda bir dağda 210 milyon yıl öncesine ait binlerce dinozor ayak izi bulundu.
Google Play
App Store