Zekâ, modern dünyanın en değerli varlıklarından biri olarak kabul edilir ve toplumların refahından teknolojik ilerlemesine kadar birçok alanda belirleyici bir rol oynar. Ancak zekâyı tek bir ölçütle tanımlamak ve onu ülke bazında karşılaştırmak, karmaşık ve tartışmalı bir konudur. Ortalama IQ (Zekâ Katsayısı) testleri, bir toplumun bilişsel yeteneklerine dair bir fikir verse de, bu testlerin kültürel farklılıklar, eğitim sistemleri ve ekonomik koşullar gibi birçok dış faktörden etkilendiği unutulmamalıdır.
IQ testleri, problem çözme, mantık yürütme, hafıza ve uzamsal yetenekler gibi belirli bilişsel becerileri ölçer. Ancak bu testlerin, yaratıcılık, duygusal zekâ, sosyal beceriler veya kültürel birikim gibi zekânın diğer boyutlarını tam olarak yansıtamadığı yönünde eleştiriler bulunmaktadır. Uluslararası ölçekte yapılan IQ karşılaştırmaları, genellikle zekânın bir "yarış" gibi görülmesine neden olsa da, bu verilerin asıl amacı, bir toplumun eğitim ve beslenme gibi temel hizmetlere erişim kalitesini gözler önüne sermektir. Bir ülkenin ortalama IQ puanı, o ülkenin eğitim sisteminin, sağlık hizmetlerinin ve genel refah seviyesinin bir yansıması olarak da okunabilir.
Dünya genelinde en yüksek ortalama IQ puanına sahip ülkeler şunlardır.
10. Moğolistan (103 Ortalama IQ): Moğolistan, coğrafi koşullarına rağmen, ortalama IQ puanıyla listenin 10. sırasında yer alıyor.
9. Rusya (103 Ortalama IQ): Rusya, köklü eğitim geleneği, bilim ve teknolojiye olan tarihi yatırımları sayesinde ortalama IQ puanını yüksek tutan ülkelerden biridir.
8. Singapur (105 Ortalama IQ): Küçük bir şehir devleti olmasına rağmen, Singapur, dünyanın en iyi eğitim sistemlerinden birine sahiptir. Matematik ve bilim alanındaki üstün başarıları, ortalama IQ puanlarına da yansır.
7. İran (106 Ortalama IQ): İran, özellikle bilim ve teknoloji alanındaki ilerlemeleriyle dikkat çeken bir ülkedir. Ortalama IQ puanı, ülkenin bu alanlardaki yatırımlarıyla ilişkilendirilebilir.
6. Japonya (106 Ortalama IQ): Dünyanın en yüksek ortalama IQ puanına sahip ülkelerinden Japonya, teknolojik gelişimi, inovasyonu ve eğitim sisteminin kalitesiyle bilinir. Disiplinli ve ezbere dayalı olmayan eğitim sistemi, çocukların bilişsel yeteneklerini geliştirmeye odaklanır.
5. Güney Kore (106 Ortalama IQ): Güney Kore, "eğitim cenneti" olarak bilinir ve eğitime verilen önem, ortalama IQ puanlarına da doğrudan yansır. Öğrencilerin akademik başarıya odaklandığı ve disiplinli bir eğitim sistemiyle yetiştiği Güney Kore, bilim ve teknoloji alanındaki başarılarıyla bu potansiyelini göstermektedir.
1. Sıra (107 Ortalama IQ): Çin, Tayvan, Hong Kong, Makao Listenin zirvesi, 107 ortalama IQ puanıyla tam dört ülke tarafından paylaşılıyor. Çin, Tayvan, Hong Kong ve Makao, eğitim sistemlerine yaptıkları büyük yatırımlar, kültürel olarak akademik başarıya verilen önem ve disiplinli çalışma ahlakı sayesinde dünya genelinde en yüksek ortalama IQ puanına sahip ülkeler arasında yer almaktadır. Bu durum, Asya'nın bilişsel yetenekler alanındaki üstünlüğünü bir kez daha kanıtlıyor.
Türkiye'nin ortalama IQ puanı 99.07 olup, dünya genelindeki sıralamada 46. sırada yer almaktadır. Bu, Türkiye'nin genel olarak küresel ortalamanın üzerinde bir zekâ seviyesine sahip olduğunu göstermekle birlikte, daha üst sıralardaki ülkelerle arasındaki farkı kapatmak için eğitim ve gelişim alanında atılacak adımların önemini vurgulamaktadır.
Ortalama IQ puanlarının ülkeler arasında farklılık göstermesinin temel nedenleri, genetikten çok çevresel faktörlerle ilişkilidir: