Kripto para dünyası, ani yükselişleri ve sert çöküşleriyle biliniyor. Şimdi ise bu dalgalanmalar “perpetual futures” yani sürekli kontratlar üzerinden daha da büyüyor. Yatırımcılar arasında kısaca “perps” denilen bu işlemler, 10, 20 hatta 100 kata kadar kaldıraç imkânı sunuyor.
Kısacası, çok kısa sürede büyük kazanç da mümkün, tüm paranın buhar olması da.
Son bir yılda Bitcoin’in yüzde 70’in üzerinde değer kazanmasında bu kontratların etkisi büyük. Küresel ölçekte hızla yayılan perps, ABD’li yatırımcıların da radarına girmiş durumda. Analitik şirketi Kaiko’ya göre 2025’te Bitcoin ticaret hacminin yaklaşık yüzde 68’i bu işlemlerden geldi.
Geleneksel vadeli kontratların aksine perps’in bir vade sonu ya da kullanım fiyatı yok. Kazanç da kayıp da tamamen Bitcoin’in fiyat hareketine bağlı.
Örneğin, 500 dolarlık yatırımla 10 kat kaldıraç kullanarak 5 bin dolarlık pozisyon açılabiliyor. Fiyat yüzde 10 artarsa yatırım ikiye katlanıyor. Ama aynı oranda bir düşüşte, tüm para siliniyor.
Perps fiyatları spot piyasanın üzerine çıktığında, yükseliş yönlü pozisyon alan yatırımcılar karşı tarafa “fonlama oranı” adı verilen bir ödeme yapmak zorunda kalıyor. Bu sistem, fiyat dengesini korumak için tasarlanmış olsa da oranlar yüksek olduğunda kârı eritebiliyor.
Bu ürünler yatırımcılara riskli bir oyun alanı sunsa da asıl kazancı sağlayan platformlar oluyor.
Robinhood’un ikinci çeyrek gelirlerinin yüzde 80’i opsiyon ve kripto işlemlerinden geldi. Şirketin hisseleri bu yıl yüzde 200’den fazla değer kazandı ve S&P 500 Endeksi’ne dahil edildi. Robinhood, Avrupa’daki bireysel yatırımcılara da perps işlemlerini açtı.
Cboe Global Markets, kasımda perps başlatmayı planlıyor. Coinbase ise ABD’li müşterilerine bu yaz ürünlerini tanıttı ve kaldıraç sınırını 10 katla sınırlamama konusunda istekli görünüyor.
Gemini gibi şirketler ABD dışında 100 kata kadar kaldıraç sunuyor. Coinbase’in işlem bölümü başkanı Scott Shapiro ise sınırları zorlamakta kararlı: “Bu ömür boyu geçerli bir sınır değil” diyerek daha yüksek kaldıraç ihtimalini açık bırakıyor.
Uzmanlara göre hikâyenin sonu hiç şaşırtıcı değil: Bu kadar yüksek riskli ürünlerde en çok kazanan, onları sunan şirketler. Yani, yatırımcılar büyük kazanç hayali kurarken kasanın kazandığı kesin.