Çin’in resmi raporlara yansımayan altın alışları, küresel piyasalarda dengeleri bozuyor. Fiyatları tarihi zirvelere taşıyan talebin büyük bölümü ise hâlâ sis perdesinin ardında.
Altın piyasası bu yıl yatırımcısına fazlasıyla kazandırdı ama asıl merak edilen soru şu: Bu yükselişin arkasında kim var? Birçok analiste göre cevabı çok net: Çin.
Financial Times’ın aktardığına göre Pekin’in açıkladığı rakamların çok ötesinde, hatta on katına ulaşabilecek büyüklükte gizli alımlar yaptığı düşünülüyor. Çin Merkez Bankası’nın haziranda 2,2 ton, temmuz ve ağustosta 1,9’ar ton şeklinde paylaştığı resmi veriler ise doğrusu kimseyi ikna etmiyor.
Société Générale’in analizleri, bu yıl Çin’in 250 ton civarında altın aldığına işaret ediyor. Bu miktar, küresel merkez bankası alımlarının üçte birinden fazla.
Carlyle’dan Jeff Currie, Çin’in altını dolar bağımlılığını azaltmanın bir yolu olarak gördüğünü söylüyor. Ama altınla ilgili en kritik problem hep aynı: “Takibi zor.”
Petrol gibi uydu görüntüleriyle izlenebilen bir ürün değil; kimin elinde ne kadar bulunduğunu anlamak neredeyse imkânsız.
Bu yüzden piyasa oyuncuları dolaylı yollara yöneliyor. İsviçre ve Güney Afrika’da rafine edilip Londra üzerinden Çin’e gönderilen ardışık seri numaralı 400 ons’luk külçeler, bu takibin en önemli ipuçlarından biri.
Japonya Külçe Altın Piyasası Derneği Direktörü Bruce Ikemizu ise daha da açık konuşuyor: “Bu yıl kimse Çin’in açıkladığı rakamlara inanmıyor.” Ona göre Çin’in rezervi resmi açıklamanın neredeyse iki katı, yani 5.000 ton.
Merkez bankaları son yıllarda altına hızla yöneldi. Bu dalga, ons fiyatını 4.300 doların üzerine taşıyan ralliyi besledi. Dünya Altın Konseyi’nin verileri de tabloyu doğruluyor: Altının küresel rezervlerdeki payı son 10 yılda yüzde 10’dan yüzde 26’ya çıktı.
Yani doların hemen ardından en büyük rezerv aracı artık altın.
Fakat dikkat çeken bir başka nokta daha var. Metals Focus’a göre son çeyrekte merkez bankası alımlarının yalnızca üçte biri IMF’ye bildirildi. Bundan dört yıl önce bu oran yüzde 90’dı. Siyasi riskler, yaptırım korkuları ve stratejik hesaplar, ülkeleri sessiz kalmaya itiyor.
İsviçreli rafineri MKS Pamp’tan analist Nicky Shiels’in yorumu ise bu sessizliğin özeti gibi:
“Altın, ABD’ye karşı saf bir koruma yatırımı olarak görülüyor.”
Bu sadece alıcılar için geçerli değil; satıcılar da zaman zaman hamlelerini gizli tutmak istiyor.
1999’da İngiltere’nin eski maliye bakanı Gordon Brown’ın ülkenin altın rezervlerinin yarısını satacağını açıklaması, fiyatları 275 dolara kadar çökertmişti. Bugün ulaşılan seviyelerle kıyaslanınca neredeyse inanılmaz bir rakam.
Société Générale’den Michael Haigh de altını diğer emtialardan ayıran en kritik noktayı vurguluyor: Merkez bankalarının attığı adımlar fiyatları sert bir şekilde etkileyebiliyor ama bu adımlar neredeyse hiçbir zaman şeffaf değil. Bu yüzden altın, “benzersiz ve oldukça karmaşık” bir piyasa olarak görülüyor.
Dünyanın en büyük altın üreticisi olan Çin, tüketimde de zirvede. Ancak rezerv verileri söz konusu olduğunda tablo bir anda sisleniyor.
Analistler bu yüzden ithalat verileri, yerel üretim ve banka stoklarındaki değişimleri bir arada değerlendirerek gerçeğe yaklaşmaya çalışıyor.
Safe tarafından yönetilen resmi alım programı, yıl boyunca yalnızca 25 ton altın aldığını duyurdu. Fakat eski Safe yetkililerine göre kurumun hem bir yıllık hem de beş yıllık alım hedefleri var ve mevcut rakamlar bu hedeflerin oldukça altında.
Ayrıca alımlar yalnız Safe’in işi değil. Çin’in varlık fonu CIC ve açıklama zorunluluğu bulunmayan ordu da bu tabloda aktif rol oynuyor.
Société Générale, İngiltere’den Çin’e yapılan altın ihracatını baz alarak Safe’in bu yıl 250 ton civarında ithalat yapmış olabileceğini hesaplıyor. Pekin merkezli Plenum Research ise daha ayrıntılı bir formülle ilerliyor:
Net altın ithalatı + yerel üretim – (banka stoklarındaki değişim + perakende tüketim). Bu yöntemle 2023’te 1.351 ton, 2022’de ise 1.382 tonluk “resmi alım boşluğu” ortaya çıkıyor. Yani açıklanan rakamların altı katı kadar bir fark.
Çin yalnızca kendi rezervlerini büyütmekle kalmıyor, diğer ülkeleri de altınlarını Çin’de depolamaya yönlendiriyor.
FT’nin aktardığı bilgilere göre Kamboçya, yuan ile yaptığı yeni altın alımlarını Shenzhen’deki Şanghay Altın Borsası kasasında tutmayı kabul etti.
Google Play
App Store