Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, 18 Kasım Salı günü Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek. Prens Selman, ABD'ye 18 uçak ve bin yetkili ile beraber gelecek. Bin Selman’ın ziyareti, 2018’den bu yana ABD’ye yapacağı ilk resmi temas olma özelliğini taşıyor. Görüşmelerde, ABD-Suudi ilişkilerinin geleceği, güvenlik işbirliği, silah alımları ve bölgesel gelişmelerin kapsamlı şekilde değerlendirilmesi bekleniyor.

Ziyaret kapsamında Suudi Arabistan’ın öncelikleri arasında ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi ve yeni işbirliği alanlarının oluşturulması yer alıyor. Petrol zengini olan Riyad, “Vizyon 2030” çerçevesinde veri merkezleri ve dijital altyapıya büyük yatırımlar yapıyor. Sadece veri merkezlerine ayrılan bütçenin 20 milyar dolar olduğu belirtiliyor.
Elektrikli araçlar, ileri üretim teknolojileri, yapay zeka ve uzay sanayii gibi yüksek veri kapasitesi gerektiren alanlarda iki ülke arasında ortak projelerin gündeme gelmesi bekleniyor.

Riyad ayrıca sivil nükleer program çalışmalarını sürdürüyor. Mayıs ayında iki ülkenin enerji bakanları arasında nükleer enerji alanında işbirliğini öngören bir mutabakat imzalanmış olsa da Trump yönetiminin bu konuya mesafeli durduğu ifade ediliyor. Nükleer silahlara sahip olan İsrail de bu konuda Suudi Arabistan’ın ABD ile işbirliği yapmasına karşı çıkıyor.

Ziyarette öne çıkması beklenen en kritik başlıklardan biri F-35 savaş uçakları ve geniş kapsamlı savunma anlaşmaları olacak. ABD’li yetkililer, potansiyel F-35 satışının ve karşılıklı savunma işbirliğinin görüşmenin temel maddeleri arasında yer alacağını belirtiyor.
Suudi Arabistan, uzun süredir ABD ile daha kapsamlı bir savunma anlaşması hedefliyor. Trump, Suudi Arabistan’ın çok sayıda F-35 almak istediğini açıklamıştı. Pentagon’un değerlendirmelerinde ise satışın gerçekleşmesi halinde Çin’in savaş uçağı teknolojisine erişim sağlayabileceği yönünde endişeler bulunduğu savunuluyor.

İsrail’in F-35 satışına ilişkin çekinceleri de İsrail basınında sıkça yer buluyor. F-35 satışı için ABD Senatosunun onayı gerekiyor.
Ziyaretin en hassas gündem maddelerinden birinin Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria’daki durum ile Filistin-İsrail ilişkilerinin geleceği olacağı belirtiliyor. ABD medyasına yansıyan bilgilere göre Trump, Suudi Arabistan’ın "Abraham Anlaşmaları"na yakın zamanda katılmasını umut ettiğini belirtmişti. Ancak Riyad, Gazze ve Batı Şeria süreçlerinde söz sahibi olmayı öncelikli görürken bir Filistin devletinin kurulması ve İsrail tarafından tanınmasını da şart koşuyor.

ABD’nin Katar’a sağladığı güvenlik taahhütleri de Suudi Arabistan’ın benzer güvenceler talep etmesine neden oluyor.
Ziyaret, yalnızca ikili ilişkiler açısından değil, bölgesel diplomasi ve güç dengeleri bakımından da kritik önem taşıyor. Riyad’ın Washington’daki temaslarının, ABD-Suudi ilişkilerini daha dengeli ve kapsamlı bir yapıya kavuşturması, bölgesel krizler ve ekonomik işbirliği alanlarında somut adımların atılmasına zemin hazırlaması bekleniyor.