Yüksek rakımlarda etkili olan zirai don, sadece meyve ağaçlarını değil, arıları da vurdu. Çiçeklenme döneminde yaşanan soğuk hava nedeniyle nektar bulamayan arılar, kovan başına verimi düşürdü. Uzmanlara göre bu durum, hem bal üretimini azaltacak hem de fiyatları yukarı çekebilir.
Karadeniz ve İç Anadolu’nun yüksek rakımlı bölgelerinde etkili olan zirai don, yalnızca meyve ve sebze üretimini değil, arıcılığı da derinden etkiledi. Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, don olayının tam da çiçeklenme dönemine denk gelmesinin, arıların yeterli nektar ve polene ulaşmasını engellediğini belirtti.
Zirai donun etkili olduğu bölgelerde arıcıların ciddi kayıplar yaşadığını dile getiren Şahin, bazı üreticilerin kovan başına bal veriminin yarı yarıya düştüğünü bildirdiğini söyledi. Bu durumun sezon sonunda bal üretiminde ciddi azalma ve fiyat artışı anlamına geldiğini vurguladı.
Geçtiğimiz yıl Türkiye genelinde üretilen yaklaşık 95 bin ton balın üçte birinin, bu yıl don olaylarından etkilenen bölgelerde üretildiğini hatırlatan Şahin, özellikle İç Anadolu’nun kuzeyi ile Doğu Karadeniz ve yayla bölgelerinde verim kaybının yüzde 40 ila 50’ye ulaştığını aktardı.
Zirai don sonrası Tarım ve Orman İl Müdürlükleri tarafından bazı ürünler için hasar tespit çalışmaları başlatıldığını ancak arıcılığın bu kapsamda değerlendirilmediğini belirten Şahin, arıcıların destek sisteminin dışında kaldığını ifade etti. Artan şeker, mazot, ambalaj ve ilaç maliyetlerine dikkat çeken Şahin, “Tarım sektöründe sağlanan destekler arıcılık için de geçerli olmalı. Çünkü arıcılık sadece bal üretimi değil, tarımsal döngünün sürdürülebilirliği açısından da stratejik bir alandır” dedi.
Arıların mevsimsel çiçeklenmeye göre şehir şehir gezdirildiğini ve bir arıcının yılda ortalama 20 bin kilometre yol kat ettiğini belirten TAB Başkanı, mazot desteğinin arıcılara da verilmesi gerektiğini vurgulayarak Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan özel bir destek paketi talep etti.
Sektördeki bir diğer sorunun da “kovan enflasyonu” olduğunu dile getiren Ziya Şahin, Türkiye'de yaklaşık 100 bin ailenin arıcılık yaptığını, toplam kovan sayısının ise 9 milyona ulaştığını söyledi. 2000’li yılların başında bu sayının 3,5 milyon olduğunu hatırlatan Şahin, son 20 yılda kovan sayısının üç kat arttığını, ancak verimin aynı ölçüde artmadığını vurguladı.
“2003 yılında kovan başına ortalama 22-25 kilo bal alınırken, bugün bu rakam 16-17 kiloya kadar düştü. Kovan değil, mera alanlarını artırmalıyız” diyen Şahin, arıcılığın nicelikten çok nitelikle gelişmesi gerektiğini sözlerine ekledi.