8 Eylül 1999 tarihinden önce zorunlu staj yapıp emeklilik hakkı kazanamayanların mağduriyeti her geçen gün büyüyor. Staj çıraklık mağdurlarının yurdun dört bir yanında eylemleri devam ederken gözler 2. torba yasaya çevrildi. Sosyal Güvenlik Uzmanı Melis Elmen, tgrthaber.com.tr’ye yeni yasa beklentileriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
ÖZEL HABER | IMRAN BARAN | tgrthaber.com.tr
Staj çiraklik magdurlari, EYT hakki alabilmek için Türkiye’nin birçok ilinde eylemlerini sürdürüyor. 8 Eylül 1999 tarihinden önce zorunlu staj yapanlarin EYT kapsamina girmemesi üzerine yankilar büyürken gözler yeni çikacak 2. Torba yasaya çevrildi. Sosyal Güvenlik Uzmani Melis Elmen, zorunlu staj sigortasi yapilan fakat buna ragmen emeklilik hakki kazanamayanlar için yeni yasadan olumlu yönde bir beklentilerinin olmadigini söyledi.
Sigortalarin uzun vade ve kisa vade kolu olarak iki baslikta incelendigini belirten Melis Elmen, stajyerlerin EYT kapsamina alinmama nedenlerini su ifadelerle anlatti:
“Staj sigortasi yapildigi zaman uzun vade kolu denilen emeklilik kesenegi degil, sadece çalisirken saglik destek primi ödemesi yapiliyor. Yani ögrenci olup staj yapanin basina saglikla ilgili bir problem geldigi zaman bunu devlet karsilasin diye yapilan bir ödenek. Ya da is veren sorumluluklarini minimuma indirsin diye veriliyor. Stajda sadece sagligi ilgilendiren kisim yatiriliyor. Yani emekli kesenegi ile ilgili herhangi bir ödeme yatirilmadigi için staj sigortalarinda staja giris tarihi baslangiç sayilamiyor. Bu yüzden bakanlik, ögrenciler için ödenen sigorta primini sadece saglik kapsamina aliyor ve staja giris tarihi olarak kabul etmiyor. Dolayisiyla emeklilik kesenegi yani uzun vade kolu basladigi zaman sayilmaya baslaniyor.”
“Bunun iki ayagi var. Birinci ayagi stajyere taninan destegi EYT kapsamina almiyor, ikinci ayagi ise bu durumla ilgili bir borçlanma çikarabiliyor. Ama bu mantik olarak uymuyor. Çünkü bu defa emekli sayisi çok fazla artacak ve EYT zaten su an yeterince yikici bir güç, fazlasini istemiyorlar açikçasi. O yüzden bununla ilgili su anda bir düzenleme beklemiyoruz ama bu düzenleme için de seçimlere yakin belki borçlanma hakki taninabilir.”
Meslek liselerinde zorunlu stajyerlik yapanlarin staj sigortalarinin EYT kapsamina girmemesi konusunda magdur olanlarla ayni fikirde oldugunu belirten Elmen, bakanligin konu ile ilgili bakis açisiyla ilgili de “Devlette stajyerin 18 yasini doldurmadigini, meslek lisesi çikisini sigorta kapsamina almadigini söylüyor. Fakat 18 yas sonrasi giden de var staja sinif tekrari yapanlarla birlikte. Bunun sebebi için ise yatirilan primi uzun vade olarak görmüyor'' dedi.
Üniversite stajyerleri için okuldan okula tablonun degisiklik gösterebilecegini, bazi okullarin ögrenciye normal sigorta bazilarinin ise staj sigortasi yaptigini söyleyen Elmen, su ifadeleri kullandi:
“Bazi okullar sigortalari normal meslek kodu olarak yatiriyor. Yani okul ögrencisi mezun oldugunda zaten mesleki tecrübeyi staj döneminde edindigini kabul ettigi için staj sigortasi degil normal sigorta yatiriyor. Ama bir kismi da ögrencisini mesleki degerlendirmeye hazirladigini çalisan kategorisine eklemedigini varsayarak sadece saglik destegini yatiriyor.”
Bu durumla alakali bir düzenleme beklemedigini belirten Elmen, ''Yeni torba yasayla ilgili de bu magduriyetleri giderecek bir sey görmedik. Bu konuda da bakanligin henüz bir resmi açiklamasi yok” dedi.