Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul
Eylül başında onsu 42 dolardan işlem gören gümüş, son altı haftada yüzde 20’den fazla değer kazanarak 9 Ekim’de 51,23 dolara çıktı. Bu, tüm zamanların en yüksek seviyesi. Ancak fiyatlardaki bu hızlı tırmanış, fiziksel gümüş piyasasında ciddi bir tedirginliği de beraberinde getirdi.
Japonya Kıymetli Madenler Birliği (JBMA) Direktörü Bruce Ikemizu, Londra piyasasında bir ay vadeli gümüş kiralama oranının yüzde 39,2’ye kadar yükseldiğini söylüyor. Bu oran, piyasada fiziksel arzın ne kadar daraldığını açıkça gösteriyor.
Batı’daki büyük metal borsalarında yapılan işlemlerin çoğu, aslında gerçek metal teslimatına dayanmıyor. “Kâğıt gümüş” olarak bilinen bu sistemde yatırımcılar, ellerine hiç gümüş geçmeden işlem yapabiliyor. Ancak son haftalarda giderek daha fazla yatırımcı fiziksel teslimat talep etmeye başladı. Bu da sistemde ciddi bir tıkanmaya yol açtı.
Öte yandan Şanghay Metal Borsası’nda yapılan her işlem, gerçek gümüşle destekleniyor. Bu durum, Batı piyasalarındaki arz krizini daha da görünür hale getiriyor.
Batı’daki metal stokları hızla azalıyor. Ellerinde fiziksel gümüş bulunduran yatırımcılar artık kısa vadeli ödünç vermeye bile yanaşmıyor. Bu da kiralama oranlarını yukarı çekiyor ve piyasadaki paniği körüklüyor.
Uzmanlara göre bu gidişat devam ederse, vadeli işlemlerde nakit ödeme sistemi bile çökmenin eşiğine gelebilir. Ellerinde olmayan gümüş üzerinden kısa pozisyon açan spekülatörler de büyük baskı altında. Çünkü teslimat zamanı yaklaştıkça, ellerinde bulunmayan metali bulmak giderek zorlaşıyor.
Dünyanın ikinci büyük gümüş üreticisi Çin, ihracatını tamamen durdurdu. Pekin yönetimi kısa vadeli kazançtan vazgeçip, sanayisini koruma ve stratejik rezervlerini güçlendirme yoluna gitti.
Batı ülkeleri ise uzun yıllardır düşük fiyat dönemlerinde stok yapmaktan kaçındı. Şimdi bu ihmalkârlığın bedeliyle karşı karşıyalar. Sanayi üretiminde aksaklıklar ve teslimat krizleri kapıda.