Yemek fiyatları düşecek mi? TÜRES Başkanı Ramazan Bingöl’den sürpriz çıkış: Kendi platformumuzu kurabiliriz

Yemek platformlarının uyguladığı komisyon tarifesi, fiyatların yükselmesindeki en büyük nedenler arasında gösteriliyor. Yüzde 40’lık bir oranla harcanan her bin TL’nin yaklaşık 400 lirası platformlara gidiyor. Ekstra uygulamalarla bu oran yüzde 50’leri buluyor. TGRT Haber’e konuşan TÜRES Başkanı Bingöl, yemek fiyatlarının düşmesi için öncelikle bu oranların düşmesi gerektiğine dikkat çekti. Yemek platformlarının değişime yanaşmaması halinde önlerinde farklı seçenekler olduğunu söyledi.

İşte milyonları ilgilendiren yemek fiyatları açıklamasına dair ayrıntılar…

Uzun zamandır Türkiye gündeminde ve sürekli olarak restoran ve lokantaların dünyanın birçok ülkesinden çok daha pahalı olduğu konusunda bir serzeniş var. Bunda da kısmen haklı insanlar ve hakikaten yemekler pahalı olmaya başladı Türkiye’de. Ama bunun birçok sebebi var. Bunlardan bir tanesi de özellikle AVM’lerdeki kiraların yüksek olması. Kıdem tazminatlarının, girdilerin, enerjinin bunların da etkisi var ama bir kısım da maalesef ki sektörümüzde sıkıntılı işletmeler var. Hak etmediği fiyatları alanlar da var. Birçok bileşen bir araya gelince maalesef ki pahalı bir hal alıyor. Ama, en önemli noktalarından birisi de yüzde 40’a varan hatta “Seni öne çıkaracağım” diyen platformlarda yüzde 50’ye varan oranlar var. Bunlar da işin tuzu biberi oluyor ve restoran ve lokantalar pahalı ürün satmak zorunda kalıyor.

Yemek platformlarının komisyon oranlarının düşürülmesine ilişkin bazıları TÜRES Genel Başkanı Ramazan Bingöl, TÜRES ailesi ve sektörün bunu yapmasına çok zor diyebilir. Onlara şu iki tane örneği vereyim.

“TÜRES VE SEKTÖR EL ELE VERİRSE DÜŞÜREBİLİRİZ”

Rahmetli Kemal Unakıtan döneminde KDV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e inmesinde TÜRES ve sektör olarak el birliği yaptığımızda düşürmüştük. Bunu kamuoyu biliyor. Pandemi döneminde de TÜRES olarak biz sektöre 50 milyon TL’lik bir destekte bulunduk. Platform indirimlerinden ayni ve nakdi yardımlara kadar. Ve yine bunu şu anda yapamazlar diyenlere cevap olarak söylüyorum. Siz biliyorsunuzdur. Daha önce yemek kartları yüzde 12 ve 14’lere varan bir komisyon alıyordu Türkiye’de ve kanunu yoktu. TÜRES olarak biz bunun kanunu çıkmalı, düzelmeli, düzelmediği takdirde boykot yapacağız dedik. Yemek kartları ilk başta bunu ciddiye almadı. Ama biz o kadar mücadele ettik ve tam boykota bir gün kala birçok kamu kurumu ve insanlar bir araya geldi. Ve yemek kartları komisyonu yüzde 6’ya düştü. Bunu TÜRES başardı. Bakın üstüne basa basa söylüyorum. Demek ki TÜRES ve sektörümüz el birliği verirse 12’den 6’ya düşürebiliyormuşuz.

“GEREĞİNİ YAPACAĞIZ”

Şimdi yine aynı platformlar yüzde 50’lere varan komisyon oranlarını bir masaya oturup çözümünü bulmazsak biz gereğini yapacağız.

Hem komisyondan şikayet ediliyor restoranlar tarafından ama restoranlardaki menü fiyatlarına baktığımızda ya aynı kalıyor ya da daha pahalı. Bu bir çelişki midir?

Evet çelişki ama şöyle: Biz en son Ticaret Bakanlığı ile TÜRES ortaklaşa, sayın bakanımız Ömer Bolat’la da istişare ederek bunu önlemek içim kapıda menü uygulamasını çıkardık. Artık kapıda menü zorunluluğu var. Menülerde fiyatlara ne zaman zam yapıldığı var. Kuver mi alıyor, yüzde 10 mu alıyor, hizmet bedeli mi alıyor bunun hepsini yazmak zorunda. Bunu hem kapıda hem sanalda hem de masadaki menüde gösteriyor. Dolayısıyla artık burada devletin ve TÜRES’in yapacağı bir şey kalmadı. Burada iş müşteriye düşüyor. Yan yana iki işletmenin birisinin kahveyi 300 liraya, birisinin 500 liraya satmasının hikmeti sebebinin sualini sorgusunu vatandaş yapacak. Eğer ki biz şimdi sosyal platformlardaki komisyon oranlarını düşürdüğümüzde ilgili restoran lokantada fiyatını düşürecek. Düşürmezse bunun gereğini hem Ticaret Bakanlığı hem vatandaş da oralara gitmeyerek tepkisini göstermesi lazım.

“1000 LİRANIN 500’Ü PLATFORMALARA ÖDENİYOR”

Restoranlardan kampanya mı yapması isteniyor? Görünür olabilmesi için?

Siz evinize ortalama 1000 TL’lik bir kebap dürüm istediniz. Siz bin lirayı veriyorsunuz ama bunun arka planı şöyle işliyor. Bunun yüzde 40’ını platformlara veriyoruz. Bin liralık alışverişin 616 lirası esnafta kalıyor. Geri kalanı platforma gidiyor. Bu platformlar joker ve öne çıkarma uygulamalarıyla bir yüzde 10 daha alıyor. Yani yüzde 50’ye varan bir oranla 1000 liralık aldığınız ürünün 500 lirasını aslında yemek platformlarına ödüyorsunuz. Dolayısıyla esnaf bunun parasını kazanamıyor. Dolayısıyla suni ve gerçek bir enflasyon oluşturuyor, yemek fiyatları da yüzde 30 yüzde 40 daha pahalı oluyor. Biz bundan muzdaribiz. Hem yemek fiyatları ucuzlasın hem bu platformlar kalksın, kötü demiyoruz. Tabii ki sektöre faydası var ama yemek kartlarında olduğu gibi gelin bir masaya oturalım bunun bizden yana ve yemek platformlarının da zarar etmeyeceği makul bir ortamda makul bir komisyonda anlaşalım. Yemek kartlarında yaptık bunu, KDV’de yaptık. Kapıdaki menüde yaptık. Tarihsel sürece baktığımızda TÜRES’in neler yaptığını herkes biliyor. Bu konuda da yemek platformları eğer masaya oturmaz bu komisyon oranlarını düşürmezse biz de elimizden gelen kendi platformumuzu da kurmak dahil birçok seçenek masamızda.