Yüksek gıda fiyatları yoksul kesimlerin özellikle kırmızı et tüketimini zorlaştırıyor. Et ithalatını kim yapıyor, arada kimler kazanıyor, fiyatlar neden sürekli artıyor? Muhalefet neden fiyat artışının firmaların tekelinde olduğu eski sisteme dönmek istiyor?
Bu soruları en yetkili isim Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya sorma fırsatı buldum.
Kırmızı ette vurgun ve tekelleşmeye son verdiklerini vurgulayan Bakan Yumaklı, olumlu sonuçların alınmaya başlanacağının sinyalini verdi.
Türkiye’de tarım üretimi ve özellikle et-süt fiyatları her zaman tartışma konusu olmuştur.. Son birkaç yıldır yaşadığımız yüksek enflasyonlu dönem nedeniyle vatandaşlar fiyat artışlarına haklı bir tepki gösterse de et fiyatlarında eski dalgalanmanın sona erdiğine tanıklık ettik. Tüm bu sorunların çözümünde en yetkili ve hedefteki isim Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı…
Daha önce kırmızı et ithalatını özel firmaların yaptığını söyleyen Yumaklı, 2024’te yurt dışından kırmızı et tedarik yetkisini sadece Et Süt Kurumu’na verdiklerini belirtti. Özel sektörün elindeki et ithalat tekeli kırılınca yaşananları Bakan Yumaklı kendisi anlattı:
“Kırmızı ette 2024 itibarıyla yeni bir sisteme geçtik. 2024 başından itibaren artık yurt dışından tedarik işini sadece ESK yapıyor. Bu durum bazı çevreleri rahatsız etti. Eskiden bu iş sadece belirli bir kesimin tekelindeydi. Sonuç? ESK bugün Türkiye’de en fazla vergi veren ilk 20 kurumdan biri. Bu politikanın arkasında kararlılıkla duruyoruz. ESK da buradan elde ettiği geliri tamamen yerli üreticimizi güçlendirecek projelere aktarıyor. Amacımız hep vurguladığımız gibi üretimi artırmak.”
Eski sistemde firmaların istedikleri gibi fiyatları yönlendirdiğini anlatan Yumaklı, yetkinin ESK’ya bırakılmasıyla fiyat dengesinin sağlandığını kaydetti.
“Türkiye bugün kırmızı et üretiminde yaklaşık yüzde 90-93oranında kendine yeter durumda. Yani kamuoyunda oluşan ‘bütün etleri ithal ediyoruz’ algısı doğru değil. İthalat olarak konuşulan miktar, et tüketimimizin sadece yüzde 7-10 arası.”
Bakan Yumaklı, CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in bütçe konuşmasında verdiği et fiyatlarına ilişkin rakamların gerçeği yansıtmadığını belirtti.
“Bazıları da ‘Avrupa’da et 7 dolar, Türkiye’de 21 dolar’ diyerek farklı bir manipülasyon yapmaya çalışıyor” diyen Yumaklı, Avrupa’daki karkas et fiyatıyla Türkiye’deki market fiyatlarının karşılaştırılmasının doğru olmadığını vurguladı.
Bakan Yumaklı’ya Et Süt Kurumu Genel Müdürü Mücahit Taylan’ın yurt dışındaki kendi firmasından ithalat yaptığı iddialarını da sordum.
Bu tartışmanın spekülasyon amaçlı olduğunu söyleyen Yumaklı, ESK’nın et ithalatında tek yetkili kurum olması nedeniyle hedef alındığını vurguladı.
“Önce ‘Genel müdür oldu, şirket kurdu, Türkiye’ye et satıyor’ diye bir iddia ortaya attılar. Bu yalan tutmayınca bu kez ‘Şirket genel müdür olmadan kurulmuş ama et satışı genel müdür olunca devam etmiş’ dediler. Biz bu iddiaların belgesini isteyince 2017 tarihli bir evrak gösterdiler. Oysa o tarihte genel müdürün ne ESK’da ne Bakanlığımızda, ne de kamuda herhangi bir görevi vardı. Ellerine verilen kâğıtlarla algı operasyonu yapmaya çalışıyorlar. Ama iftiraları kendi yayınladıkları belgeyle yalanlanmış oldu.”
ESK hakkındaki iddialar üzerine et fiyatlarının yukarı yönlü speküle edilmek istendiğini anlatan Yumaklı, “Herhangi bir maliyet artışı olmamasına rağmen karkas et fiyatında artış oldu. Nedenini sorgulamaları gereken asıl konu bu. Hamdolsun o ateşi hızlıca söndürdük, tüketiciye bu yansımadı, şimdi yeniden karkas et fiyatlarında geriye dönüş oldu” diye konuştu.
İthalatı mümkün olan en az seviyeye indirmek için başlatılan projelere vatandaşın yoğun talebi var. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, “Kırsalda Bereket, Hayvancılığa Destek” projesine yüz binlerce üretici başvuru yaptı. İlk etapta 60 bin gebe düveyi dağıtmaya başlayan bakanlık, projeyi 2028’e kadar sürdürecek. Çok uygun ödeme koşulları içeren projede özellikle genç ve kadın girişimcilere ekstra kolaylık sağlanıyor. Hedef, kırmızı etteki sorunları 2028 yılında sona erdirmek.
İklim değişikliği ve onun getirdiği kuraklık en çok tarım sektörünü etkiledi. Bütçe rakamlarına göre tarımda yüzde 12’ye varan küçülme gerçekleşti.
Yaşananları ‘geçici bir etki’ olarak yorumlayan Bakan Yumaklı, “Tarım sektörü dış etkilere en açık sektörlerden biri. 2025’te bunu çok yakından hissettik. Hayvan hastalıkları, zirai don ve kuraklık gibi unsurlar hedeflerimizde bir miktar sapmaya yol açtı. Gıda arzında bir sorun yaşatmadan bu daralmayı atlattık. Benzer olağanüstü durumlar olmazsa toparlanma çok hızlı olacak” diye konuştu.
Büyükşehirlerdeki su kesintileri de gündemimizdeydi. Su konusunda yerel yönetimlerin üzerine düşeni yapmasını isteyen Yumaklı, kayıp kaçak oranlarına dikkat çekti.
“İzmir’de Tahtalı Barajı’ndan temin edilen suyun neredeyse barajdan çıkan kadarı şebekede kayboluyor. Ankara’da kayıp-kaçak oranı yüzde 39; yani barajdan çıkan 100 litrenin sadece 61 litresi vatandaşa ulaşabiliyor. Maalesef birçok ilde tablo bundan çok farklı değil.”
“Gıda meselesi kırmızı çizgimiz” diyen Yumaklı, sahte ya da katkılı gıda ürünü üretip satan işletmeleri kamuoyuna açıklamaya devam edeceklerini belirtti. Cep telefonu uygulamasıyla vatandaşları denetim sürecine ortak edeceklerini anlatan Yumaklı, “Hedefimiz millî güvenliğimiz kadar önemli olan gıda arzını her koşulda güvence altında tutmak. Hamdolsun bu konuda kendimize güveniyoruz” diye konuştu.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
08:00