Diyabetin az bilinen türlerinden biri olan Tip 5 diyabet, son yıllarda sağlık gündeminde daha fazla yer almaya başladı. Peki, Tip 5 diyabet nedir, neden olur, belirtileri nelerdir?
Nadiren görülen ama ciddi sonuçlar doğurabilen Tip 5 diyabet, hem diyabet hem de böbrek hastalıklarını içeren karmaşık bir duruma neden olur.
Diyabet genellikle Tip 1 ve Tip 2 olarak bilinse de, daha az rastlanan türler de vardır. Bunlardan biri de Tip 5 diyabet, tıp literatüründe “MODY 5 (Maturity Onset Diabetes of the Young - Gençlerde Ortaya Çıkan Erişkin Tipi Diyabet)” olarak bilinir. Bu diyabet türü, genetik geçişli bir hastalık olup, genellikle genç yaşlarda ortaya çıkar.
Tip 5 diyabet, HNF1B geni olarak bilinen genin mutasyonuyla ilişkilidir. Bu gen hem pankreas hem de böbrek gelişiminde rol oynadığı için, Tip 5 diyabet hastalarında böbrek hastalıklarıyla birlikte diyabet belirtileri de görülebilir.
Tip 5 diyabetin en temel nedeni, genetik mutasyonlardır. Hastalık kalıtsal olarak aktarılır ve ailede benzer diyabet vakaları görülebilir. Bu genetik bozukluklar pankreasın yeterli insülin üretememesine neden olur.
Ayrıca Tip 5 diyabetli bireylerde:
Tip 5 diyabet, diğer diyabet türlerine benzer semptomlar gösterse de, bazı kendine özgü belirtileri de vardır:
Bu belirtiler özellikle çocukluk ya da genç erişkinlik döneminde ortaya çıkıyorsa, genetik geçişli MODY 5 olasılığı düşünülmelidir.
Tip 5 diyabet tanısı koymak için genetik testler oldukça önemlidir. Standart diyabet testlerine ek olarak, HNF1B gen mutasyonunu saptamaya yönelik DNA analizi yapılabilir. Ayrıca böbrek fonksiyon testleri, ultrason ve idrar analizleri de tanıya yardımcı olur.
Tedavi, hastalığın seyrine ve bireyin insülin ihtiyacına göre şekillenir.
Bazı Tip 5 hastaları oral diyabet ilaçlarına iyi yanıt verirken, bazıları ise insülin tedavisine ihtiyaç duyabilir.
Aynı zamanda böbrek sağlığı da yakından izlenmeli, gerekirse nefroloji uzmanıyla birlikte takip yapılmalıdır.
Beslenme ve egzersiz de tedavinin temel taşlarındandır.