Amerika, Çin'in kritik maden yasağını böyle deliyor: Tüm plan ortaya çıktı

Antimon gibi stratejik öneme sahip madenler, Çin’in ihracat yasağına rağmen ABD'ye akıyor. Yollar dolambaçlı, ama akış durmuyor. Çin, bu kritik madenlerin dünya tedarikinde hâlâ baskın bir rol oynuyor. Bu madenler, bataryalardan çiplere, askeri teknolojiden alev geciktirici kimyasallara kadar birçok alanda kullanılıyor. Pekin’in 3 Aralık 2024’te uygulamaya koyduğu ihracat yasağı, Washington’un Çin’in çip endüstrisine yönelik baskısına bir yanıt olarak görülmüştü.
Ancak ticaret verileri, ABD'nin ihtiyacını başka yollardan karşıladığını gösteriyor. Reuters’in haberine göre Aralık-Nisan döneminde ABD, Tayland ve Meksika’dan 3.834 ton antimon oksit ithal etti. Bu miktar, önceki üç yılın toplamına neredeyse eşit.

TAYLAND VE MEKSİKA YÜKSELİŞTE

Çin gümrük verilerine göre, Tayland ve Meksika bu yıl Çin’den en fazla antimon alan ilk üç ülke arasında yer aldı. Oysa 2023’te bu ülkeler ilk 10’da bile yoktu. Buradaki ilginç detay: Her iki ülkede de yalnızca birer antimon işleme tesisi var ve Meksika’daki tesis, Nisan ayında yeniden faaliyete geçti. Yani bu ülkeler madeni üretmiyor; sadece Çin’den alıp işlemden geçirip ABD’ye gönderiyor.
Yılın ilk yarısında ABD'nin bu üç kritik madende ithalat seviyesi, yasak öncesine denk ya da daha fazla. Fakat bu durum, fiyatlara da yansıyor: Yasağın ardından maden fiyatları rekor seviyelere ulaştı.

ETİKET DEĞİŞTİR, YÖN DEĞİŞTİR

ABD merkezli Gallant Metals’in CEO’su Levi Parker, Çin'den ayda yaklaşık 200 kg galyum aldığını anlattı. Parker’a göre süreç şöyle işliyor: Çin’deki aracı firmalar madeni satın alıyor, ardından paketler “demir”, “çinko” ya da hatta “sanat malzemesi” gibi etiketlerle başka bir Asya ülkesine yönlendiriliyor. Oradan da ABD’ye gönderiliyor.
Parker, büyük partilerin dikkat çektiğini, bu yüzden hacmi sınırlı tuttuklarını söylüyor. Ayrıca lojistik firmalarının da risklerden ötürü çok temkinli davrandığını belirtiyor.

ÇİNLİ FİRMA TAYLAND ÜZERİNDEN SEVKİYAT YAPIYOR

Reuters’ın ulaştığı belge ve kayıtlar, Çinli antimon üreticisi Youngsun Chemicals’ın Tayland’daki iştiraki Thai Unipet Industries’in, ABD ile yoğun bir ticaret trafiği içinde olduğunu ortaya koyuyor.
Aralık-Mayıs döneminde Thai Unipet, ABD’ye 3.366 ton antimon ürünü gönderdi. Bu rakam, bir önceki yılın aynı dönemine göre 27 katlık bir artış anlamına geliyor.
Bu sevkiyatların alıcısı ise Texas merkezli Youngsun & Essen adlı firma. Şirket, yasağın öncesinde de antimonu doğrudan Youngsun Chemicals’tan alıyordu. Hem Unipet hem de Youngsun & Essen, Reuters’ın sorularını yanıtsız bıraktı.

ÇİN SERT ÖNLEMLER PEŞİNDE

Çin Ticaret Bakanlığı, Mayıs ayında yasağı delmeye yönelik girişimlere karşı sert uyarılar yaptı. "Yurt dışındaki unsurların, içerideki yasa dışı aktörlerle iş birliği içinde olduğunu" belirten bakanlık, bu faaliyetlerin ulusal güvenliği tehdit ettiğini savundu.

İLGİLİ HABERLER

ABD'de eski CIA ve FBI direktörlerine soruşturma: 'Görevi kötüye kullandılar' iddiası