Aralık 2024’te keşfedilen 2024 YR4 adlı asteroit, ilk değerlendirmelerde 22 Aralık 2032’de Dünya ile çarpışma olasılığı taşıdığı için bilim çevrelerinin odağına girdi. İlk hesaplarda çarpma ihtimali yüzde birin üzerinde gösterilmiş; daha sonra yapılan güncel gözlemler Dünya için çarpışma riskini büyük ölçüde ortadan kaldırdı. Ancak aynı çalışmalar, 2032’de asteroidin Ay yüzeyine çarpma olasılığının hâlâ bulunduğunu ortaya koydu.
2024 YR4'ün çapı 53–67 metre arasında tahmin ediliyor. Boyutu bu aralıkta olan bir gökcisminin çarpması, tarihsel örneklerle kıyaslandığında (ör. 1908'deki Tunguska olayı) ciddi hasara yol açabilir. Ancak şu an için doğrudan Dünya'ya çarpma ihtimalinin düşük olduğu; asıl endişenin Ay’a çarpma sonucu oluşabilecek enkazın düşük Dünya yörüngesindeki uydulara zarar verebilme ihtimali olduğu vurgulanıyor.
Uzmanlar, etki riskini sıfıra indirmek için üç ana yol üzerinde duruyor: daha kapsamlı keşif çalışmaları, yörünge saptırma ve tam yok etme. DART misyonu gibi kinetik saptırma yöntemleri, geçmişte başarı göstermiş olsa da 2024 YR4 için gereken planlama ve kaynak miktarının DART’tan çok daha fazla olacağı belirtiliyor. Asteroidin boyutu ve kütlesindeki belirsizlik, yalnızca bir çarpma darbesiyle yörüngesinin yeterince değiştirilemeyeceği endişesini doğuruyor.
En tartışmalı seçenek ise asteroidi yok etmeye yönelik nükleer patlayıcılar. Yeni çalışmalarda, hedefe gönderilmesi planlanan iki ayrı 100 kilotonluk nükleer cihaz öneriliyor — yani Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan bombalardan yaklaşık 5–8 kat daha güçlü cihazlar. İki cihazın planlanmasının nedeni, birinin arızalanması veya hedefi vuramaması durumuna karşı yedek sağlaması olarak açıklanıyor. Bu senaryoda ilk potansiyel fırlatma aralığı 2029–2031 olarak öngörülmüş; ancak planların önümüzdeki yıllarda değişebileceği de not ediliyor.
Nükleer patlayıcıların tercih edilmesinin nedeni, kısa sürede yüksek enerji verip asteroidi parçalayıp etkisiz hale getirebilme potansiyeli. Ama işte burada başka bir sorun doğuyor: Asteroidi parçalayıp yok etmek, çok sayıda küçük parçanın oluşmasına yol açabilir; bu parçalar Ay’a çarpmasa bile uzayda tehlikeli enkaz bulutları oluşturup özellikle düşük Dünya yörüngesindeki (LEO) uydular için risk oluşturabilir. Yani çözümün kendisi yeni sorunlar doğurabilir.
Araştırmacılar, 2024 YR4 için hangi yöntemin seçileceğinin; yapılacak ilave gözlemler, kütle ve yörünge verilerinin kesinleşmesi ve uluslararası koordinasyona bağlı olduğunu söylüyor. Planlanan ilk nükleer fırlatma penceresinin 2029–2031 arası olması öngörülse de, bu tarihlerin değişme ihtimali yüksek. Ayrıca, böyle bir kararın yalnızca teknik değil, politik ve hukuki boyutları da var — zira uzaya nükleer cihaz gönderme fikri pek çok açıdan tartışmalı.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
10:39
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ