Asgari ücret için canlı yayında rakam verdi! 'Bu kadar net tahmini ilk kez duyuyorum'

Asgari ücrette zam beklentisi ve tahminler kasım ayının ilk haftasının sonuna gelinmesiyle birlikte daha çok ete kemiğe bürünmeye başladı. Halihazırda net maaş 22.104 TL olarak uygulanan asgari ücretin 2026 yılı itibarıyla hangi seviyeye ulaşacağı milyonlarca kişi tarafından merak ediliyor. Tahminler, kulisler ve gelişmelerin dozu artmış durumda.

Son olarak ekonomist Doç. Dr. Filiz Eryılmaz canlı yayında asgari ücret zammı için minimum ve maksimum oran verdi. İşte detaylar...

'ÖNCE GEÇEN SENEYE GİDELİM'

TV100 canlı yayınında asgari ücret değerlendirmelerini aktaran ekonomist Doç. Dr. Filiz Eryılmaz şu ifadeleri kullandı:

"Benim genel beklentim aslında ekonomi yönetiminin yol haritası üzerinden gidecek. Yani bunlar benim tahminlerim değil, ekonomi yönetimi ne yapabilir, onun üzerinden aslında tahminlerimi aktaracağım. Şimdi öncelikle geçen seneye gidelim.

'PİYASA BÖYLE OKUYORDU!'

Yani 2024 yılının başında, ana yol haritası, asgari ücreti belirlemede beklenen enflasyona göre zam yapmak oranında oldu. Peki, nasıl bunu matematikleştirebiliriz? Şöyle; geçen sene Merkez Bankası'nın 8 Kasım'da açıkladığı son enflasyon raporu vardı ve geçen sene sadece tahmin açıklıyordu Merkez Bankası ve bize dedi ki geçen senenin Kasım ayında önümüzdeki yıl yani 2025 yıl sonu için minimum yüzde 16 bekliyorum, maksimum yüzde 26 bekliyorum, bunlar benim tahmin bantlarım, benim hedefim aslında tam hedef olarak da nitelendirilmiyordu ama piyasa böyle okuyordu, yüzde 21 demişti.

'ÇOK FAZLA BELİRSİZLİK VAR'

Peki, geçen sene kaç yapıldı asgari ücrete zam? Yüzde 30. Peki neye göre yapıldı? Beklenen enflasyona göre yapıldı. Peki bu beklenen enflasyonda orta nokta yüzde 21 mi baz alındı yoksa yüzde 26 mı? Hayır, yüzde 26. Neden? Çünkü Merkez Bankası bize son yıllarda şunu söylüyor; evet ben size bir tahmin aralığı veriyorum, altı 21, üstü 26, hedef olarak da piyasaya hedefim 21, bunun tam ortasını açıklıyorum, ama siz beni değerlendirirken üst banttan değerlendirin, çünkü çok fazla belirsizlik var, enflasyon yüksek, o nedenle başarılı olup olmadığım yönünde değerlendirmenizi üst bantta yapın. 

'GERÇEKLEŞEN DEĞİL BEKLENEN...'

Ve biz de dedik ki geçen sene Merkez Bankası'nın aslında hedefi yüzde 21 değil 2025, yüzde 26. Üst bant üzerinden değerlendirdik ve üstü kapalı aslında evet asgari ücret bir biliyorsunuz komisyon, işçi tarafı var, işveren tarafı var ve hükümet tarafı var. Hani hükümet burada bir miktar hakem rolü oynuyor olsa da aslında genel olarak şöyle bir tablo vardı; enflasyonla mücadele ettiğimiz bir yıldayız, bu nedenle mümkün mertebe asgari ücreti ve diğer ücretleri gerçekleşen enflasyona göre değil de beklenen enflasyona göre...

'AYNISINI BEKLİYORUM'

Peki, beklenen enflasyon hedefi kaç? 21. Üst bant kaç? 26. 26'nın üzerine + 4 puan refah payı eklenerek yüzde 30 belirlendi. Dolayısıyla dendi ki yani üstü kapalı tabii yani piyasanın algıladığı okuduğu buydu; biz beklenen enflasyona yüzde 4'lük bir refah payı koyarak beklenen enflasyona göre bir zam yaptık dendi. Şimdi bu yıl da ben aynı senaryoyu bekliyorum"

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan'ın enflasyon ile ilgili açıklamaları sorulan Eryılmaz şu ifadeleri kullandı:

"Aslında şöyle; ana asgari ücretle ilgili ana yol haritasını elbette ki 2025 yılı da bize bir yol haritası verir. Nasıl bir yol haritası verir? Şöyle bir yol haritası verebilir. Şimdi Merkez Bankası biliyorsunuz bir önceki enflasyon raporu sunumunda hedeflerle tahmini ayırdı. Birbirine karışıyordu. Mesajlar karışıyordu. Ve mecburen bazen her toplantıda bir revizasyon geldiğinde, hedefler değiştiğinde bu kez Merkez Bankası'nın kredibilitesi azalabiliyordu. O nedenle dedi ki Merkez Bankası; hedeflerim ayrıdır benim, tahminim ayrıdır, olağanüstü bir şey olmadığı sürece hedeflerimi değiştirmeyeceğim ama tahminlerimi değiştirebilirim. Hedefi kaçtı bu yıl Merkez Bankası ve hala kaç? Yüzde 24. 

Peki tahmini kaç? 31-33. Peki kaçtı tahmini? Kaça revize etti? Aslında tahmini 25-29, orta noktası 27'ydi. Fakat bunu kaça çekti? 32'ye çekti. Yani 5 puanlık 3 aylık zaman içerisinde yukarı yönlü bir sapma oldu. Bu sapmanın ana kaynağı da gıda enflasyonu. Kuraklık kaynaklı gıda enflasyonu. Şimdi o zaman demek ki 5 puanlık beklenenden daha fazla yukarı bir gidiş olabiliyor muymuş? Evet olabiliyormuş. Hatta şunun üzerinden değerlendirelim. Üst bant kaçtı geçen sene yıl sonunda 26'ydı. Peki şu an kaç bekliyor? 32 bekliyor. Geçen seneye göre kaç puanlık bir sapma var? 6 puanlık bir sapma var. Onun 4 puanını refah payı olarak verdiler ama net net de baktığımızda en azından yani beklenen enflasyon üzerinden bile 2 puanlık bir asgari ücret tarafına bir sapmayı görüyoruz.

'ŞİMDİ 2026'YI KONUŞALIM...'

Ama asgari ücreti konuşacaksak özellikle bu sapmayı bir tarafa koyalım. Bu neden önemli bizim için? Beklenen enflasyonda sapmalar olabiliyor. O nedenle bunu bir tarafa koyalım. Bu bizim için aslında bir gösterge olacak. Şimdi asıl 2026'yı konuşalım. 2026'da hedef kaç? 16. Değiştirmedi Merkez Bankası; ben hedefimde kararlıyım, ne yapıp yapıp gerekirse daha sıkı duracağım, daha az faiz indireceğim ve 16'ya geleceğim..."

'27 BİN LİRA İLE 28 BİN LİRA ARADI BİR BEKLENTİ VAR'

Ben kendi beklentimi şöyle oluşturuyorum. Ben bu sene de asgari ücrete zammın ağırlıklı olarak beklenen enflasyon senaryosu üzerinden yapılacağını, geçmiş enflasyona göre yapılmayacağı kanaatindeyim. Dolayısıyla burada yüzde 19 baz alınarak bunun üzerine yüzde 4 veya yüzde 5'lik bir refah payı konularak yüzde 23 - yüzde 24 minimum şu an benim beklentim. Maksimum beklentim de şu an yüzde 25'ler düzeyinde. Yani bana sorarsanız minimum yüzde 23 yani nedir bunun karşılığı? 27 bin 187 TL net asgari ücretten bahsediyorum. Maksimum beklentim de yüzde 25'ler düzeyindedir. 27 bin 629 TL arası. 

Yani kabaca ben piyasayı da biraz taradım. Piyasa beklentilerine de baktım. Farklı kesimlerin farklı beklentileri var haklı olarak ama piyasada ağırlıklı beklenen enflasyon üzerinden bir senaryo kurgulanacağı için, beklenen artı gerçekleşenin ortalaması da olabilir, hani aşağı yukarı oraya bakarsınız 32'ye alırsınız işte kabaca 20'ye alırsınız. 52 yapar. Bunun ortasını da alabilirsiniz. Yani maksimum bunun üzerine çıkmayacak bir öngörü olacaktır. Ama benim genel beklentim ki piyasa beklentisi de kurumların beklentilerine de baktığımda ağırlıklı 27 bin TL ile 28 bin TL arasında bir beklenti olduğunu görüyorum"

Eryılmaz'ın bu açıklamaları sonrası canlı yayında sunucu Başak Şengül "Çok net bu. Ben bugüne kadar hani bütün konuklarımızda bu kadar net ifade eden duymamıştım. Çok teşekkürler Filiz hocam. Doçent Doktor Filiz Eryılmaz çok net bir tahminde bulundu. Ben bu kadar net tahmini de ilk kez duyuyorum. O yüzden vurgulayacağım; yüzde 23 ile yüzde 25 arasında bekliyorum dedi, üst en üst yüzde 25 olur, en alt da yüzde 23 olur, geçen seneki yöntemi göreceksek eğer dedi Filiz hocam" ifadelerini kullandı.

YÜZDE 25 

Asgari ücrete yüzde 25 zam uygulanması durumunda net asgari ücret 27 bin 630 TL'ye yükselecek.

Asgari ücrete yüzde 30 zam uygulanması durumunda net asgari ücret 28 bin 735 TL'ye yükselecek.

Asgari ücrete yüzde 35 zam uygulanması durumunda net asgari ücret 29 bin 840 TL'ye yükselecek

Asgari ücrete yüzde 40 zam uygulanması durumunda net asgari ücret 30 bin 945 TL'ye yükselecek.