Emekli aylıkları Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilen prime esas kazanç üzerinden bağlanıyor. Prime esas kazanç tavanı yeni yılda asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkartılacak. Yüksek ücretle çalışanlar için yeni yıldan itibaren daha fazla işçi ve işveren primi kesilecek.
SSK (4/a), BAĞ-KUR (4/b) ve ilk defa Ekim 2008’den sonra çalışmaya başlayan memurların (4/c) emekli aylığı hesaplanırken prime esas kazanç tutarı ile prim gününe bağlı olarak değişen aylık bağlama oranına bakılıyor. Başka unsurlar da var ama emekli aylığının ne kadar olacağı esas olarak bu iki unsura bağlı.
Prime esas kazançta alt sınır brüt asgari ücret olarak uygulanıyor. Üst sınır ise 2017 yılına kadar asgari ücretin 6,5 katı iken, o tarihten bu yana 7,5 kat olarak uygulandı. Geçen hafta Resmi Gazete’de yayımlanan kanun ise üst sınırı 1 Ocak 2026 tarihinden geçerli olmak üzere asgari ücretin 9 katına çıkardı.
Emekli olurken, hayatı boyunca çalıştığı her 360 güne karşılık, prime esas ortalama aylık kazancın yüzde 2’si oranında emekli aylığı hesaplanıyor. Prime esas ortalama aylık kazanç ise bildirimin yapıldığı tarihten emeklilik başvurusu yapılan tarihe kadar kazançların güncellenmesiyle tespit ediliyor.
Prime esas kazancı çalışma hayatı boyunca sürekli asgari ücret üzerinden bildirilmiş kişinin ortalama aylık kazancı 26.000 TL olarak hesaplanmış olsun (Gerçekte daha düşük çıkıyor). Bu kişinin aylık bağlama oranı (ABO) yüzde 50 ise 13.000 TL emekli aylığına hak kazanır. Ancak, en düşük emekli aylığı 16.881 TL’den az olamayacağı için, emekli aylığı 16.881 TL bağlanır.
Prime esas kazanç üst limiti 2025 yılında asgari ücretin 7,5 katı, yani 195.041,25 TL uygulandı. Örneğimizdeki kişinin başlangıçta düşük ücretle, sonradan tavan ücretle çalıştığını ve ortalama aylık kazancının 26.000 TL değil de 160.000 TL olduğunu varsayalım. Aylık bağlama oranı aynı kaldığı halde emekli aylığı 80.000 TL olur.
Prime esas kazançta üst sınır gelecek yıl asgari ücretin 9 katına çıkartılacak. Bugünkü asgari ücret üzerinden 234.049,50 TL’ye kadar olan kazançlar prime tabi tutulacak. Böylece yüksek kazanç bildirilen kişilerin ortalama aylık kazançları daha yüksek olacak. Buna bağlı olarak emekli aylığı da yüksek çıkacak. Aynı örnekten devam edelim ve aylık bağlama oranı yüzde 50 olan kişinin ortalama aylık kazancının 200.000 TL hesaplandığını varsayalım. Bu durumda söz konusu kişiye 100.000 TL emekli aylığı bağlanacak demektir.
Prime esas kazanç üst sınırının artırılması, yüksek kazançla çalışanlar adına kesilen işçi priminde artış anlamına geliyor. Ancak, bu artışa karşılık ödenen gelir vergisi düşeceği için artışın bir kısmı vergideki düşüşle telafi edilecek.
Bunu da aylık brüt kazancı 250.000 TL olan bir kişi üzerinden örnekle anlatalım. Prime esas kazanç üst sınırı 195.042,25 TL olduğu için bu kişiden 2025 yılında 327.669,55 TL sosyal sigorta, 23.404,97 TL işsizlik sigortası olmak üzere toplam 351.074,52 TL prim kesildi.
Prime esas kazanç üst sınırı bu yıl asgari ücretin 9 katı olarak uygulanmış olsaydı aynı kişiden yıllık 393.203,16 TL sosyal sigorta primi, 28.085,94 TL işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam 421.315,94 TL prim kesilecekti. Ödediği prim 70.421,42 TL artacaktı ama gelir vergisi matrahı da aynı tutarda azalacaktı. Kümülatif vergi matrahı itibarıyla yüzde 35 gelir vergisi dilimine girmiş olduğundan 24.584 TL daha az gelir vergisi ödeyecekti. Ödeyeceği primin üçte birini vergideki düşüş yoluyla telafi edecekti.
Prime esas kazanç üzerinden 2025 yılında işverenden imalat sektöründe yüzde 15,75 sosyal sigorta primi ve yüzde 2 de işsizlik sigortası primi olarak ayrıca kesinti yapıldı. İmalat sektörü dışındaki işveren ise 1 puan daha fazla prim ödedi. Prime esas kazanç üst sınırı asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkınca işverenden kesilen prim de buna bağlı olarak artacak.
Gelecek yıl ayrıca tüm işveren primlerinde 1 puanlık artış olacak. Buna ilaveten imalat dışındaki işyerlerinde işveren prim desteği 4 puandan 2 puana indirileceği için işverenin ödeyeceği toplam prim bu yıla göre 3 puan artacak.
Türkiye’de halen 358 bin kişi asgari ücretin 7,5 katından fazla ücret alıyor. Prime esas kazanç üst sınırının asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkartılmasıyla Sosyal Güvenlik Kurumunun 2026 yılında 63,7 milyar TL ilave gelir elde etmesi bekleniyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
08:55
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ