1475 Sayılı eski İş Kanunu'na göre, yaş şartı dışında emeklilik için gerekli koşulları sağlayan çalışanlar, kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatına hak kazanabiliyor. Ancak bu haktan yararlanabilmek için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan alınacak resmi yazı şart. Bu belgeyi almadan yapılan istifalarda tazminat hakkı kaybedilebiliyor. Kıdem tazminatı şartları ise sigorta başlangıç tarihine göre değişiklik gösteriyor. Gazeteci Ahmet Kıvanç, konuyla ilgili en çok merak edilen soruları cevapladı.
Emekli olmadan da kıdem tazminatı alınabilmesinin yolu, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) alınacak "kıdem tazminatı yazısı" ile açılıyor. Bu yazı, yaş dışındaki emeklilik şartlarını sağladığını gösteren resmi bir belgedir. Önemli bir uyarı: Bu belge alınmadan işten ayrılmak veya istifa etmek, kıdem tazminatı hakkının kaybedilmesine neden olur.
Kıdem tazminatı hakkı, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başlanan tarihe göre farklılık gösterir. Bu koşullar şu şekilde sıralanabilir:
Bu gruba dahil olanlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 prim günü şartlarını tamamladıktan sonra SGK’dan kıdem tazminatı yazısı alabilir.
Bu kişiler için iki alternatif kriter söz konusudur:
25 yıl sigortalılık süresi + 4500 prim günü, veya
7000 prim günü (sigortalılık süresi aranmaksızın).
Bu dönemde sigortalı olanlardan sadece prim günü şartı aranır. Gerekli prim gün sayısı, işe giriş tarihine göre değişir:
İşe Başlama Tarihi - Gerekli Prim Günü
01.05.2008 – 31.12.2008 | 4600
01.01.2009 – 31.12.2009 | 4700
01.01.2010 – 31.12.2010 | 4800
01.01.2011 – 31.12.2011 | 4900
01.01.2012 – 31.12.2012 | 5000
01.01.2013 – 31.12.2013 | 5100
01.01.2014 – 31.12.2014 | 5200
01.01.2015 – 31.12.2015 | 5300
01.01.2016 ve sonrası | 5400
SGK'dan kıdem tazminatı yazısını aldıktan sonra, işverene şu şekilde bir dilekçe verilebilir:
"Ekte yer alan SGK yazısında görüldüğü gibi, yaş dışındaki emeklilik koşullarımı tamamlamış olduğum için 1475 Sayılı İş Kanunu uyarınca kıdem tazminatımı talep ederek iş akdini sona erdiriyorum."
Eğer işverenle güven sorunu varsa bu dilekçe ve SGK yazısı, noter aracılığıyla gönderilebilir.
Sigortalı işe 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında başlayanlar için emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60’tır. 7000 prim günü tamamlandıktan sonra çalışılmasa dahi bu yaşlara gelindiğinde emeklilik mümkündür. Ancak, çalışmaya devam etmek emekli aylığını artıracağından, kıdem tazminatı alındıktan sonra yeniden sigortalı bir işe girilmesi tavsiye edilir.