Kakao, bu yıl emtia piyasalarında en sert iniş çıkışları yaşayan ürünlerden biri oldu. Geçtiğimiz yıl kuraklık ve üretim sorunları nedeniyle tarihi zirve gören fiyatlar, bu kez tam tersi bir tabloyla gündemde.
ABD’deki Intercontinental Exchange’de kakao fiyatı, 2024 sonundan bu yana yüzde 40’ın üzerinde gerileyerek ton başına 7 bin doların altına indi. Geçen yıl 12 bin 931 dolarla rekor kıran ürün, bugün tam anlamıyla değer kaybı yaşıyor.
Peki bu düşüşün arkasında ne var? Öncelikle Batı Afrika’da etkili olan yağmurlar kuraklık endişesini azalttı. Kakao ağaçlarının çiçeklenmesiyle birlikte rekoltede artış beklentisi güçlendi. Yani arz fazlası ihtimali fiyatları aşağı çekti. Bir diğer etken de çikolata talebinin yüksek fiyatlar ve ek vergiler yüzünden zayıflaması oldu.
Vadeli işlem uzmanı Zafer Ergezen, kakao fiyatlarının geçen yıl Afrika’daki üretim düşüşü nedeniyle hızla yükseldiğini hatırlattı. Bu yıl tablo değişti. Ergezen, “Özellikle Fildişi Sahili’nden Avrupa’ya giden kakaolarda kalite sorunu yaşanmıştı ve fiyatlar yeniden yukarı çıkmıştı. Ama bu yıl rekoltede artış beklentisi var. Bu da fiyatları baskılıyor. Açıkçası düşüşün devam edeceğini düşünüyorum” dedi.
Rabobank analisti Oran van Dort ise gelecek sezona ilişkin daha net konuşuyor. Ona göre 2025/2026 döneminde ciddi bir arz fazlalığı olacak:
“Üretimde toparlanma ve talepteki düşüş nedeniyle kakao piyasasında kısa ve orta vadede kademeli bir gerileme bekliyoruz. Ekvador, Brezilya, Peru, Nijerya ve Kamerun’da üretim hızla artıyor. Fildişi Sahili ve Gana’da da toparlanma bekleniyor.”