Doların hâkimiyeti bitecek söylemleri yıllardır gündemde. Ama uzmanlara göre dolar, ancak güçlü bir rakip çıkarsa tahtından inebilir. Şimdilik öyle biri yok.
Donald Trump’ın ticaret savaşlarını başlatmasından bu yana, “doların saltanatı bitiyor” diyenlerin sayısı arttı. Ancak döviz piyasalarının deneyimli isimlerinden Cornell Üniversitesi’nden Prof. Eswar Prasad, bu konuda daha temkinli: “Dolar koltuğundan kendi isteğiyle kalkmaz. Bir rakip çıkıp onu oradan indirmeli. Ama kimse buna hazır değil.”
Foreign Affairs’te yayımladığı yazıda Prasad, Trump döneminin merkez bankası bağımsızlığını zedelediğini ve hukuk devleti ilkelerini sarstığını söylüyor. Ancak bu gelişmelerin, doların hâkimiyetini sona erdirmeye yetmeyeceğini de belirtiyor. Çünkü asıl mesele, alternatiflerin zayıf olması.
Çin, Japonya ve Avrupa gibi büyük ekonomilerdeki varlıkların cazibesi hâlâ ABD ile yarışamıyor. Çin’de sermaye hareketleri kısıtlı, merkez bankası tam bağımsız değil. Avrupa Birliği'nde ise siyasi belirsizlikler ve ekonomik durgunluk, yatırımcı güvenini zedeliyor. “Global yatırımcılar için hâlâ en güvenilir liman Amerikan doları. Dolar zayıflıyor gibi görünse de yerine geçecek güçlü bir aday yok,” diyor Prasad.
Son aylarda ABD tahvillerine olan talebin düşmesi, “Amerika’dan kaçış” yorumlarını beraberinde getirdi. Bazı yatırımcılar, ABD’nin artan borç yükü ve yaklaşan vergi kesintileri nedeniyle dolardan uzaklaşıyor. Hatta bu durum, kısa süreli bir “alıcı grevi” olarak da nitelendiriliyor. Ancak Prasad bu durumu geçici bir teknik dalgalanma olarak görüyor. “Belki hedge fonlar enflasyon endişesiyle ABD tahvillerini satıyor ama bu uzun vadeli bir yön değişimi anlamına gelmeyebilir,” diyor.
Doların küresel rezerv para birimi olarak payı azalsa da, bu bir yıkılıştan çok evrim gibi ilerliyor. Prasad, “Finansal güç zamanla, sonra bir anda değişir,” diyerek tarihi hatırlatıyor. ABD için böyle bir kırılma noktası, Trump’ın Federal Rezerv’e müdahalesiyle yaşanabilir. Her ne kadar Yüksek Mahkeme Fed’in bağımsızlığını güvence altına almış olsa da, Powell’ın başkanlık süresi yakında doluyor ve Trump’ın yerine geçecek ismi belirlemesi bekleniyor.
Rakip ülkelerin hepsi kendi iç sorunlarıyla boğuşuyor: Japonya ve Avrupa ekonomik durgunluk, siyasi karmaşa ve borç sorunlarıyla. Çin ise Komünist Parti’nin katı kontrolü altında büyümeye çalışırken deflasyonla mücadele ediyor.
Prasad’a göre bu tablo değişmediği sürece, doların tahtı sarsılsa da devrilmez. “Bu bir Amerikan istisnacılığı meselesi değil,” diye yazıyor, “dünya genelindeki zayıf ekonomi ve yönetimlerin yarattığı boşluk sayesinde dolar hâlâ ipi elinde tutuyor.”
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
14:51
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ