Staj ve çıraklık mağdurları borçlanma hakkı istiyor, uzman isim 'emsali var' diyerek anlattı

1999-2000 sonrası SGK’lılar için staj ve çıraklık borçlanması hak talebinde bulunmaya devam ediyor. EYT’de kapsam dışı kalan 1999 öncesi staj sigortası mağdurları, staj ve çıraklık sürecinde çalıştıkları dönemin sigorta başlangıcını sayılmasını istiyor. TGRT Haber ekranlarında konuyu değerlendiren SGK Baş uzmanı İsa Karakaş, borçlanma hakkının verilmesi gerektiğini ifade ederek kalifiye iş gücünün önemine vurgu yaptı. 

İsa Karakaş yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: 

EYT’DEN DAHA ESKİ BİR KONU

Staj ve çıraklık mağdurlarına ben ayrı bir önem veriyorum. Çünkü bu insanların hissiyatıyla çok oynandı. Neden oynandı? Aslında staj ve çıraklık meselesi EYT den bile eski bir mesele daha önceden de söyledik, en kadim mesele. EYT meselesinin başından beri ben takip ediyordum. Türkiye Cumhuriyeti Büyük Millet Meclisi’ne baktığımız zaman bizim Meclis’e en fazla yasa teklifi hangi konuda geldi? Rekor olan rekor sayıda hangisi biliyor musun? EYT. Ondan sonra en çok gelen hangisi staj ve çıraklık mağdurlarıyla ilgili yüzlerce kanun teklifi verildi.

Staj ve çıraklık mağdurlarına defalarca söz verildi. Seçim beyannamelerinde yol açıldı ve bu staj çıraklık mağdurlarının mağduriyeti bir türlü giderilemedi. Bak ben mesela yıllarca baş müfettişlik yaptım, sanayiyi dolaştım, bütün iş yerlerini dolaştım, bütün vatandaşlarımız biliyor, sanayiyi da orada burada bütün ağır işlerde bizim çıraklar çalışmıyor mu? 

En ağır şartlarda çalışıyor, inan işçinin çalışmadığı kadar çıraklar çalıştırılıyor, oraya git, buraya git. Şunu getir, bunu getir falan yani buradaki aslında mağduriyetten ziyade ne var biliyor musun? Eşitsizlik var. 

GEÇMİŞTE BORÇLANMA HAKKI VERİLDİ

Masa başında oturan avukata ‘sen borçlanabilirsin’ diyorsun. Masa başında tertemiz oturuyor ama sanayide çalışan o gariban çırak için ne yapıyorsun oradan o tamirci çırağı değil mi? Borçlanma hakkı yok, bir de ne var? Şimdi bunun başka bir versiyonu var. Bak çok ilginç gelmeden önce tekrar baktım. Geçmiş yıllarda staj ve çıraklara borçlanma hakkı zaten vermişiz. Demek ki tarihi bir emsal var.

Yetmedi Almanya’daki gurbetçimiz kendi mesleki kanunlarına göre staj yaptığı zaman Türkiye’ye geldiği zaman stajı başlangıç kabul ediyoruz. Bununla ilgili 2016 yılında Yargıtay hukuk genel kurulu kararı var. Dolayısıyla bütün bunlar varken artık staj ve çıraklık mağdurlarının mağduriyetini gidermemiz lazım. Şunu da söylemek istiyorum, şimdi EYT’lilerde çıkardık. Dolayısıyla sosyal güvenlik sisteminde bir aktör denge var.

ÇOCUKLARIMIZ 65 YAŞ EMEKLİ OLACAK

Maaş alanlar ve çalışanlar ne kadar fazla olursa Sosyal Güvenlik Kurumu sisteminin yani istihdam ne kadar fazla olursa sisteme yeni girenler ne kadar fazla olursa sistem o şekilde sürdürülebilir. Şimdi bizim kanunlara baktığımız zaman bir düşün. Bugün itibariyle staj olan bugün itibariyle çırak olan çok. Çocuklarımız 65 yaşında emekli olacaklar. Dolayısıyla bunlara borçlanma hakkı vermemiz lazım.

MÜHENDİS DEĞİL, TEKNİKER ÖNEM KAZANDI

Yani bunların 2 boyutu var. Kalifiye işgücü çok önemli oldu. Mavi yakalılar beyaz yakalıları geçti. Ücret yönünde de bütün dünyada mavi yakaların kalifiye iş gücü. Yani böyle artık mühendis değil de tekniker daha büyük önem kazanmamış. Kaynakçı, soğuk kaynakçı tır şoförü bunlar o kadar önemli oldu ki şimdi sorunun kaynağına baktığımız zaman benim ailede çok sayıda öğretmen var ya daha önceden bizim çocukluğumuzda ‘öğlenci misin, sabahçı mısın?’ derdik değil mi? öğlenci misin, sabahçı mısın? Derdik hatırlıyorum, biz öğlene kadar okula giderdik. Öğleden sonra çok sayıda arkadaşımız ne yapardı ya? Bir tamircinin yanında çırak olurdu ya da işte bilmem bir tercihin yanında çırak olurdu dimi?

Bu şekilde ne yapardı o çocuklar daha küçük yaştayken hem eğitimlerini sürdürüyordu. Hem meslek öğreniyordu ama ne yaptık tuttuk. 8 yıl eğitim yaptık. 8 yıl olduğu zaman o çocuk öğlen arası orada zaten yeterli beslenme de yok. Dolayısıyla yine o sistem o sistem tekrar gelmesi halinde öğlene kadar ne yapacak? Çocuk öğlen yemeğini gidip kendi ailesiyle birlikte yiyecek yemeğini yedikten sonra herhangi bir mesleki. Benim kanaatim, önümüzdeki dönemde bu formülün de tekrar gündeme gelmesini bekliyoruz çünkü zaruridir. Önümüzdeki yıllarda gerçekten bu mavi yakalılarda kalifiye işgücü bulmak çok zor olacak.