Türkiye'nin 5 yıllık Hayvancılık Yol Haritası açıklandı. Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı hayvancılıkta destek ve hibeleri tek tek açıkladı. Kırsalda kadınlara 4 katı destek, tüm yetiştiricilere de hem ilave destek hem de hibeler geliyor. İşte Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 10 maddelik eylem planı
Tarim ve Orman Bakanligi hayvancilikta 5 yillik eylem planini devreye aliyor. Hayvancilikta etkin destekleme dönemi baslarken, desteklemede sinirlama da kaldirilacak. Tarim ve Orman Bakani Ibrahim Yumakli Türkiye'nin 5 yillik Hayvancilik Yol Haritasi’ni açikladi. Bakan Yumakli, yeni ve etkin bir destekleme modeline geçilecegini belirterek, "Buzaginin yani sira, asisi ve kaydi yapilan her kuzu ve oglak için de destek veriyoruz" dedi.
Tarim ve Orman Bakani Yumakli, Tarim Isletmeleri Genel Müdürlügü (TIGEM) Sosyal Tesisleri'nde düzenligi basin toplantisinda, 2024-2028 yillarinda uygulanacak 10 maddelik Hayvancilik Yol Haritasi'ni açikladi.
Bakanlik olarak görevlerinin 85 milyon vatandasin ve 57 milyondan fazla turistin gida ihtiyacini güvenilir sekilde karsilamak olduguna isaret eden Yumakli, yol haritasi hazirlanirken verimli, kaliteli ve saglikli üretimi artirmayi amaçladiklarini söyledi.
Yumakli, yol haritasinin ilk basliginin "Hayvansal Üretimin Planlanmasi" oldugunu aktararak, "Yeni sistemde, üretimin, maliyet, kapasite ve pazarlama imkanlari dogrultusunda planlamasini ve ürünlerin bölgesel bazli nerede, ne kadar üretilecegine dair üretim modelini olusturduk. Stratejik öneme sahip kirmizi et, beyaz et, süt ve yumurtanin, kaliteli, yeterli ve saglikli üretiminin devamliligi için, suyu merkeze alan ve dogal kaynaklarin korundugu bir sistemle üretimi planliyoruz. Bunu da hayvansal üretimin en temel girdisi kaliteli kaba yem üretim kapasitesini, mera varligimizi ve yapilarini, pazarlama imkanlarini dikkate alarak gerçeklestiriyoruz. Ayrica, sözlesmeli üretim modelini de yayginlastiriyoruz." diye konustu.
Hayvancilik isletmelerinin ekonomik açidan güçlü, dirençli ve sürdürülebilir bir yapiya kavusmasini saglamak amaciyla etkin bir destekleme modeline geçtiklerine dikkati çeken Yumakli, "Burada da desteklemelerimizi 'temel', 'yönlendirici' ve 'verimlilik' odakli basliklari altinda üçe ayirdik. Mevcut modelde asisi ve kaydi olan her buzagiya destek veriyorduk. Yeni modelde buzaginin yani sira asisi ve kaydi yapilan her kuzu ve oglak için de destek veriyoruz" ifadelerini kullandi.
Yumakli, mevcut desteklemelerde isletme büyüklügüne göre belirli sinirlandirmalar oldugunu animsatarak, yeni desteklemelerde bu sinirlandirmalari kaldirip, üreten herkese, ürettigi kadar destek verilecegini dile getirdi. Yumakli, "Aile isletmelerine tüm hayvancilik desteklemelerinde ilk defa ilave destek veriyoruz. Bu sayede aile isletmeleri temel destekle ayni oranda ilave destek alarak, en az iki kat destek almis olacak." degerlendirmesinde bulundu.
Kirsalda kadinlara ve gençlere pozitif ayrimcilik yaptiklarini vurgulayan Yumakli, ilk defa genç ve kadin üreticilere yüzde 70 ilave destek verdiklerini söyledi. Yumakli, suni tohumlama, yerli sperma, soy kütügü, ari isletme gibi verimliligi artirici destekleri çogaltarak devam edeceklerini bildirdi.
Yumakli, yeni destekleme modeline iliskin bir örnek vererek, sunlari kaydetti:
"Mesela sahibi kadin olan bir aile isletmesi düsünelim. Tüm sartlari yerine getirdiginde, buzagi basina mevcut modelde 2 bin 68 lira destek alirken yeni sistemde, ilave verdigimiz aile isletmesi, kadin destegi ve diger verimlilik destekleriyle 5 bin 200 lira alacak. Yani 2,5 kat fazla destek alacak. Eger bu isletme, ari isletme olursa ilave destek verecegiz ve bu rakam buzagi basina 7 bin 900 liraya kadar çikabilecek. Böylece destegi yaklasik 4 kat artmis olacak. Diger taraftan besici aile isletmesi, besilik olarak 20 buzagisini kesime kadar beslerse ve bu verimlilik kriterlerine uygun bir süreç olmasi durumunda, kesim aninda dana basina ilave olarak 4 bin 500 liraya kadar destek alabilecek."
IPARD desteklerini 42 ilden 81 ile yayginlastirdiklarini ve faydalanici sayisini artirdiklarini hatirlatan Yumakli, krediler konusunda Ziraat Bankasi ile ortak bir adim attiklarini ve sübvansiyonlu kredilerde, kadinlara, gençlere ve planli üretim bölgelerine ilave indirim oranlari uyguladiklarini anlatti. Yumakli, hayvancilikta isletme basina 40 milyon lira olarak verilen kredi üst limitini 60 milyon liraya, ari isletmelerde 80 milyon liraya çikardiklari bilgisini verdi.
Yumakli, hayvancilikta üzerine egildikleri bir diger önemli konunun ise hastaliklar oldugunu belirterek, "Bu konuda da desteklemelerimizi yönlendirici bir enstrüman olarak kullanacagiz. Hastaliklardan ari isletme sayisinin artmasi hayvanciligimiz için büyük önem arz ediyor. Bunun temel iki sebebi, ekonomik kayiplari engellemek ve sürünün büyümesini saglikli bir sekilde gerçeklestirmek. Bu kapsamda hastaliktan ari isletmelere ilave destek verecegimizi söylemistim. Ayrica, Tarim ve Kirsal Kalkinmayi Destekleme Kurumu (TKDK) desteklemelerinde ari isletmeleri önceliklendiriyoruz. Hastaliktan ari isletmelerden, ülkenin ihtiyaci olan genetik kapasitesi yüksek anaç hayvan üretimini saglamis olacagiz." dedi.ANAÇ HAYVAN ÜRETIMI SAGLANACAK
Bulasici hastaliklardan koruyucu asi uygulamasini da yayginlastirdiklarina isaret eden Yumakli, sunlari söyledi:
"Aile isletmelerinde buzagi, kuzu ve oglak sagligini koruyucu tedbirlere agirlik vererek gerekli asi destegini Bakanlik olarak biz saglayacagiz. Buzagi kayiplarini azaltmak için, ilk etapta 200 bin gebe sigiri asilayacagiz. Kuzu kayiplarini azaltmak amaciyla ülke genelindeki tüm küçükbas hayvanlara bu yil içinde koyun-keçi çiçek asisi, yeni dogan tüm küçükbas hayvanlara ise koyun-keçi vebasi asisi yapilacak. Bahsettigim tüm bu asilarin ücretlerini Bakanlik olarak biz karsilayacagiz."
Yumakli, hayvan hareketliliginin kontrolü amaciyla Veteriner Yol Kontrol ve Denetim Istasyonlari açacaklarini ifade ederek, "Buradaki amacimiz, hastalikli hayvanin baska bir bölgeye giderek hastaligin yayilmasini engellemek. Ayrica bu istasyonlarda yapilan kontrollerle hastaliga yerinde ve erken müdahale etmek. 7 gün 24 saat görev yapacak bu istasyonlardan ilkini Erzurum'da açtik. Önümüzdeki günlerde ikincisini Elazig'da açiyoruz. Yil sonunda bu sayiyi 7'ye çikartacagiz." diye konustu.
Bakanliga ait Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlügünde yeni bir ulusal asi üretim tesisi kurduklarini aktaran Yumakli, söyle devam etti:
"Burada daha modern ve teknolojik imkanlarla yüksek kapasiteli asi üretimleri gerçeklestirecegiz. Ayrica Veteriner Tibbi Ürün Kontrol Merkezini de olusturuyoruz. Burada da her türlü ilaç, asi ve tibbi malzemenin testlerini yapacagiz. Buzagi ve kuzu kayiplarini azaltmak amaciyla her ilçede egitimler düzenliyoruz. Bu yil ve gelecek yil içinde 100 bin yetistiriciye yönelik egitim ve farkindalik çalismalari yapacagiz. Ayrica hayvan hastaliklarindan korunmak amaciyla kullanilan asilarin ve ilaçlarin üretimden uygulama asamasina kadar geçen süreçte, soguk zincir izleme sistemini bu yilin ilk yarisinda kuruyoruz."
Yumakli, yol haritalarinin önemli basliklarindan birinin de anaç hayvan üretiminin artirilmasi olduguna dikkati çekerek, yetistiricilerin ihtiyaç duydugu anaç hayvanlari kendi isletmelerinden karsilayacak sekilde planlama yaptiklarini bildirdi.
Bu kapsamda, hastaliktan ari isletmelerde cinsiyeti belirli sperma kullanimini tesvik ettiklerine isaret eden Yumakli, "Anaç hayvan sayisinin artirilmasi amaciyla disi buzagilara ilave destek veriyoruz." ifadesini kullandi.
Yumakli, diger önemli adimlarinin TIGEM ve Et Süt Kurumu isbirliginde hayata geçirecekleri yeni bir proje olduguna deginerek, söyle konustu:
"Yerli üreticimizi güçlendirmek parolasiyla yola çiktigimiz bu projede, TIGEM Damizlik Merkezleri olacak. Et Süt Kurumunun da destegiyle sayilari artacak damizliklar aile isletmelerine uygun maliyetle dagitilacak. Böylece yerli üreticimizin damizlik ihtiyacini kamu güvencesiyle karsilamis olacagiz."
En yaygin sütçü irk olan "siyah alaca" irkinda yaklasik 22 bin hayvani verimlilik durumlarini genetik olarak ortaya koyarak referans popülasyonu olusturduklarini belirten Bakan Yumakli, "Bu sayiyi her geçen yil artiriyoruz. 2024 yilinda artik bu irktan dogan buzagilarda genetik yapisina bakarak, damizlik degerini belirlemeye basladik. Bu testi yaptiran yetistiricilerimizin test maliyetini bakanlik olarak biz karsiliyoruz." dedi.
Yumakli, bu yil Türkiye'de sayisi en fazla ikinci irk olan "simental"de de genetik testlerle damizlik degerini belirlemeye baslayacaklari bilgisini vererek, "Her iki irk için bu hizmeti yetistiricimizin hizmetine sunuyoruz. Bu testin yayginlasmasi amaciyla Genomik Test Merkezini haziran ayinda Ankara'da açmis olacagiz. Genomik seleksiyon ve embriyo transferi yöntemiyle yüksek genetik kapasiteli üretim bogalarini Ocak 2025'te üretmeye basliyoruz." ifadelerini kullandi.
Kümes hayvanlari, aricilik ve diger bazi alanlarda üzerinde çalistiklari yeni uygulamalari da zaman içinde paylasacaklarini vurgulayan Yumakli, birçoguna basladiklari, kalaninin da yakin bir zamanda hayata geçecegi bu ve diger projelerle hayvanciligin daha ileri noktaya ulasmasini saglayacaklarini sözlerine ekledi.