360 yıllık sır çözüldü! "İnci Küpeli Kız" gizemi ortaya çıktı

Sanat tarihi, çözülmeyi bekleyen gizemlerle doludur. Bunların en ikoniklerinden biri de 17. yüzyıl Hollandalı ressamı Johannes Vermeer'in 1665 tarihli tablosu "İnci Küpeli Kız"dır. Bu tablonun güzelliği, konusu olan genç kızın kimliğinin, hatta eserin asıl amacının bilinmemesinden kaynaklanıyordu. Kimliği meçhul bu kızın yüzündeki hüzün ve dudaklarındaki o ıslak parlaklık, izleyicileri büyülemeye devam ederken, Hollanda'daki Mauritshuis Müzesi'nin yürüttüğü kapsamlı bir bilimsel araştırma, tablonun arkasındaki sanatsal ve materyal sırları gün yüzüne çıkardı.

360 YILLIK SIR: İNCİ KÜPELİ KIZ KİMDİ?

"İnci Küpeli Kız," klasik bir portre değil, 'tronie' adı verilen, anonim bir figürün veya karakterin yüz ifadesine odaklanan bir çalışma olarak kabul edilir. Bu nedenle kızın Vermeer'in kızı mı, öğrencisi mi yoksa bir hizmetçisi mi olduğu hala bir muamma. Bilim, bu sorunun yanıtını veremese de, tablonun kendisini oluşturan maddelerin geçmişini aydınlatarak gizeme yeni bir boyut kattı.

YILLARCA YANLIŞ BİLDİĞİMİZ O DETAY

Tablonun en çok konuşulan gizemlerinden biri, kızın yüzünün, özellikle de kaşlarının ve kirpiklerinin tamamen pürüzsüz görünmesiydi. Sanat tarihçileri, Vermeer'in bunu bilerek, kızın yüzüne sade, evrensel bir güzellik katmak için yaptığını düşünüyordu.

• Bilimsel Gerçek Ortaya Çıktı: Mikro-X-ışını taramalarıyla yapılan analizler, kızın yüzünde, çıplak gözle görülemeyecek kadar ince fırça darbeleriyle çizilmiş küçük kirpiklerin var olduğunu kanıtladı. Aynı zamanda kaşları da yok değildi, sadece pigmentlerin zamanla silinmesi ya da Vermeer'in aşırı ince katmanlar kullanması nedeniyle görünmez hale gelmişti. Bu bulgu, kızın yüzünün kasıtlı olarak "evrensel" yapılmadığını, aksine Vermeer'in gerçekçi detaylara ne kadar önem verdiğini gösterdi.

BİLİM DEVREYE GİRDİ: TABLONUN ALTINDAKİ GERÇEKLER ORTAYA ÇIKTI

Mauritshuis Müzesi'ndeki araştırmacılar, tablonun kimyasal yapısını inceleyerek, Vermeer'in 17. yüzyılda kullandığı materyallerin şaşırtıcı coğrafyasını ve uygulama sırasını ortaya çıkardı:

1. Pigment Sırrı ve Küresel Tedarik Zinciri: Vermeer, tablonun zeminindeki sarı ve kahverengi tonları oluşturmak için İngiltere'den gelen kurşun beyazını kullandı. En şaşırtıcı bulgu ise, kızın başörtüsünde kullanılan parlak mavi rengin, Hollanda'dan binlerce kilometre uzakta, Karayipler'den ithal edilen bir pigment olan çivit mavisi (indigo) olduğunun tespit edilmesiydi. Bu, Vermeer'in, eserleri için döneminin en pahalı ve egzotik malzemelerini kullandığını gösterdi.
2. Arka Plan Değişti: Tablonun arka planı yıllardır siyah veya koyu kahverengi olarak algılanıyordu. Ancak X-ışını taramaları, Vermeer'in başlangıçta arka plana koyu yeşil bir perde çizdiğini gösterdi. Perde, zamanla solan pigmentler nedeniyle siyaha dönüşmüştü. Bu, tablonun orijinal olarak daha canlı bir dekorasyonun parçası olduğunu ortaya çıkardı.
3. İnci Küpenin Gerçeği: Tabloya adını veren inci küpenin, yakından incelendiğinde, detaylı bir tasarıma sahip olmadığı, sadece beyaz ve kahverengi boya darbelerinden oluştuğu tespit edildi. Küpenin boyutunun çok büyük olması ve kusursuz yuvarlaklığı, onun gerçek bir inci yerine cam veya kalaydan yapılmış sahte bir damla inci olabileceği spekülasyonlarını güçlendirdi.

Bu bilimsel bulgular, Vermeer'in dehasının boyaların ötesinde, ışık kullanımı ve fırça darbelerindeki minimalizmde yattığını bir kez daha kanıtlıyor. Ressam, kızı sadece birkaç fırça darbesiyle aydınlatmış ve yüzüne, özellikle dudaklarına ve gözlerine odaklanmıştır. Bu ustalık, tablonun 360 yıl sonra bile izleyicide aynı duyguyu uyandırmasını sağlamaktadır. "İnci Küpeli Kız," çözülen bilimsel sırlarına rağmen, kimliği meçhul kalarak sanat tarihinin en büyük gizemlerinden biri olmaya devam edecektir.