Salgınlar artarken herkes bu soruyu soruyor: Grip aşısı olmalı mı?

Sonbaharın gelişi ve kapalı ortamlarda geçirilen sürenin artmasıyla birlikte, grip salgını endişesi yeniden gündemde. Grip aşısı olmanın gerekliliği, kimler için hayati olduğu ve aşı hakkındaki yaygın yanlış inanışlar, milyonlarca kişinin yanıt aradığı temel sorular. Uzmanlar, hem bireysel hem de toplumsal korunma için atılması gereken en kritik adımı açıklıyor.

Pandeminin getirdiği tecrübeyle birlikte, mevsimsel enfeksiyonlara karşı daha bilinçli ve tedbirli hale geldik. Ancak soğuk algınlığı ile sıkça karıştırılan grip (influenza), her yıl binlerce kişinin hastaneye yatmasına ve ne yazık ki ciddi komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybetmesine neden olan, ciddiye alınması gereken bir virüs hastalığıdır. Sonbahar aylarında grip virüsünün yayılmaya başlamasıyla birlikte, aşı gündeme geliyor

GRİP NEDEN SADECE BİR NEZLEDEN FARKLIDIR?

Grip, genellikle soğuk algınlığına göre daha şiddetli ve daha tehlikeli seyreder. Soğuk algınlığı genellikle burun akıntısı, hafif boğaz ağrısı ile sınırlı kalırken, grip yüksek ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, aşırı halsizlik gibi semptomlarla vücudu yatağa düşürebilir.

• Komplikasyon Riski: Özellikle yaşlılar, çocuklar, hamileler ve kronik hastalığı olan bireylerde grip, zatürre, bronşit ve hatta kalp iltihabı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar, hastaneye yatış ve kalıcı sağlık sorunları riskini artırır.
• Toplumsal Yayılım: Grip virüsü çok hızlı yayılır. Tek bir kişi, etrafındaki birçok insana virüsü bulaştırabilir. Bu durum, okullar, toplu taşıma araçları ve iş yerlerinde salgın riskini katlar.

UZMANLAR UYARIYOR: GRİP AŞISI OLMANIN ZAMANI NE ZAMAN?

Grip aşısının etkinliği, virüsün yayılmaya başlamasından önce yapılmasıyla doğrudan ilişkilidir. Sağlık otoritelerine göre:

• İdeal Takvim: Aşının ideal uygulama dönemi Eylül ayının ortaları itibarıyla başlar ve Kasım ayının ortalarına kadar devam eder. Aşının tam koruma sağlaması için uygulandıktan sonra yaklaşık 2 haftalık bir süreye ihtiyaç duyulur. Bu nedenle, grip sezonu başlamadan önce koruyuculuğu sağlamak kritiktir.
• Geç Kalmak: Eğer bu dönem kaçırılırsa, grip sezonu boyunca (Ocak, Şubat) da aşı olunabilir; ancak koruyuculuk, salgın henüz başlamadan sağlandığında daha yüksektir.

KİMLER İÇİN AŞI YAPTIRMAK HAYATİ BİR SORUMLULUKTUR?

Grip aşısı, 6 ayını doldurmuş ve aşıya karşı alerjisi olmayan herkes için önerilse de, bazı risk grupları için aşı yaptırmak hayati bir zorunluluktur:

1. 65 Yaş ve Üzeri Bireyler: Bağışıklık sistemi yaşla birlikte zayıfladığı için grip, bu yaş grubunda ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
2. Kronik Hastalığı Olanlar: Diyabet, astım, KOAH, kalp-damar hastalıkları, böbrek yetmezliği, kanser veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar gribi çok ağır geçirme riski altındadır.
3. Hamileler: Grip, hem annenin hem de fetüsün sağlığı için risk oluşturur. Hamilelik döneminde yapılan grip aşısı, annenin yanı sıra, doğacak bebeği de ilk aylarda korur.
4. 6 Ay - 5 Yaş Arası Çocuklar: Bu yaş grubundaki çocukların bağışıklık sistemi tam gelişmediği için hastaneye yatış ve komplikasyon riski yüksektir.
5. Sağlık Çalışanları: Hem kendilerini korumak hem de hastalarına virüsü bulaştırmamak için aşı olmalıdırlar.

AŞI HAKKINDAKİ YANLIŞ BİLİNEN 3 BÜYÜK EFSANE

Grip aşısı hakkındaki yaygın yanlış bilgiler, aşıya karşı tereddüt yaratabilir:

"Aşı, grip yapar.": Bu ifade doğru değildir. Modern grip aşıları, inaktif (ölü) veya zayıflatılmış virüs parçacıklarıyla yapılır. Aşı sonrası hissedilen hafif kas ağrısı veya yorgunluk, vücudun bağışıklık sisteminin tepkisinin normal bir işaretidir.

"Aşı her yıl değiştiği için etkisizdir.": Aşı, her yıl en çok görüleceği tahmin edilen grip türlerine karşı geliştirilir. Koruma oranı virüse göre değişse de, aşı, hastalığı tamamen engellemese bile, hastalığın ağır geçmesini ve ciddi komplikasyon riskini ciddi oranda azaltır.

"Antibiyotik alırım, geçer.": Grip, viral bir hastalıktır. Antibiyotikler virüslere karşı işe yaramaz. Antibiyotikler, sadece gribin neden olduğu ikincil bakteriyel enfeksiyonlar için kullanılır. Gripten korunmanın tek yolu aşıdır.

Salgınların artmasıyla birlikte, grip aşısı sadece bireysel bir tercih olmaktan çıkıp, toplumsal bir sorumluluk haline gelmiştir. Kendimizi koruyarak, çevremizdeki risk gruplarını da korumuş oluruz. Sağlık otoritelerinin uyarılarına kulak vermek ve aşı takvimine uymak, kışı zinde ve sağlıklı geçirmenin en temel adımıdır.