Zonguldak Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı Bilim ve Sanat Merkezi öğrencileri, insan sağlığı açısından tehdit oluşturan sudaki cıva iyonlarını tespit etmeyi amaçlayan bir proje geliştirdi ve TÜBİTAK tarafından düzenlenen yarışmada bölge birincisi seçildi.
Zonguldak Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı Bilim ve Sanat Merkezi öğrencileri Bera Dilek, Deniz Berra Doğanay ve Ekin Eren, kimya öğretmenleri Burcu Atabey Özdemir danışmanlığında insan sağlığı açısından tehdit oluşturan sudaki cıva iyonlarını tespit edecek proje hazırlamaya karar verdi.
Yaklaşık 7 ay süren hazırlık sürecinin sonunda öğrenciler, zargana balığının kılçığını kaynatıp çıkardıkları özünü mikrodalga fırında yakarak çözelti elde etti. Bu çözeltinin ultraviyole ışık altındaki parlamasıyla öğrenciler, cıva iyonunun olup olmadığını gözlemlemeyi başardı.
Sağlık Bakanlığı'na bağlı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'ne göre cıva, çok küçük miktarlarda bile etkili olabilen bir sinir sistemi toksini ve merkezi sinir sistemi ile böbrek sistemini doğrudan etkileyebiliyor. Gelişim bozukluklarına, hareket ve beyin işlevi bozukluklarına da neden olabiliyor.
Yapılan deneyde zargana balığının kılçığından elde edilen sıvının ultraviyole ışık altındaki parlaması mavi ve yeşil tonlarında görülürken, test kitinde de benzer renkte parladığı gözlemlendi. Cıva çözeltisinde bekletilen kitte ise parlama olmadığı belirlendi.
Öğrenciler, projeleriyle TÜBİTAK tarafından düzenlenen "Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması"nda kimya alanında Ankara'da bölge birincisi seçilerek, mayıs ayında yapılacak Türkiye finallerine katılma hakkı kazandı.
Öğrencilerden Ekin Eren, gazetecilere, çalışma için birkaç tür denediklerini ancak zargana balığından olumlu sonuç aldıklarını söyledi. Eylül ayından itibaren proje üzerinde çalıştıklarından bahseden Eren, projelerinin 500 liraya mal olduğu bilgisini de paylaştı.
"Öncelikle zargana balığının kılçıklarını saf su içerisinde kaynattık. Elde ettiğimiz özütü de süzdük. Elde ettiğimiz bu sıvıyı mikrodalgada yaktık." diyen Eren, yanan maddeyi saf su içerisinde beklettiklerini ve bunun sonucunda da o yanmış yerlerle oluşan kuantum noktaların saf su içerisine geçmiş olduğunu kaydetti.
Daha sonra sıvıyı jelleştirerek test kistleri yaptıklarını belirten Eren, bu test kitlerini saf su içerisinde beklettikleri zaman parıldamalarında herhangi bir değişiklik gözlemlenmediğini çünkü normalde kuantum sıvıları özelliği nedeniyle aydınlık bir ortamda parlamazken karanlık ultraviyole ışık altında parıldadıklarını ekledi.
"Test kitlerimizi cıva iyonları içerisine batırıp bir süre bekledikten sonra parıldamalarının belirgin bir şekilde azaldığını gözlemledik. Bu kapsamda cıva iyonlarını teste eden bir test kiti yaptık." diye de ekledi.
Deniz Berra Doğanay, projelerini daha da geliştirmeyi hedeflediklerini belirterek, "Bu proje sayesinde insanlar suların içerisinde cıva olup olmadığını rahatlıkla ve kolaylıkla kendi imkanları çerçevesinde belirleyebilirler." dedi.
Kit seri üretime geçmesi durumunda 75 TL’den satışa sunulabilecek. Öğrencilerden Deniz Berra Doğanay, insanların rahatlıkla ve kolaylıkla kendi imkanları çerçevesinde bu ürünü kullanarak suların içinde cıva olup olmadığını bulabileceklerini söyledi.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
15:40
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ