Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul
ABD ve Avrupa Birliği’nin frene bastığı yapay zekâ düzenlemelerinde Güney Kore öne çıktı. Seul yönetimi, kapsamlı yapay zekâ yasasını 22 Ocak 2026’da yürürlüğe sokmaya hazırlanıyor.
Yapay zekâ teknolojileri baş döndürücü bir hızla ilerliyor., yapay z ChatGPT, Gemini ve benzeri üretken sistemler artık milyonlarca kişinin günlük hayatının bir parçası. Ancak bu hızlı büyümeye rağmenekânın nasıl geliştirileceği, hangi verilerle eğitileceği ve hangi alanlarda kullanılabileceği hâlâ net kurallara bağlanabilmiş değil. Açıkçası dünya bu konuda biraz da deneme-yanılma sürecinden geçiyor.
Avrupa Birliği, uzun süredir üzerinde çalıştığı yapay zekâ düzenlemesini erteleme kararı alırken, ABD’de ise farklı bir tablo var. Trump yönetimi, yapay zekâ şirketlerine mümkün olduğunca geniş bir alan açmayı tercih ediyor. Hatta eyaletlerin bu alanda yaptırım uygulamasını sınırlayan bir yasa bile çıkarılmış durumda. Sonuç ortada: Yapay zekâ cephesinde ciddi bir kontrolsüzlük yaşanıyor.
İşte tam da bu noktada Güney Kore sahneye çıktı. Seul yönetimi, 22 Ocak 2026 itibarıyla Ulusal Yapay Zekâ Çerçeve Yasası’nı yürürlüğe sokmaya hazırlanıyor. Bu adımla birlikte Güney Kore, kapsamlı yapay zekâ düzenlemelerini fiilen uygulayan ilk ülke olacak.
Yeni yasa, yalnızca genel ilkelerle sınırlı değil. Ulusal bir yapay zekâ komitesinin kurulması, üç yıllık temel bir yapay zekâ strateji planının hazırlanması ve belirli yapay zekâ sistemleri için güvenlik ile şeffaflık yükümlülükleri getirilmesi zorunlu hale geliyor. Düzenleme, risk temelli bir yaklaşım benimsiyor. Özellikle sağlık, eğitim ve kamu hizmetleri gibi kritik alanlarda kullanılan “yüksek etkili” yapay zekâ sistemleri çok daha sıkı kurallara tabi olacak.
Ancak yasa, türünün ilk örneği olduğu için soru işaretlerini de beraberinde getiriyor. Güney Kore’de faaliyet gösteren teknoloji ve yapay zekâ şirketleri şu sıralar pozisyon almaya çalışıyor. Sektör temsilcileri, yeni kurallar nedeniyle bazı hizmetlerin 22 Ocak’tan sonra ani şekilde değiştirilmesi ya da tamamen durdurulması gerekebileceğinden endişeli.
Yasa hazırlanırken bazı başlıklarda net sınırların çizilmemiş olması, “Neye izin var, ne yasak?” sorusunu gündeme taşıyor. Bu da şirketler açısından belirsiz bir tablo oluşturuyor.
Yasanın en dikkat çeken maddelerinden biri ise yapay zekâ ile üretilen içeriklere zorunlu filigran (watermark) getirilmesi. Güney Kore yönetimi, bu uygulamayla deepfake içeriklerin ve dezenformasyonun önüne geçmeyi hedefliyor.
Bilim ve BİT Bakanlığı, düzenlemenin ülkenin uzun vadeli hedefleri açısından kritik olduğunu savunuyor. Öte yandan şirketlere bir miktar nefes alma alanı da tanınıyor. Bakanlık, idari para cezalarının uygulanması için en az bir yıllık geçiş süresi olacağını açıklayarak, sektörün uyum sağlaması için ek zaman verileceğini duyurdu.