Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul
Güneş’te peş peşe yaşanan dev patlamalar, Dünya’yı güçlü manyetik fırtınaların hedefi haline getirdi. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA), 12 Kasım için “G4” seviyesinde şiddetli jeomanyetik fırtına uyarısı yaptı.
Son günlerde Güneş adeta çılgına döndü. Bilim insanlarının haftalardır izlediği dev güneş lekesi kümesi, sonunda beklenen patlamayı yaptı. NOAA, bu sabah yaptığı açıklamada X5.1 sınıfında bir güneş patlaması kaydedildiğini duyurdu. Bu, son 11 yıllık döngünün en güçlü patlamalarından biri olarak kayıtlara geçti.
Söz konusu patlamayla ilişkili koronal kütle atımı (CME), üç fırtına bulutu arasında en hızlısı ve en enerjik olanı olarak değerlendiriliyor. Uzmanlara göre bu patlama, daha önce meydana gelen diğer iki CME ile birleşip “yamyam CME” (cannibal CME) adı verilen çok daha güçlü bir fırtınaya dönüşebilir.
NOAA, 12 Kasım için “G4” seviyesinde, yani oldukça şiddetli bir jeomanyetik fırtına beklediklerini açıkladı. Bu durum, özellikle yüksek enlemlerde kutup ışıklarının (aurora) görülme ihtimalini artırıyor. ABD’nin kuzey eyaletleri ve orta batı bölgelerinde bu gece gökyüzünde renkli ışıklar görülebilir.
Bilim insanları, Güneş’teki 4274 numaralı leke bölgesinin Dünya’ya tam karşıdan baktığını ve tüm bu patlamaların neredeyse tamamının bu bölgeden kaynaklandığını belirtiyor. Bölgenin manyetik karmaşıklığı giderek artıyor ve bu da yeni patlamaların yaşanma olasılığını yükseltiyor.
Uzmanlar, Güneş’ten ardı ardına fırlayan plazma bulutlarının bazen birbirine yetişip birleştiğini ve bunun çok daha güçlü bir “yamyam CME” oluşturduğunu söylüyor. Bu tür birleşmeler, Dünya’nın manyetik alanını normalden çok daha şiddetli sarsabiliyor.
Gözlemler, iki CME bulutunun birleşmesi halinde ortaya çıkacak manyetik alanların enerji yoğunluğunun katlanarak arttığını gösteriyor. Bu durum, uydu sistemleri, radyo iletişimi ve elektrik şebekelerinde kısa süreli kesintilere yol açabiliyor.
Jeofizikçi Jure Atanackov, X hesabından yaptığı paylaşımda “Bu, Güneş’in mevcut döngüsünde gördüğümüz en dikkat çekici olaylardan biri olabilir. Belki de daha da etkileyicilerini göreceğiz” ifadelerini kullandı.
NOAA’nın son tahminine göre, Güneş’teki 4274 bölgesinden yeni X sınıfı patlamaların olasılığı yüzde 35’e, M sınıfı patlamaların ise yüzde 75’e yükseldi.