Bilgisayarda donup kalan bir pencereyi kapatmak, tam ekran videodan çıkmak ya da komut satırında işlemi iptal etmek istediğinizde akla ilk gelen tuş, genellikle ESC tuşu olur. Yazılımların “vazgeç”, “geri dön” ya da “hatalı komutu iptal et” anlamına gelen ortak dili gibidir ve bu yüzden “esc tuşu görevi nedir” sorusu teknik destek forumlarında hâlâ sık sorulur. Klavyenin en sol üst köşesine konumlanan bu küçük kaçış tuşu sayesinde, menüler arasında boğulmadan programdan çıkabilir veya yanlışlıkla başlattığınız bir süreci anında durdurabilirsiniz.
Esc tuşu, “escape” kelimesinin kısaltması ve bilgisayar tarihinin ilk günlerinden bu yana komut iptali için evrensel bir imleç işlevi görür. Basılıp bırakıldığında aktif program veya oyun, o anki eylemi sonlandırır ya da sizi bir önceki menüye döndürür; böylece kullanıcı gereksiz alt menülerde oyalanmaz. Donanımsal yerleşim sabittir; klavye matrisinin sol üst köşesinde F1 tuşunun hemen önündedir, bu yüzden görsel tanımlama yapmak kolaydır.
Pek çok işletim sistemi ve yazılım geliştiricisi, bu tuşu “iptal”, “çık” ya da “geri” anlamlarıyla haritaladığı için öğrenme eğrisi oldukça kısadır. Yine de profesyonel kullanıcılar, terminal veya kod editörlerinde daha ileri Esc kombinasyonlarıyla süreçleri hızlandırmayı tercih eder.
Esc, temel olarak “geçerli işlemi iptal et” sinyali gönderir. Bir uygulamanın dosya açma penceresinde Esc’e bastığınızda pencere kapanır; bir oyunun ana ekranındaysanız ayar menüsünden çıkar. Grafik tasarım programlarında çizim aracını kullanırken istemeden başlattığınız bir çizgiyi Esc ile anında durdurursunuz. Web tarayıcısında sayfa yüklenmesi takılırsa Esc aynı zamanda “yüklemeyi durdur” komutunu verir ve ağ isteğini keser. Dolayısıyla tuş, yazılımın sağladığı “vazgeç” komutunun klavye karşılığıdır.
Tüm tam boy ve dizüstü klavyelerde Esc tuşu sol üst köşede yer alır; harici numerik tuş takımı olan 104 tuşlu ANSI standartlarından Apple’ın alçak profilli Magic klavyesine kadar düzen değişse de konum sabit kalır. Böylece kullanıcı ekranı takip ederken elini klavye üzerinde gezdirmeden krizi yönetebilir. Dokunmatik bar kullanan önceki MacBook Pro modellerinde tuş sanal buton olarak Touch Bar’da gösterilse de yoğun kullanıcı geribildirimi, Apple’ı fiziksel Esc’e geri döndürmeye zorlamıştır.
Klavye üzerinde “Esc” ya da “ESC” etiketiyle yazılı mini dikdörtgen tuş bu fonksiyonu taşır. Bazı oyuncu klavyelerinde tuş kapağı renkle vurgulanır veya RGB aydınlatmayla ön plana çıkarılır; bu ayrıntı özellikle tam ekran oyunda karanlık ortamda Esc’i bulmayı kolaylaştırır. Minimalist mekanik modellerde etiket baskısı yerine sadece kaçış ikonuyla yetinilir, ancak yerleşim standardı sayesinde tuş sezgisel olarak bulunur.
Kullanım alanları geniştir: tarayıcıda yüklenmeyen sayfayı durdurmak, tam ekran videodan çıkmak, PowerPoint sunumunda Slayt Gösterisi modunu kapatmak, Excel’de hücre düzenleme işlemini iptal etmek veya komut satırında uzun süren derlemeyi kesmek. Linux terminalinde Esc, özel tuş dizilerinin başlangıcıdır; örneğin Esc tuşundan sonra gelen kombinasyon, vim editöründe komut moduna geçiş yapmanızı sağlar. Oyunlarda ana menüye dönmek veya duraklatmak için en yaygın kullanılan tuş yine Esc’tir. Kısaca Esc tuşu, klavye üstünde “panik butonu” görevini üstlenir.
Mekanik klavyelerde kir ve toz, switch’in basılı kalmasına yol açabilir; kapağı çıkarıp izopropil alkolle temizlik yapmak çoğu zaman çözüm olur. Dahili dizüstü klavyesi arızalandığında ise Windows’ta “On-Screen Keyboard”, macOS’ta “Klavye Görüntüleyici” gibi ekran klavyeleri geçici çözüm sunar. Üçüncü taraf yazılımlarla Caps Lock veya F1 gibi kullanılmayan bir tuşu Esc’e yeniden eşleyerek donanımsal değişim yapılana kadar işinizi görebilirsiniz.
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
17:00
YORUM YAZ