Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul
ABD Başkanı Donald Trump geçtiğimiz günlerde, İsrail’in dört Müslüman çoğunluklu ülkeyle ilişkilerini normalleştirmesini sağlayan İbrahim Anlaşmaları’na değindi. Trump, ''Belki İran da buna dahil olabilir, İran'la çok iyi geçinemiyoruz ama burada gerçekten bir umut olduğuna inanıyorum'' dedi.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), İran'ın "nükleer bomba geliştirmesini engellemeyi amaçlayan 2015 anlaşmasını ihlal ettiği" suçlaması nedeniyle toplanarak, İran'a yönelik silah ambargosu ve diğer yaptırımları yeniden yürürlüğe koyma kararı aldı.
Trump'ın sözleri ve BMGK'nın kararının ardından Rusya, devreye girdi. BM yaptırımlarını tanımayacaklarını belirten Rusya ile İran arasında uzun vadeli kapsamlı stratejik ortaklık kuran anlaşma yürürlüğe girdi.
İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, İran ile Rusya arasında 17 Ocak'ta iki ülke cumhurbaşkanları tarafından Moskova'da imzalanan "Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması"nın yürürlüğe girdiği belirtildi.
Açıklamada, "İran-Rusya Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması, iki ülke ilişkilerinin tarihinde bir dönüm noktasıdır ve tarafların arzu ettiği çeşitli alanlarda iki ülke arasındaki dostane ilişkilerin seviyesini artırmayı vaat etmektedir." ifadelerine yer verildi.
Rusya Dışişleri Bakanlığının yaptığı açıklamada da bu gelişmenin Rusya ile İran arasındaki devletler arası ilişkilerinde "önemli bir dönüm noktası" olduğu belirtildi.
Açıklamada, anlaşmanın bölgede istikrar ve güvenliği güçlendirmek için ortak çabalar ve ortak tehdit ve zorluklarla mücadele de dahil olmak üzere, ortaya çıkan çok kutuplu dünya koşullarında uluslararası alanda daha sıkı bir etkileşim öngördüğü kaydedildi.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin iki ülke arasında kapsamlı stratejik ortaklık kuran anlaşmaya 17 Ocak'ta imza atmıştı.
Rusya Devlet Duması ve Federasyon Konseyi'nin ardından İran Meclisi de 21 Mayıs'ta anlaşmayı onaylamıştı.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Rudenko, anlaşmanın karşılıklı askeri yardımlaşmayı öngörmediğini belirterek, "Rusya, İran'a askeri destek sağlamak zorunda değil." ifadesini kullanmıştı.
ABD lideri Donald Trump, İbrahim Anlaşmaları'na İran'ın da dahil olabileceğini, ''Kim bilir, belki İran bile bu işin içine girebilir'' diyerek sinyalini vermişti. Reuters'da yer alan habere göre, Netanyahu’nun ve kendisinin Filistin devletinin kurulmasına karşı olduklarını da söyleyen Trump, İbrahim Anlaşmaları’nın devam etmesini istediklerini hatta İran’ın da bu anlaşmalara dahil olabileceğini öne sürmüştü.
Trump’ın “Burada İsrail'in yakın dostu olarak İbrahim Anlaşmaları’na aracılık ettim. Birçok insan Abraham diyor, İbrahim diyorlar. Abraham kulağa daha zarif geliyor” ifadeleri dikkati çekmişti.
ABD Başkanı söz konusu anlaşmaları hazırlayanlar için “bir grup dahi” ifadesini kullanırken “Belki İran da buna dahil olabilir. İran'la çok iyi geçinemiyoruz ama burada gerçekten bir umut olduğuna inanıyorum” demişti.
Trump, konuşmasının son bölümünde İsrail için "Suriye'den Lübnan'a, Suudi Arabistan'a kadar bölgedeki ülkelerdeki diğer insanlarla bir arada yaşayacaklar. Yeni bir Orta Doğu vaadi, ulaşabileceğimiz bir mesafede. Sahte bir barışa değil, gerçek barışa hiç bu kadar yaklaşmamıştık” demişti.
İbrahim Anlaşmaları, 2020’de ABD’nin arabuluculuğunda imzalanmış ve İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Sudan ve Fas arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasını sağlamıştı.
Bu anlaşmalar, Arap ülkelerinin Filistin sorununu çözüm şartı olmadan İsrail’le resmi ilişkilere yönelmesiyle dikkat çekmiş, Orta Doğu diplomasisinde yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendirilmişti.