Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Şubat ayında düzenlenen dron saldırısının Çernobil Nükleer Santrali’ni örten dev koruma yapısında beklenenden ağır bir hasar bıraktığını duyurdu.
IAEA'nın geçtiğimiz hafta sahada yaptığı ayrıntılı inceleme, yapının koruyuculuğunu önemli ölçüde kaybettiğini gözler önüne serdi. Ajans Direktörü Rafael Grossi, "Evet, bazı ilk tamirler yapıldı ama açıkçası bu yapı uzun vadeli güvenlik için artık yeterli değil" diyerek acil ve kapsamlı bir bakım planı gerektiğini vurguladı.
Çernobil’in yeni koruma kalkanı, 1986’daki facianın ardından alelacele inşa edilen ve kullanım ömrü sadece 30 yıl olan “beton lahit”i güvenli şekilde sökebilmek için tasarlanmıştı. Çok katmanlı çelik kubbe; aşırı sıcak, rüzgâr, nem ve radyasyon gibi tüm dış etkenlere dayanacak şekilde yıllar süren bir çalışmanın ürünüydü. Dev yapı, montajının ardından raylı bir sistemle reaktörün üzerine kaydırılarak 2019’da yerine oturtulmuştu.
Birleşmiş Milletler’in 14 Şubat tarihli raporuna göre, yüksek patlayıcı başlıklı bir dronun reaktör bölgesine isabet etmesiyle kaplamada hem yangın çıkmış hem de belirgin bir açıklık oluşmuştu. Kiev yönetimi saldırının Rusya tarafından yapıldığını söylüyor; Moskova ise iddiaları reddediyor. Buna rağmen rapor, saldırı sonrası radyasyon ölçümlerinin normal seviyede olduğunu ve herhangi bir sızıntı tespit edilmediğini belirtiyor.
Çernobil bölgesi, Rusya’nın 2022’de başlattığı işgalin ilk günlerinde yaklaşık bir ay boyunca Rus güçlerinin kontrolündeydi. IAEA’nın son ziyareti ise hem saldırı hasarının hem de savaşın elektrik altyapısında yol açtığı tahribatın değerlendirilmesini kapsayan geniş bir inceleme programı kapsamında yapıldı.
Uzmanlara göre, bugün için radyasyon seviyelerinde bir değişiklik yok; fakat bu durum yanıltıcı olabilir. Çünkü koruma yapısındaki zafiyet, uzun vadede hem reaktör kalıntılarının temizliğini zorlaştırıyor hem de güvenlik marjını daraltıyor. İşte bu yüzden kalıcı ve güçlü bir onarım, daha fazla zaman kaybedilmeden yapılmak zorunda.
Google Play
App Store