Terör örgütü PKK'nın silah bıraktığı tarihi günün dünyadaki örnekleri, işte yaşanan süreçler

Terörsüz Türkiye süreci için geri sayım başladı. 12 Mayıs'ta kendini feshettiğini duyuran terör örgütü PKK, Irak'ın kuzeyindeki Süleymaniye kentinde düzenlenecek törenle silah bırakacak. Törende PKK'nın üst düzey isimlerinin de bulunduğu 20 ila 40 terör örgütü mensubu, silahlarını yakarak örgütten ayrılacak.

SİLAHLAR BIRAKILDI, YENİDEN MÜZAKERE SÜRECİNE DÖNÜLDÜ

Tarihi günde tüm gözler Süleymaniye'deyken daha önce de dünyanın birçok ülkesinde benzer anlar yaşandı. Yakın tarihte Kolombiya'da 260 bin kişinin ölümüne neden olan iç savaşta 1980'lerden 2000'lere kadar barış için denemeler yapıldı. 2016 yılında ise anlaşma sağlandı. Örgüt silah bıraktı. Toprak reformu kararı alındı. Suç işleyen FARC üyeleri için özel mahkemeler kuruldu. Eski militanlar sivil hayata döndü.

Birleşmiş Milletler, silah bırakmada denetim sağladı ve toplam 7 bin 132 silah toplandı, gizli cephanelikler boşaltıldı. FARC siyasi bir partiye dönüştü fakat silah bırakanlara yönelik suikastlar başladı. Bu süreçte bir başka ayrılıkçı örgüt ELN devreye girdi. Bu defa ELN ile çatışmalar çıktı.

2022'de eski bir gerilla olan Gustavo Petro, Kolombiya'nın ilk solcu lideri oldu. İktidara geldiğinde FARC ile Barış Anlaşması'nı uygulamaya ve ELN ile barış görüşmeleri yapmaya söz veren Petro, girişimlerde bulundu. Barış müzakereleri ELN'in 2024 yılında askeri üsse gerçekleştirdiği saldırıyla durdu. Müzakere için girişimler ise sürüyor.

ÖZERK BÖLGEDE ANLAŞILDI

Filipinler'de 40 yıl süren Moro İslami Kurtuluş Cephesi ile devlet arasında çatışmalarda 120 bin kişi hayatını kaybetti. Türkiye barış sürecinde gözlemci oldu. Barış müzakereleri neticesinde 2012'de Çerçeve Anlaşması, 2014'te Kapsamlı Anlaşma imzalandı. Müslümanların çoğunlukta olduğu Bangsamoro Bölgesi 2017'de resmen özerk olarak tanındı. Müslümanların çoğunlukta olduğu Bangsamoro Bölgesi 2017'de resmen özerk olarak tanındı.

Silah bırakma sürecinde BM gözetiminde teslimler gerçekleşti, savaşçılar sivil hayata döndü. Bazı savaşçılar polis teşkilatına entegre oldu.

FELAKET BARIŞI GETİRDİ

Endonezya'da Açe bölgesinin bağımsızlığı için mücadele eden Özgür Açe Hareketi 1976 yılında kuruldu. "GAM" olarak anılan hareket, 2005 yılına kadar Endonezya hükümetine karşı silahlı mücadele yürüttü. 2000 ve 2001 yıllarında ilk müzakereler yapıldı fakat sonuç çıkmadı. 2004 yılında meydana gelen tsunami felaketi ise barışı getiren oldu. Tsunamide 200 binden fazla kişi hayatını kaybetti. 2005 yılında Endonezya hükümeti ile GAM, Helsinki’de anlaşmaya vardı. Endonezya ordusu AÇE’den çekildi ve bölgeye özerk bir yönetim verildi.

Bu süreçte GAM silah bıraktı, silahlı mücadele yürütmüş olanların topluma uyumu için projeler geliştirildi. Genel af ilan edildi.

SİYASİ PARTİYE DÖNÜŞTÜ

Orta Amerika ülkesi El Salvador'daysa iç savaş; ABD destekli El Salvador hükümeti ile Fidel Castro yönetimindeki Küba ve Sovyetler Birliği destekli gerilla gruplarından oluşan "Farabundo Marti Ulusal Kurtuluş Cephesi" arasında yaşandı.

1979 ile 1992 yılları arasındaki iç savaşta 75 binden fazla insan öldü. Müzakereler sonunda bir barış anlaşması imzalandı ve genel af ilan edildi. Farabundo Marti Ulusal Kurtuluş Cephesi, silahsızlandırılarak sol görüşlü bir siyasi partiye dönüştü.

İLGİLİ HABERLER

Terörsüz Türkiye için tarihi gün! PKK silah bırakıyor

PKK'nın silah bırakması nasıl olacak? Ömer Çelik 2 kurumu işaret etti