Bağ-Kur’lular; 9000 prim günü şartı, düşük emekli maaşları ve ihya uygulamasındaki katı borçlanma sisteminden şikayet ediyor. Bağkurlu kişiler SSK’lılara kıyasla daha fazla prim ödemelerine rağmen daha düşük maaş almak durumunda kalıyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Bal, Tgrthaber.com Ekonomi Editörü Bengü Sarıkuş'a BAĞ-KUR sistemindeki eksiklikleri ve beklentileri anlatarak kritik çağrıda bulundu.
Bağ-Kur’luların en çok şikayet ettiği 3 temel sorun sizce nedir?
Birincisi yüksek prim gün sayısı adaletsizliği. Aynı ülkede yaşayan kişilerin sosyal güvenlik statüsünden kaynaklı emeklilikte prim gün sayılarında adaletsizlik var. 1999 öncesi SSK’lılar kademeli olarak 5000 ile 5975 gün arasında, 1999 sonrası ise 7200 günle emekli olabilirken Bağ-Kur’lular 9000 günle emekli olabilmekteler.
İkincisi emekli maaşlarının düşüklüğü. Sosyal güvenlik sisteminde en çok prim ödeyen ancak aylık bağlama oranları dikkate alındığında en düşük emekli maaşı bağlanan kesim yine Bağ-Kur'lular.
Üçüncü olarak ise Bağ-Kur ihya sorunudur. İlgili kanunlar kapsamında geçmişteki Bağ-Kur süreleri silinen vatandaşlarımız bu süreleri yeniden yapılandırmak istediğinde ihtar edilebilir günlerin tamamını satın almak zorundadır. SGK hizmet borçlanmalarında olduğu gibi kısmi yani ihtiyacı olan gün kadarını satın alma imkanı yoktur. Ayrıca diğer borçlanma tutarları ile kıyaslandığında ihya için günlük asgari ödeme tutarı daha fazla.
Bağ-Kur’lular için 9000 prim günü devam ediyor mu?
Evet, mevcut mevzuata göre Bağ-Kur’lular için 9000 prim günü şartı hâlâ yürürlükte. Bu durum SSK’lılarla Bağ-Kur’lular arasındaki en büyük adaletsizliklerden biridir. Uzun süredir bu farkın giderilmesi gerektiğini söylüyoruz. Sosyal güvenlik sistemi, insanları statüsüne koruyan bir yapı olmalıdır.
7200 gün düzenlemesi Bağ-Kur’luları kapsayacak mı? Taslaklarda hangi senaryolar konuşuluyor?
Siyasi iradenin kamuoyuna verdiği sözler var. 7200 gün düzenlemesinin özellikle esnaf ve küçük işletme sahiplerini kapsaması yönünde. Nitekim açıklamalarda 1 milyon küçük esnafın yararlanacağı ifade edilmişti.
Masada konuşulan senaryolar arasında; küçük esnafın kapsama alınması var. Ancak şunu net söyleyeyim: Bağlayıcı bir düzenleme yok. Bu yüzden Bağ-Kur’luların beklentisi hala belirsizlik içinde.
Esnaf ve küçük işletme sahipleri için erken emeklilik mümkün mü, hangi koşullarda?
Bugünkü sistemde erken emeklilik, Bağ-Kur’lular için mümkün gözükmese de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 7200 güne indirilip SGK’lılarla eşitleneceği yönünde beyanatı var. Ancak maluliuyet veya engel durumu olan esnafımızın şartları taşıması halinde erken emekli olma hakkı bulunuyor.
Bağ-Kur prim borcu olanlar emeklilikte hangi risklerle karşılaşıyor?
En büyük risk, emekliliğin fiilen kilitlenmesi. Borç ödenmeden emeklilik mümkün olmuyor.
Ayrıca;
• Sağlık hakkından yararlanamama
• Hizmetlerin dondurulması
• Emeklilik tarihinin ileri atılması
gibi ciddi sonuçlar doğuyor. Bu noktada borç yapılandırmaları ve ihya düzenlemeleri hayati önemde.
Orta Vadeli Program’da Bağ-Kur’a ilişkin düzenlemeler olacak mı?
OVP metinlerinde doğrudan “Bağ-Kur reformu” ifadesi yer almasa da, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği başlığı altında düzenleme sinyalleri var.
Ancak ben şunu özellikle vurgulamak isterim: Bütçe disiplini gerekçesiyle adalet ertelenemez. Bağ-Kur’lular artık somut adım görmek istiyor.
Bağ-Kur'luların 2026 yılında beklentileri neler?
Bağ-Kur’lular bu ülkenin üvey evladı değildir. Esnaf ayakta kalırsa ekonomi ayakta kalır. Prim gün sayısı, borç yükü ve statü adaletsizlikleri bir an önce çözülmelidir. Bağ-Kur’lular ne yazık ki sosyal güvenlik sistemimizde en çok prim ödeyen, en düşük maaş alan kesim.
Bağ-Kur tescil mağdurlarının da sorunlarının artık çözüme kavuşturulması gerekiyor. 1/10/2008 öncesi vergi kaydı veyahut meslek odası kaydı olanlara yönelik Bağ-Kur tescil imkanı getirilmeli ve bu hizmet süreleri uygun eşit taksitlerle ödenebilir hale getirilmeli. Yine ayrıca esnafımızın Bağ-Kur prim borçları birikmiş durumda, çeşitli sebeplerle borçlarını hem Bağ-Kur hem de yanlarında çalıştırdıkları işçilerin SGK prim borçları için bir borç yapılandırma düzenlemesi hayata geçirilmeli.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
09:46
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ