Asgari ücretin ne kadar olacağına dair tartışmalar devam ederken, çalışanlar için çok kritik başka bir noktaya dikkat çeken Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, SGK'nın asgari ücretli gibi gösterilen ya da elden maaş alan çalışanları radarına aldığını ve bu gibi durumların tespiti halinde ağır cezaların geleceğini belirtti. İşte detaylar...
Türkiye’de çalışanların çok büyük bir bölümü hala asgari ücretli ya da ona çok yakın maaşlarla çalışıyor. Bu durumun Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) radarına girdiğini belirten Erdursun, "SGK, özellikle tekstil, gıda, hizmet, inşaat ve perakende gibi emek yoğun sektörlerde, uzun yıllardır aynı çalışanlarını asgari ücretle gösteren işletmelere yönelik geniş çaplı denetimler başlattı. Amaç, kayıt dışı ücretleri tespit etmek, gerçek işçilik oranlarını belirlemek ve Türkiye’deki gerçek asgari ücretli oranını ortaya koymak" diyerek süreci özetledi.
Türkiye’de 2 milyon 248 bin 858 işletme faaliyet gösteriyor. Bu işletmelerde toplam 18 milyon 633 bin 416 kişi istihdam ediliyor. Türkiye’de asgari ücretin brüt tutarı 26.005 TL 50 kuruş.SGK verilerine göre ise ortalama bildirilen brüt ücret 47.676 TL. Yani SGK’ya bildirilen ortalama maaş, asgari ücretin 1,83 katı" diyen Erdursun, Türkiye’de “ortalama ücret” ile “asgari ücret” arasındaki farkın giderek azaldığının altını çizdi.
Birçok işletmenin, çalışanlarına gerçekte daha yüksek maaş verse bile, SGK’ya asgari ücret üzerinden prim bildirimi yaptığını belirten Erdursun, ücretin bir kısmının bordrodan, kalan kısmının ise elden ödendiğini söyledi. Bu uygulama kısa vadede işletmenin prim yükünü azaltıyor gibi görünse de, hem çalışan hem işveren için riskli ve cezai sonuçlar doğuruyor.
SGK’nın başlattığı yeni denetimlerin temel amacının, bu yapay ücret tablosunu düzeltmek olduğunu belirten Erdursun, bu denetimlerle sadece haksız prim eksikliğini değil, aynı zamanda Türkiye’de gerçek asgari ücretli oranını tespit etmeyi de amaçlandığını kaydetti.
“Usta terzi” olarak bildirilen bir çalışanın asgari ücretle görünmesi, SGK açısından tutarsızlık olarak değerlendiriliyor. Müfettişler bu kod-ücret uyumsuzluklarını yakın takibe almış durumda.
Yargıtay kararlarına göre, işçinin gerçek ücreti SGK’ya eksik bildirildiyse, işveren hem SGK’ya hem işçiye karşı sorumlu oluyor. Erdursun, "Eksik bildirilen primler geriye dönük tahsil edilir, gecikme faizi ve idari para cezaları uygulanır, işveren prim teşviklerinden mahrum kalır, bu farklar geriye dönük 5 yıla kadar tahsil edilebildiği gibi, çalışanlar da ileride açacakları davalarda fark prim ve tazminat haklarını talep edebilirler" diyerek çalışanları uyardı.
Asgari ücretin ortalama ücret haline gelmesi, hem kamu maliyesinde hem bireysel emeklilik sisteminde büyük kayıplar oluşturduğunu bildiren Erdursun, SGK’nın yeni denetim sürecinin Türkiye'de işgücü piyasası için kritik önemde olduğunu söyledi.
Google Play
App Store