Tarih verildi: Patates ve soğana mecburi indirim geliyor! Fırsatçıların oyunu deşifre oldu
Pazar tezgahları, manav ve zincir marketlerde sebze meyve fiyatlarını gören vatandaşın isyanı, yetkilileri harekete geçirdi. Kilosu 2 liradan satılan patatesin etiketi halde 8, pazarda ise 10 lirayı geçti. Don nedeniyle mahsulün gecikmesini fırsat bilenler ise her zaman olduğu gibi stok hareketine başladı. Ancak konunun uzmanları, yakın zamanda etiket fiyatlarında büyük düşüş yaşanacağını belirterek tarih verdi.
Son günlerde Ukrayna ile Rusya arasındaki sıcak savaştan iklim değişikliğine kadar birçok etken, başta gıda sektörü olmak üzere birçok alanda olumsu etkilere neden oluyor. Pazara giden vatandaş etket fiyatlarına şaşıp kalırken uzmanlar, patates ve soğana mecburi indirim geleceğini açıkladı.
Geçtiğimiz dönemlerde sık sık karşılaştığımız ve son olarak ayçiçek yağı, şeker gibi gıda maddelerinde görülen stokçuluk oyunu, bu kez sebze tezgahlarında yer buldu. Depolarda çürümeye yüz tutan tonlarca patates ve soğan videoları sosyal medyada viral olurken fiyatlarda da hızlı bir yükseliş söz konusu. Geçtiğimiz haftalarda kilosu 2-3 liradan satılan patates, bugünlerde halde 8, pazarda ise 10 liradan alıcıyla buluşuyor.
Kuru soğanda da durum farklı değil. Halde 4 TL'yi bulan kuru soğan, pazarda 6-7 liraya ulaştı. Son dönemde yaşanan hızlı fiyat artışının arkasından ise yine stokçular çıktı. Ticaret Bakanlığı'nın bu sahada denetimlerini artırmaması da eleştirilen konular arasında yer aldı.
MAHSÜLDE YÜZDE 50 KAYIP
Sabah’ın haberine göre, patates ve soğanda ilk hasat Adana bölgesinde yapılıyor. Hemen her yıl nisan ortasında yapılan patates hasadını bu yıl martta gelen don vurdu. Patatesin çiçeğini etkileyen don nedeniyle mahsulde yüzde 50 kayıp yaşanırken, ürün hasadı ise havaların soğuk gitmesi nedeniyle mayıs ortasına sarktı. Bu durumu fırsat bilen tüccarlar, kışlık patatesleri Nevşehir'deki depolarda tutup, piyasaya sürmedi. Arz düşünce fiyatlar arttı.
İKİ HAFTA İÇİNDE FİYATLAR DÜŞECEK
Soğanda ise geçen yıl zarar eden üreticilerin bu yıl ekimi kısması fiyatı hareketlendirdi. Ağırlıklı olarak Ankara Polatlı bölgesinde tutulan soğanlarda havaların ısınmasıyla birlikte çürüme başlıyor. Bu ürünlerde çürüklerin ayıklanıp iyi olanların piyasaya sürülmesi gerekiyor.
Ancak fırsatçılar fiyatı yukarıda tutabilmek için tonlarca soğanı dökebiliyor. Soğanda da ilk hasadın yapılacağı yer yine Adana bölgesi. Soğanın dondan etkilenmeyeceğini belirten üreticiler, iki hafta içinde yeni mahsulün piyasaya gireceğini, fiyatların düşeceğini belirtiyor.
“FIRSATÇI TÜCCARLAR DAHA FAZLA KAZANMAK İÇİN…”
Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, bölgede yaşanan don olayları nedeniyle patates hasadının bir ay sarktığını söyledi. Doğan, "Normalde biz bu dönemde patatesi söker pazara süreriz. Bu döneme kadar da kışlık patates bizi idare eder.
Ancak bu yıl don olayı nedeniyle hasadımız sarktı. Aynı zamanda mahsulde de yüzde 50'ye yakın kayıp yaşandı. Bunu fırsat bilen tüccarlar şimdi patates arzını kıstı. Nevşehir'deki depolarda kışlık patates var. Stokçular daha fazla para kazanmak için yine aynı oyunu sergiliyor" dedi.
“ÜRETİM PLANLAMASINI DEVEREYE ALMAMIZ ŞART”
Soğanın dondan etkilenmediğini anlatan Doğan, "Soğanı 10-15 güne kadar kaldırır, pazara süreriz. Yeni mahsulle fiyatlar biraz düşer. Ancak geçen yıl çiftçi soğandan kazanmadı. O nedenle ekimini üçte bire düşürdü. Sadece Yüreğir'de geçen yıl 9 bin dönüme soğan ekilirken bu yıl 3 bin dönüme ekildi. Bizim acilen üretim planlamasını devreye almamız şart. Aksi takdirde bir yıl ürün çok olur bir yıl az" diye konuştu.
“ÇİFTÇİ DEĞİL TÜCCAR DEPOLUYOR”
Nevşehir Ziraat Odası Genel Sekreteri Olcay Bozdemir, Nevşehir'de patatesin çiftçi tarafından değil tüccar tarafından depolandığını belirterek, "Adana'da hasadın sarkması buradaki tüccarlar için bir aylık kazanç kapısı gibi görüldü. Biz sadece ürünün verilmesi yönünde çağrıda bulunabiliriz. Bunu Ticaret Bakanlığı denetlemeli" dedi. Havaların ısınmaya başladığını anlatan Bozdemir, "Sıcaklık böyle devam ederse ürünü piyasaya sürerler. Çünkü patateste çillenme başlar" diye konuştu.
“BAKANLIK TAKİP ETMEZSE 20 LİRAYI GEÇER”
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, Adana'da nisanda sökülecek olan patatesin soğuk hava nedeniyle mayısa sarktığını belirterek, "Halihazırda depolardaki patatesleri tüketiyoruz. Ancak onlar piyasaya tam sürülmüyor. Ticaret Bakanlığı patates ve soğanı daha iyi takip etmeli. Böyle giderse patatesin kilosu 15-20 lirayı geçer" dedi.
