Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, kamuoyunda 'vatandaşlık maaşı' olarak bilinen Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi'nin (GETAD) pilot uygulamasının gelecek yıl başlayacağını açıkladı.
Bu açıklamanın ardından konu en çok konuşulan ekonomi gündemleri arasındaki yerini aldı.
Peki bu sistem tam olarak neyi kapsıyor,? Kimler yararlanacak, tutar ve takvim netleşti mi?
Merak edilen tüm başlıkları Habertürk Ekonomi Yazarı Ahmet Kıvanç masaya yatırdı. İşte Kıvanç'ın değerlendirmelerinden öne çıkanlar!
“Vatandaşlık maaşı diye adlandırıyoruz ama bunun adı aslında tam olarak öyle değil.
Vatandaşlık maaşı değil. Gelir tamamlayıcı aile destek sistemi adı. Tamam, gelir tamamlayıcı aile destek sistemi.
Yani ailenin gelirini belli bir sebebi tamamlamayı amaçlayan bir düzenleme.
UYGULANMAYA NEREDEN BAŞLAYACAK?
Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ilk açıklamasını yaptı.
2026 yılında bazı illerde pilot uygulama başlatılacak.
Başlatılacak yerler Depem bölgesindeki iller olacaktır.
Hatay, Adıyaman, Maraş başta olmak üzere deprem illerinin olacağını tahmin ediyorum.
2027 yılında da Türkiye geneline yaygınlaştırılması hedefleniyor.
SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
Şimdi ‘tamamlayıcı aile destek sistemi’ derken eee neyi eee anlamak gerekiyor?
Şimdi bizde eee sosyal güvenlik sistemi eee biraz eksik eee kalmıştır. Elbette var ama bir düzenli ödeme şeklinde yok, bir süreklilik yok bizdeki mevcut sosyal yardımlarda.
Şimdi bu artık Cevdet Yılmaz'ın ifadesiyle bir yapısal reform olarak hayata geçilecek.
Sosyal yardımlar, yani gelir tamamlayıcı aile destek sistemindeki sosyal yardımlar bir sisteme bağlanacak, bir kurallara bağlanacak.
Türkiye'de şu anda uygulanmakta olan bir muhtaçlık kriteri var.
Muhtaçlık kriteri dediğimiz şu, hane içindeki kişi başına net gelir, net asgari ücretin üçte birinden az ise o aile muhtaç kabul ediliyor ve o haneye düzensiz süreklilik arz etmeyen yardımlar yapıyor şu anda.
Yeni sistemde fark bu olacak.
Bu muhtaçlık kriteri içerisindeki muhtaç olduğu tespit edilen ailelere düzenli sürekli yardım yapılması lazım
NET ASGARİ ÜCRET DETAYI
Şu an için kişi başına yedi bin üç yüz altmış sekiz lira iki bin yirmi beş lira için kriter hane içindeki fertlerin kişi başına yedi bin üç yüz altmış sekiz liranın altında olması gerekiyor.
Diyelim ki ailede bir kişiye işte yetim aylığı almıyor ya da işte dur aylığı var.
İki çocuğu var ve bir de büyük baba yaşıyor aile içerisinde.
Yani dört kişi yaşıyor.
Annenin yetim aylığı 10 bin lira.
Bu haneye 7.368 liradan baktığımız zaman muhtaçlık kriterlerin içerisinde giriyor.
Yani yedi bin üç yüz altmış sekiz liranın altında kalıyor.
RAKAMLA İLGİLİ HENÜZ NETLEŞEN BİR ŞEY YOK!
Bu haneye örneğin diyelim ki işte kişi başına o ailenin gelirini işte yedi bin üç yüz altmış sekiz lira tamamlayacak şekilde olabilir.
Bu henüz tartışılıyor. Henüz şey netlik yok onu söyleyeyim.
Yahut da işte bu hanenin gelirini asgari ücrete tamamlayacak bir yöntem belirlenir.
HERKES İÇİN SABİT BİR RAKAM OLMAYACAK
Ama sabit bir şey olmayacak buradan onu söyleyelim.
Herkese işte ayda 10 bin lira ya da işte 15 bin lira gibi bir ödeme olmayacak.
Yani o tamamen adı üstünde gelir tamamlayıcı aile destek sistemi olduğu için ailenin gelirini belli bir seviyeye o muhtaçlık kriterini tamamlamayı amaçlayan bir sistem olacak.”
Google Play
App Store