Elektrikli araçlara geçişte kafaları kurcalayan sorulardan biri de bu: Bu arabalar değerini ne kadar koruyor? Avrupa’dan gelen son veriler, ikinci el piyasasında elektrikli araçların içten yanmalı motorlu rakiplerine göre daha hızlı değer kaybettiğini gösteriyor. Ancak tablo tümüyle karanlık değil.
Bir aracı aldıktan sonra onun değerini ne kadar koruduğu, cebimizi doğrudan ilgilendiren bir konu. Nitekim her otomobil, bayiden çıkar çıkmaz değer kaybetmeye başlar. Kullandıkça artan kilometre ve yıpranma da fiyatı aşağı çekiyor. Avrupa'da genelde araçların ilk üç yıl içinde ortalama değerlerinin yüzde 50’sini kaybettikleri biliniyor. Sekiz ila on yıl sonra ise bu kayıp, aracın neredeyse tamamına yakınını kapsıyor. Türkiye'de ise otomobillerin ömürleri çok daha uzun olsa da sıfır otomobillere göre değer kaybı benzer oranlara yakın. Tek fark Türkiye'de araçların kolay kolay sıfır değere düşüp, hurdaya çıkmaması.
Ancak bu benzin, motorin gibi fosil yakıtlı araçlar için geçerli bir durum. Elektrikli araçların değer kaybı, benzinli ve dizel araçlara kıyasla biraz daha karmaşık. Peki, elektrikli araçlar (EV), bu konuda içten yanmalı motorlu araçlara (ICE) göre nasıl bir performans sergiliyor?
EV’lerin ikinci el değerini etkileyen unsurlar arasında batarya sağlığı, teknolojik gelişmeler, kamu politikaları ve arz-talep dengesi önemli rol oynuyor. İtalya’da yapılan bir araştırmaya göre, bir ülkenin elektrikli araçlara sunduğu teşvikler, aracın hem alım fiyatını hem de ikinci el değerini ciddi biçimde etkiliyor. Örneğin bazı ülkelerde bir Tesla Model 3, vergi teşvikleri sayesinde Toyota Corolla’dan 8.500 euro daha ucuza gelirken, başka bir ülkede aynı araç 6.500 euro daha pahalıya mal olabiliyor.
Bu farklar sadece satın alma aşamasında değil, ikinci el piyasasında da dengeleri değiştiriyor. Kimi ülkede yüksek vergiler nedeniyle ikinci el EV fiyatları baskılanırken, kimisinde ise düşük vergiler ve teşvikler sayesinde bu araçlara olan ilgi canlı kalabiliyor.
Elektrikli araçların kalbindeki en pahalı bileşen batarya. Genellikle 8 yıl veya 160 bin km’ye kadar garanti veriliyor. Ancak potansiyel alıcıların kafasında “Batarya çabuk yıpranır mı?” sorusu hâlâ yer ediyor.
Amerikalı Recurrent şirketinin 20 bin EV sahibiyle yaptığı araştırma ise bu korkulara bir yanıt niteliğinde. Araştırmaya göre, sadece yüzde 2.5’lik bir kesimde batarya garanti kapsamı dışında değiştirildi. Yani batarya ömrü, sanıldığından daha uzun olabilir.
Bir başka sorun ise teknolojik ilerlemenin hızı. Her yeni çıkan model, daha uzun menzil ve daha hızlı şarj gibi özellikleri beraberinde getirirken birkaç yıl önce alınmış araçları hızla "eski" konumuna itiyor. Bu da ikinci elde fiyat düşüşünü beraberinde getiriyor.
Son yıllarda Çin’den gelen uygun fiyatlı modellerin piyasaya girmesi ve şirket filolarının ellerindeki EV’leri topluca piyasaya sürmeleri, ikinci el elektrikli araçların sayısını artırdı. Artan arz, doğal olarak fiyatları aşağı çekiyor.
Üstelik, otomobil üreticilerinin sıfır kilometre EV’lerde yaptığı ani indirimler, ikinci el fiyatları daha da kırılgan hale getiriyor. Yeni araç fiyatları ucuzladıkça, ikinci el piyasasındaki modellerin albenisi azalıyor.
Avrupa'da Autovista Group tarafından yapılan analizler, batarya elektrikli araçların (BEV) birçok ülkede içten yanmalı motorlu araçlara kıyasla daha hızlı değer kaybettiğini ortaya koyuyor. Almanya, Avusturya, İtalya, İspanya, İsviçre ve Birleşik Krallık gibi ülkelerde, 60.000 kilometredeki üç yaşındaki EV’lerin, orijinal fiyatlarının daha azını koruduğu görülüyor.
Hibrit araçlar (HEV) ise bu konuda daha başarılı bir tablo çiziyor. Bu da tüketicilerin ikinci elde EV’lere olan temkinli yaklaşımını yansıtıyor.
İrlanda’nın en büyük ikinci el araç platformu DoneDeal’in raporuna göre, ülkede ikinci el EV fiyatları bir yılda ortalama yüzde 15 düştü. Nedeni ise net: Artan stok ve agresif sıfır araç kampanyaları.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen ikinci el elektrikli araç pazarı büyüyor. Düşen fiyatlar, sıfır araç alacak bütçeye sahip olmayanlar için ciddi bir fırsat oluşturuyor. Batarya teknolojisindeki ilerlemeler ve kullanıcı deneyimlerinin olumlu yönde gelişmesi, EV’lerin ikinci eldeki algısını yavaş yavaş düzeltiyor.
Uzmanlara göre, batarya üretim maliyetleri düştükçe ve Avrupa’da 2035 itibarıyla içten yanmalı araçların satışı yasaklandıkça, EV’lerin ikinci el değerleri daha stabil hale gelecek.
Şu anda bir elektrikli aracın üretim maliyetinin yaklaşık yüzde 40’ını batarya oluşturuyor. Ancak artan üretim kapasitesi ve hammadde fiyatlarındaki düşüşle birlikte bu maliyetin önümüzdeki yıllarda azalması bekleniyor.
Geçmişte EV’ler daha hızlı değer kaybediyordu. Fakat zamanla bu fark kapanıyor. Uzmanlara göre, tüketicilerin ne istediği belirleyici olacak. Eğer elektrikli araçlar daha uzun ömürlü, güvenilir ve ekonomik hale gelirse, ikinci el piyasasında değerlerini koruma ihtimalleri de o oranda artacak.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
14:13
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ