Atina yönetimi, Türkiye ile Libya arasında imzalanan deniz yetki alanı mutabakatı ve artan düzensiz göç hareketleri karşısında dış politikada sıkışmış durumda. Yunanistan, bölgedeki dengeleri kendi lehine çevirmekte zorlanıyor.
Türkiye'nin 2019 yılında Libya ile imzaladığı deniz yetki alanları anlaşması, bölgede dengeleri değiştirmeye devam ediyor. Türkiye açısından uluslararası hukuka uygun ve meşru olan bu mutabakat, Yunanistan'ı gün geçtikçe köşeye sıkıştırıyor. Yunan basını da bugün bölgede gelinen son duruma ilişkin, dikkat çeken bir analize yer verdi.
Skai'de yer alan haberde, Atina hükümetinin Trablus yönetiminin anlaşmayı teyit eden ve güncelleyen son adımlarından ciddi şekilde endişeli olduğu belirtildi. Mutabakatın kendi kıta sahanlığı iddialarını “ihlal ettiğini” savunan Yunanistan'ın şu sıralar, Ege ve Doğu Akdeniz üzerinden Avrupa’ya geçmeye çalışan düzensiz göçmen akınlarıyla hem iç hem dış politikada zor durumda olduğu belirtilen haberde Yunan hükümetinin, adalarda yeni kapalı göçmen barınma merkezleri inşa etme hazırlığına başladığı bildirildi.
Türkiye'nin Libya'nın başkenti Bingazi’de nüfuzunu hızla ilerlettiği, Türk inşaat firmalarının bölgede önemli projeler yürüttüğü, Libya ordusuna askeri eğitim sağlayan Türkiye'nin 2024’te Bingazi’de bir konsolosluk açarak, ülkedeki otorite boşluğundan her yönüyle faydalanmaya başladığı vurgulandı.
Haziran ayında Libya Enerji Bakanı’nın, Türk büyükelçisiyle enerji iş birliğini artırmak amacıyla yaptığı görüşmenin de hatırlatıldığı, analiz yazısında Yunan hükümetinin, bir yandan göç dalgasını kontrol altına almaya çalışırken diğer yandan Türkiye-Libya iş birliğinin getirdiği stratejik dengeyi bozma çabasında olduğu belirtildi Analizin geri kalan bölümünde şu ifadeler yer aldı:
"Bölgede yaşanan gelişmelerin hiçbiri tesadüf değil. Sadece Mısır ve Türkiye’nin değil, diğer bölge aktörlerinin de müdahil olması krizi artık bölgesel bir boyuta taşıdı. Avrupa Birliği ise Libya meselesinde gerçek bir çözüm üretmek ya da müdahale etmek yerine, yalnızca bir kriz yönetimi politikası izlemeyi tercih etti. AB, sadece ülkenin batısına ve Dibeybe hükümetine yatırım yaparken, Hafter’in kontrolündeki doğu Libya’yı başka “hamilerin” kucağına bıraktı.
2019-2021 döneminde Yunanistan, Mareşal Hafter ile sıkı ilişkiler geliştirmişti ve Türkiye’nin bölgedeki girişimlerine karşı Hafter’in kesin destek vereceği düşünülüyordu. Ancak geldiğimiz noktada, geçen hafta Hafter, bir Avrupa Birliği heyetini kabul etmek için koşullar öne sürünce görüşme iptal edildi.
Olumsuz gelişmeler ardı ardına yaşanıyor. Trablus hükümeti, BM’ye sunduğu Nota ile, Yunanistan’ın belirlediği orta hattı resmen sorguluyor. Bu hat, Girit’in batısı ve güneyindeki hidrokarbon sahalarının sınırlandırılmasında esas alınmıştı.
Bu gelişmedeki sorun ne? İlk kez bir resmi belgede, Yunanistan’a yönelik açık bir egemenlik iddiası yer alıyor. Söz konusu notaya eklenen Libya Ulusal Petrol Şirketi’nin raporunda, Yunanistan’ın “sınır çizgisini ihlal ettiği” öne sürülüyor. Bu çizgi, Libya tarafının yasa dışı Türk-Libya mutabakatını temel alarak ortaya koyduğu sınırlamayı yansıtıyor.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetritis, yarın Trablus’a kritik bir ziyaret gerçekleştirecek. Bu ziyaret öncesi yapılan açıklama şöyle: 'Yunanistan, Uluslararası Deniz Hukuku'na hiçbir şekilde dayanmayan, geçersiz ve hukuki temeli olmayan anlaşmalara dayalı her türlü eylem ve girişimi reddetmektedir. Libya ile Münhasır Ekonomik Bölge sınırlandırmasına dair bekleyen ikili konuda, gerçek bir komşu ülke olarak Yunanistan, Uluslararası Deniz Hukuku çerçevesinde görüşmeleri sürdürmeye hazır olduğunu beyan etmiştir. Bu, Libya tarafının da kabul ettiği bir yaklaşımdır. Uygun koşullar oluştuğunda, müzakereler yeniden başlayabilir. Yunan hükümeti, hiçbir tepkinin, ülkesinin egemen haklarını sorumluluk içinde ve fiilen kullanmasını engelleyemeyecektir.'
Yunanistan’da asıl alarm zili, göç akını sebebiyle çalıyor. Batı tarafından ve Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Batı Libya’daki hükümet, ülkenin doğusundaki Libya makamlarıyla da koordinasyon içinde, Avrupa Birliği’nden daha fazla mali destek bekliyor. Libya, düzensiz göçmen akınıyla boğuşuyor. Yunan hükümetinin, iltica başvurularını üç ay süreyle askıya alma kararı kısa sürede sonuç verip vermeyeceğini göreceğiz. İnsan kaçakçıları, karşı kıyıya geçmeyi başardıkları anda, Avrupa’ya ulaşmanın bir yolunu bulacaklarını düşünüyor.
Eğer Hafter ile iş birliği kurulamazsa, göç sorununu Libya’nın doğu kıyılarında durdurmak neredeyse imkânsız hale gelecek. Libya, tıpkı geçmişte Türkiye’nin yaptığı gibi, göçmen akışını kontrol altına almayı Avrupa’dan mali ve siyasi çıkarlar elde etme aracı olarak kullanıyor. Bu sırada Sudan’daki iç savaş da milyonlarca insanı Libya ve Mısır’a doğru sürüklüyor.
İLGİLİ HABERLER
Atina’da sıkça gündeme gelen “Evros modeli”ni (2020’de Yunanistan-Türkiye kara sınırında uygulanan sıkı sınır güvenliği politikası) uygulamak bu kez çok daha zor çünkü bu kez göç rotası denizden geçiyor. Deniz sınırlarının sert biçimde korunması ise teknik olarak daha zorlayıcı. Ancak koşullar sürekli değişiyor. Roma’nın Trablus ile imzaladığı anlaşmalara rağmen İtalya da büyük baskı altında.
İtalyan gazetesi La Repubblica’nın son haberine göre, Hafter 'deniz altı enerji kaynaklarından faydalanmak için' Türk-Libya mutabakatını resmileştirmeye hazırlanıyor. Hafter bir yandan da 'AB'nin Trablus hükümetiyle olan iş birliğini geçmişte bırakmak istiyor' ve ülkenin tamamını ele geçirmek amacıyla yeni bir saldırı planlıyor.
İkinci ihtimal, yani yeni bir iç savaşın patlak vermesi, sadece göçmen krizini değil, tüm bölgesel dengeleri daha da karmaşık hale getirebilir."
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
11:26
YORUM YAZ