Misafirlikte, spor salonunda veya yoğun bir günün ardından eve döndüğünüzde ayakkabılarınızı çıkarmak sizin için bir kabusa dönüşüyorsa, yalnız değilsiniz. Tıbbi adıyla bromodoz olarak bilinen ayak kokusu, sosyal hayatı etkileyen en yaygın ve utanç verici problemlerden biridir. Ancak uzmanlar, pahalı kozmetik ürünlere veya kimyasal spreylere gerek kalmadan, mutfağınızdaki sirke, siyah çay ve karbonat gibi basit malzemelerle bu sorunun kökünü kurutabileceğinizi belirtiyor. İşte bakterileri yok eden, gözenekleri sıkılaştıran ve ayaklarınızı ferahlatan o mucizevi doğal formüller.
Ayak kokusu, genellikle hijyen eksikliğiyle ilişkilendirilse de aslında bu durumun altında yatan biyolojik mekanizma çok daha karmaşıktır. Ayaklarımızda, vücudumuzun diğer bölgelerine oranla çok daha fazla ter bezi bulunur ve bu bezler gün boyu sürekli olarak ter salgılar. Ancak kokuyu yaratan şey terin kendisi değil, bu nemli ve karanlık ortamda hızla çoğalan bakterilerdir. Ayakkabıların içinde hapsolan nem, bakterilerin beslenmesi ve çoğalması için mükemmel bir zemin hazırlar. Bu bakteriler, terdeki bileşenleri parçalayarak kötü kokulu asitler üretir. Dermatologlar, bu döngüyü kırmanın yolunun sadece ayakları yıkamaktan değil, bakteri florasını dengelemekten ve terlemeyi kontrol altına almaktan geçtiğini vurguluyor. Neyse ki doğa, bu bakterilerle savaşmak için bize laboratuvar üretimi ilaçlar kadar etkili çözümler sunuyor.
Ayak kokusunun temel nedeni, cildimizde doğal olarak bulunan bakterilerin, ter ve ölü deri hücreleriyle beslenerek izovalerik asit gibi kötü kokulu bileşikler üretmesidir. Özellikle gün boyu kapalı ayakkabılar içinde kalan ayaklar, havalanmadığı için nemli kalır ve bu durum bakteri popülasyonunun patlamasına neden olur. Hormonal değişimler, stres, yanlış ayakkabı seçimi ve hiperhidroz (aşırı terleme) gibi durumlar da kokuyu şiddetlendiren faktörler arasındadır. Uzmanlar, kokuyu önlemenin en etkili yolunun, ayak derisindeki pH dengesini değiştirerek bakterilerin yaşayamayacağı bir ortam yaratmak olduğunu belirtiyor.
Evde uygulayabileceğiniz en etkili yöntemlerden biri, asidik yapısıyla bilinen elma sirkesi veya beyaz sirke kullanmaktır. Sirke, güçlü antimikrobiyal özellikleri sayesinde kokuya neden olan bakterileri ve mantarları öldürmede son derece etkilidir. Bu yöntemi uygulamak için geniş bir leğene bir ölçü sirke ve iki ölçü ılık su ekleyerek bir karışım hazırlamanız gerekir. Ayaklarınızı bu karışımın içinde her akşam 15 ila 20 dakika bekletmek, bakterilerin yok olmasını sağlar ve cildin pH seviyesini düzenler. Ancak cildinizde açık yara, kesik veya tahriş varsa sirke kullanmaktan kaçınmanız önerilir, çünkü asit yanma hissine neden olabilir.
Sabah kahvaltılarının vazgeçilmezi olan siyah çay, içerdiği tannik asit sayesinde ayak kokusuyla mücadelede şaşırtıcı bir müttefiktir. Tannik asit, doğal bir sıkılaştırıcı (astringent) görevi görerek ter bezlerini daraltır ve terleme miktarını azaltır. Aynı zamanda bakterileri öldürücü etkisi de vardır. Bu kürü hazırlamak için iki veya üç poşet siyah çayı yarım litre suda 15 dakika kadar kaynatın ve ardından karışımı ılık suyla dolu bir leğene dökün. Ayaklarınızı bu suda 20 dakika bekletmek, düzenli uygulandığında terlemeyi önemli ölçüde azaltarak kokunun oluşumunu engeller. Bu yöntem, özellikle aşırı terleme sorunu yaşayanlar için en çok önerilen doğal çözümlerden biridir.
Mutfaktaki en çok yönlü malzemelerden biri olan sodyum bikarbonat, yani karbonat, koku giderici özelliğiyle bilinir. Karbonat, alkali yapısı sayesinde terin asidik yapısını nötralize eder ve bakterilerin üremesini zorlaştırır. Uygulama için bir leğen ılık suya iki yemek kaşığı karbonat ekleyip ayaklarınızı bu suda bekletebilirsiniz. Alternatif olarak, her gün ayakkabılarınızı giymeden önce veya çıkardıktan sonra içlerine bir miktar karbonat serpmek, ayakkabının içindeki nemi emerek kokunun yerleşmesini engeller. Karbonat, hem ayaklarınızdaki hem de ayakkabılarınızdaki kötü kokuyu hapsederek ferahlık sağlar.
Epsom tuzu (magnezyum sülfat), cildin nem dengesini sağlamada ve toksinleri atmada oldukça etkilidir. Epsom tuzu ile hazırlanan bir ayak banyosu, cildin gözeneklerindeki nemi dışarı çekerek bakterilerin yaşam alanını kurutur. Ayrıca magnezyum içeriği sayesinde günün yorgunluğunu alır ve kasları gevşetir. Ilık su dolu bir kaba yarım bardak Epsom tuzu ekleyip ayaklarınızı 10-15 dakika bekletmek, hem kokuyu giderir hem de ayak sağlığınızı destekler. Bu karışıma birkaç damla lavanta veya çay ağacı yağı eklemek, antibakteriyel etkiyi artırırken hoş bir koku da sağlar.
Doğal yöntemlerin kalıcı olması için günlük alışkanlıklarınızı da gözden geçirmeniz gerekir. Sentetik ve naylon çoraplar, teri emmediği için ayakların ıslak kalmasına ve kokunun artmasına neden olur; bu nedenle pamuklu veya yünlü, nefes alabilen çoraplar tercih edilmelidir. Ayrıca aynı ayakkabıyı üst üste iki gün giymemek, ayakkabının kurumasına izin vermek açısından kritiktir. Ayakkabılarınızı havadar bir yerde, mümkünse güneş ışığında bekletmek, içindeki bakterilerin ölmesine yardımcı olur. Uzmanlar, düzenli ayak bakımı, doğru çorap seçimi ve doğal kürlerin kombinasyonuyla en inatçı ayak kokularının bile tarihe karışabileceğini vurguluyor.
Google Play
App Store