Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) Gaia gözlemevinden elde edilen veriler, gökbilim dünyasında ezber bozan bir keşfe işaret etti: Ophion. 1.000'den fazla genç yıldızdan oluşan dev yıldız ailesi, alışıldık galaktik davranış kalıplarını hiçe sayarak olağan dışı bir hızla ve kaotik bir şekilde dağıldı.
Samanyolu'nda yıldızlar genellikle gruplar halinde, yani "yıldız aileleri" halinde oluşur, aynı zamanda ve uzayın aynı bölgesinde doğarlar. Ayrıca zamanla doğum yerlerinden yavaş yavaş uzaklaşır ve galaksi boyunca yayılırlar.
SciTechDaily'nin aktardığına göre, daha küçük 'aileler' tamamen dağılabilir, ancak daha büyük gruplardaki yıldızlar benzer hareketleri paylaşma eğiliminde olur, genellikle uzun süreler boyunca birlikte seyahat etmeye devam ederler.
Gaia uzay gözlemevinden gelen veriler sayesinde gökbilimciler bu türden pek çok aile tespit etti. Gaia, milyarlarca yıldır birbirine bağlı kalan uzun yıldız dizilerini ortaya çıkardı, Samanyolu'nun erken dönemlerinin şekillenmesine yardımcı olan eski yıldız akışlarını haritaladı ve galaksimizin yıldız 'aile portresini' oluşturdu.
Bilim insanları bu yıldız gruplarını inceleyerek sadece yıldızların kendilerini değil, aynı zamanda galaksinin daha geniş tarihini ve evrimini de daha iyi anlayabilirler.
Şimdi ise Gaia, daha önce hiç karşılaşılmamış türde bir yıldız ailesi keşfetti: Beklenmedik şekilde davranan, 1.000'den fazla genç yıldızdan oluşan dev bir grup. "Ophion" adı verilen yıldız ailesi, olağan dışı bir biçimde ve şaşırtıcı derecede kaotik bir şekilde hızla dağılmakta.
ABD'deki Western Washington Üniversitesi'nden Dylan Huson "Ophion, bu kadar büyük bir aile için beklediğimizden çok uzakta, tamamen gelişigüzel ve koordinasyonsuz bir şekilde galaksinin dört bir yanına fırlayacak yıldızlarla dolu" dedi ve ekledi:
"Dahası bu, böylesine büyük bir ailenin dağılması için gereken süreden çok daha kısa bir sürede gerçekleşecek. Daha önce gördüğümüz hiçbir yıldız ailesine benzemiyor."
Ophion'u bulmak için Dylan ve meslektaşları, Gaia'nın geniş, rakipsiz spektroskopik veri hazinesini keşfetmek ve Güneş'e oldukça yakın olan genç, düşük kütleli yıldızlar hakkında daha fazla bilgi edinmek için yeni bir model geliştirdi.
"Gaia Net" adlı model, Gaia'nın 3. veri sürümünün bir parçası olarak yayınlanan yüz milyonlarca yıldız spektrumuna uyguladılar. Daha sonra aramalarını 20 milyon yaşın altındaki "genç" yıldızlarla daralttılar ve Ophion ortaya çıktı.
ESA Gaia Projesi Bilim İnsanı Johannes Sahlmann, "Genç yıldızlar için böyle bir modeli kullanmak ilk kez mümkün oldu. Çünkü modelin çalışması için gereken spektroskopik gözlemlerin muazzam hacmi ve yüksek kalitesi nedeniyle" dedi ve şöyle devam etti:
"Çok sayıda genç yıldızın parametrelerini aynı anda güvenilir bir şekilde ölçebilmek henüz çok yeni. Bu tür bir toplu gözlem, Gaia'nın gerçekten eşi benzeri görülmemiş başarılarından biridir."
Geriye şu soru kalıyor: Ophion neden bu kadar alışılmadık davranıyor?
Bilim insanları çeşitli seçenekleri tartışıyor. Yıldız ailesi yaklaşık 650 ışık yılı uzaklıkta, genç yıldızlardan oluşan diğer bazı büyük toplulukların yakınında yer alıyor; bu devasa komşular arasındaki enerjik olaylar ve etkileşimler yıllar boyunca Ophion'u etkilemiş olabilir.
Geçmişte burada yıldızların patladığına dair işaretler de var. Bu süpernova patlamaları Ophion'dan materyalleri süpürmüş ve yıldızlarının eskisinden çok daha hızlı ve düzensiz hareket etmesine neden olmuş olabilir.