Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul
Teleskoplar ve modern astronomi öncesinde, binlerce yıl önce insanlar tarafından yapılmış bir gece gökyüzü haritası keşfedildi. Bulgaristan'ın Rodop Dağları'nda tesadüfen bulunan 5 bin yıllık bir taş, erken dönem insanlarının evreni anlama biçimine ışık tutuyor ve antik astronomi hakkındaki bilgilerimizi baştan yazma potansiyeli taşıyor.
Arkeologlar, bölgede 5 bin yıllık olduğu tahmin edilen ve üzerinde bir yıldız haritasının kazılı olduğu bir taşa rastladılar. Bu keşif, ilk insanların evreni nasıl gözlemlediğine, ruhani, tarımsal ve pratik yaşamlarını yıldızların hareketleriyle nasıl ilişkilendirdiğine dair bir bakış sunuyor.
Leravi'ye göre, Skobelevo yıldız haritası olarak adlandırılan eser, planlı bir kazı sırasında değil tamamen şans eseri bulundu. 20 Mayıs 2013'te araştırmacılar Georgi Georgiev ve Ivelina Georgieva, bir Trakya mezarlığını incelerken yakınlarda duran alışılmadık bir taş fark etti.
Yaklaşık 2 metreye 3 metre boyutlarındaki kaya, kuzey ve güney yarımlarına hizalanmış, özenle yerleştirilmiş 56 konik delikle kaplıydı.
Uzmanlar, deliklerin farklı parlaklıklardaki yıldızları temsil ettiğine inanıyor. Taşın ortasından geçen doğal bir mermer damarının ise Samanyolu'nu simgeleyebileceği düşünülüyor. Doğu-batı ekseninde yönlendirilmiş olan taş, ilk insanların gökyüzünü sadece gözlemlemediğini aynı zamanda haritasını çıkardığını gösteriyor.
Keşfi gerçekten dikkat çekici kılan şey: tarih öncesi astronomi hakkında söyledikleri. Taşın Büyük Ayı, Aslan (Leo) ve Ülker (Pleiades) gibi iyi bilinen takımyıldızları tasvir ettiği görülüyor. Başka desenler Kraliçe (Cassiopeia) ve Kuğu (Cygnus) takımyıldızlarına işaret ediyor.
Durum erken dönem astronomlarının gece gökyüzü hakkında şaşırtıcı derecede ayrıntılı bir bilgiye sahip olduğunu düşündürüyor. Araştırmacılar, haritanın göksel navigasyon için kullanılmış olabileceğini, toplulukların yıldızların hareketi aracılığıyla zamanı ve mevsimleri takip etmesine yardımcı olduğunu tahmin ediyor.
Deliklerin hassas yerleşimi, taşın ilkel bir yıldız saati gibi işlev görmesine olanak tanımış olabilir. Söz konusu bilgi; tarım, ritüel döngüleri ve önemli gök olaylarının işaretlenmesi için büyük bir öneme sahipti.