Dünya bu yaz daha hızlı dönüyor. Bu da günlerin çok az da olsa kısalmasına yol açtı ve bilim insanları ile zaman ölçüm uzmanlarının dikkatini çekti. 2025 yılının en kısa günü de belli oldu.
Timeanddate.com tarafından derlenen Uluslararası Dünya Rotasyon ve Referans Sistemleri Servisi ve ABD Donanma Gözlemevi verilerine göre 10 Temmuz, 24 saatten 1,36 milisaniye daha kısa sürerek şu ana kadar yılın en kısa günü oldu. Tahminlere göre, sırasıyla 22 Temmuz ve 5 Ağustos ise 24 saatten 1,34 ve 1,25 milisaniye daha kısa olacak.
Bir günün uzunluğu, gezegenin kendi ekseni etrafında bir tam dönüşünü tamamlaması için geçen süre olarak biliniyor ve ortalama 24 saat veya 86.400 saniye sürüyor. Ancak gerçekte, Ay'ın çekim gücü, atmosferdeki mevsimsel değişiklikler ve Dünya'nın sıvı çekirdeğinin etkisi gibi çeşitli faktörler nedeniyle dönüşün süresi değişebiliyor.
Bu nedenle, tam bir dönüş bazen 86.400 saniyeden daha uzun ya da kısa sürebiliyor. Ancak aradaki farklılığı, "Vay be bugün 24 saatten az sürdü" diyebilecek kadar belirgin bir şekilde hissetmiyoruz.
Bununla birlikte bu küçük sapmalar, uzun vadede bilgisayarlar, uydular ve telekomünikasyon sistemlerini etkileyebiliyor. Bu yüzden en küçük zaman sapmaları bile, 1955'te kullanılmaya başlanan atom saatleriyle titizlikle izleniyor. Bazı uzmanlar, bu durumun modern uygarlığı tehdit eden Y2K sorununa benzer bir senaryoya yol açabileceğini düşünüyor.
Atomik saatler, 24 saati en yüksek hassasiyet derecesinde hesaplamak için saatin içindeki bir vakum odasında tutulan atomların salınımlarını sayıyor. Ortaya çıkan zamana UTC ya da Eşgüdümlü Evrensel Zaman diyoruz; yaklaşık 450 atom saatine dayanan UTC, küresel zaman standardı olarak kullanılıyor ve telefonlarımız ile bilgisayarlarımızın saatleri buna göre ayarlanıyor.
Gökbilimciler de Dünya'nın dönüşünü takip ediyor (örneğin gezegenin sabit yıldızlara göre konumunu kontrol eden uyduları kullanarak) ve atomik saatlerin zamanı ile Dünya'nın tam bir dönüşü tamamlaması için geçen süre arasındaki dakika farklarını tespit edebiliyor.
CNN International'ın haberine göre, 5 Temmuz 2024'te Dünya, 65 yıl önce atom saatinin ortaya çıkışından bu yana kaydedilen en kısa günü yaşadı ve 24 saatten 1,66 milisaniye daha kısa sürdü.
Kaliforniya Üniversitesi'nden Araştırmacı Jeofizikçi Duncan Agnew, "1972'den beri biraz daha hızlı günlere doğru bir eğilim içindeyiz. Ama bu işin dalgalanmaları da var. Borsayı izlemek gibi. Uzun vadeli trendler olduğu kadar ani yükseliş ve düşüşler de olabiliyor" diye konuştu.
1972 yılında, onlarca yıl nispeten yavaş döndükten sonra, Dünya'nın dönüşü atomik zamana göre öyle bir gecikme biriktirmişti ki, Uluslararası Yer Dönme ve Referans Sistemleri Servisi, UTC'ye bir "artık saniye" eklenmesini zorunlu kıldı. Bu, Miladi takvim ile Dünya'nın Güneş etrafındaki bir turunu tamamlaması için geçen süre arasındaki uyuşmazlığı hesaba katmak için her dört yılda bir şubat ayına fazladan bir gün eklendiği "artık yıl" gibi düşünülebilir.
1972'den bu yana toplam 27 "artık saniye" eklendi. Ancak Dünya'nın dönüşünün hızlanmasıyla bu eklemelerin sıklığı giderek azaldı. 1970'lerde 9 kez "artık saniye" eklenirken, 2016'dan bu yana hiç eklenmedi.
2022 yılında Ağırlıklar ve Ölçüler Genel Konferansı (CGPM) artık saniyenin 2035 yılına kadar kullanımdan kaldırılmasına karar verdi. Yani saatlere bir saniye daha eklendiğini asla görmeyebiliriz. Ancak Agnew'e göre, Dünya birkaç yıl daha hızlı dönmeye devam ederse, sonunda UTC'den bir saniyenin çıkarılması gerekebilir.
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
12:45
YORUM YAZ