Gün içinde telefonunuzdaki uygulamaları açıp geziniyorsunuz, belki fotoğraf paylaşıyor, belki düşüncelerinizi yazıyorsunuz. Ancak o esnada hiç farkında olmadan, kullandığınız uygulamalara adeta bir casusluk aracı görevi görme yetkisi veriyor olabilirsiniz.
VPN sağlayıcısı Surfshark'ın yaptığı bir araştırmaya göre, sosyal medya uygulamaları, siz fark etmeden nerede olduğunuzu en ince ayrıntısına kadar biliyor.
Apple App Store'daki en popüler 10 sosyal medya uygulamasının incelendiği araştırmada, özellikle Elon Musk'ın X'i ve Mark Zuckerberg'in başında olduğu Meta'ya ait Instagram, Threads ve Facebook gibi uygulamaların tam anlamıyla "veri açlığı" çektiği ortaya çıktı. Yani konumunuzu anbean takip ediyorlar.
Akıllı telefonunuz iki tür konum verisi toplar: "kaba" ve "yaklaşık". Yaklaşık veri, genel konumunuzu belirtirken, GPS, Bluetooth ve hatta IP adresi gibi ağları kullanan "hassas" veri, tam olarak nerede olduğunuzu gösteriyor. İşte X gibi uygulamalar, en hassas veriyi istiyor.
Surfshark CTO'su Donatas Budvytis'e göre, söz konusu veriler sizin hakkınızda profil oluşturmak, davranışlarınızı tahmin etmek ve hatta hedefli manipülasyon için kullanılabiliyor. Surfshark; X, Instagram, Threads, Facebook ve Pinterest'in çok fazla veri toplayan uygulamalar arasında olduğunu keşfetti.
"Peki benim konumumu neden topluyorlar?" diye düşünüyorsanız, cevap çok basit: Şirketler sizden gelen verileri kullanarak reklamverenlere daha etkili ulaşım sağlıyor ve size doğrudan pazarlama mesajları bile gönderebiliyorlar. YouTube ve LinkedIn'in ise konumunuzu en az toplayan platformlar olduğu bilgisi paylaşıldı.
VPN'ler internet trafiğinizi şifrelese ve IP adresinizi gizlese de, GPS ve Bluetooth gibi ağlar üzerinden toplanan verileri engelleyemiyor. Örneğin VPN uygulamasıyla Berlin'de görünüyor olsanız bile, telefonunuzun GPS'i Londra'da olduğunuzu söylediği sürece, X uygulaması sizin gerçek yerinizi rahatça öğrenebiliyor.
Öte yandan sosyal medya uygulamalarının çoğunda, toplanan verileri kısıtlamanızı sağlayan ayarlar mevcut. Örneğin X uygulamasında konum takibini durdurmak için şu adımları izleyebilirsiniz:
Benzer ayarları diğer uygulamaların gizlilik menülerinde de bulabilirsiniz. Ayrıca telefonunuzun genel ayarlarından GPS özelliğini kullanmadığınız zamanlarda kapatarak da takibi büyük ölçüde kısıtlayabilirsiniz.