Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul

Çin, nükleer enerjiyle çalışan dünyanın en büyük kargo gemisi projesini resmen tanıttı. Yeni nesil gemi, 200 megavat termal güç üreten toryum bazlı eriyik tuz reaktörü (TMSR) ile donatılacak ve tam 14 bin standart konteyner taşıma kapasitesine sahip olacak. Proje, hem deniz taşımacılığında hem de nükleer enerjide yeni bir dönemi başlatacak gibi görünüyor.
Geminin kalbinde yer alan 200 megavatlık reaktör, ABD Donanması’nın Seawolf sınıfı denizaltılarında kullanılan S6W reaktörleriyle aynı güç seviyesinde. Ancak Çin’in sistemi çok daha verimli. Reaktörün ürettiği ısı doğrudan tahrik için değil, süper kritik karbondioksit (sCO₂) çevrimiyle çalışan bir Brayton jeneratörüne aktarılacak. Bu sayede ısıdan elektriğe dönüşüm oranı yüzde 45 ila 50 arasında olacak — bu da geleneksel buhar çevrimli sistemlerin yaklaşık yüzde 33’lük verimine kıyasla büyük bir sıçrama anlamına geliyor. Geminin bu sistemle üreteceği 50 megavatlık elektrik gücü, yakıt ikmali yapılmadan yıllarca seyir yapmasına yetecek.
Yeni reaktörün en dikkat çekici yönü, geleneksel uranyum yerine toryum kullanması. Toryum daha bol bulunuyor, ayrıca reaktörün suyla soğutulmasına gerek olmadığı için sistem hem daha kompakt hem de çok daha güvenli hale geliyor.
Reaktör atmosferik basınçta çalıştığından patlama riski yok. Üstelik güçlü negatif sıcaklık katsayısı sayesinde sıcaklık arttıkça reaksiyon kendiliğinden yavaşlıyor. Yani olası bir “kontrolden çıkma” senaryosu fiziksel olarak mümkün değil.
Tasarımda iki pasif artık ısı giderme sistemi yer alıyor. En kötü durumda bile erimiş tuz yakıtı özel bir güvenlik odasına akıp katılaşıyor ve radyoaktif maddelerin yayılması önleniyor. Reaktör modüler bir yapıda tasarlandığı için her bir modülün ömrü 10 yıl. Bu sürenin sonunda yeniden yakıt doldurmak yerine tüm modül değiştiriliyor. Bu da hem bakım süresini kısaltıyor hem de insan hatası riskini azaltıyor.
Acil durumlar içinse gemiye 10 megavatlık dizel jeneratör entegre edilecek.
Bu dev kargo gemisi, Çin’in ileri nükleer enerji projelerinin bir halkası. Ülke, 2025’te Gobi Çölü’nde toryum reaktörünü başarıyla çalıştırarak dünya tarihinde bir ilke imza atmıştı. ABD’nin 1960’larda durdurduğu bu teknolojiyi yeniden canlandıran Çin, şimdi de toryumu ticari deniz taşımacılığına taşımaya hazırlanıyor.
Pekin yönetimi, İç Moğolistan’daki zengin toryum rezervlerinden yararlanmayı planlıyor. Ayrıca kurşun-bizmut soğutmalı hızlı reaktörlerle çalışan petrol tankerleri ve yüzer nükleer enerji istasyonları da gündemde.