Evrenin en yıkıcı güçlerinden biri olan kara delikler, genelde etraflarındaki her şeyi hatta ışığı bile yutarak yok eder. Ancak bu kez tablo tersine döndü gibi görünüyor.
NASA’nın Fermi Gamma-ray Uzay Teleskobu 2 Temmuz’da GRB 250702B adlı olağanüstü bir gama ışını patlaması tespit etti. Bu olay, kayıtlara geçen en uzun ve en gizemli patlamalardan biri olarak tarihe geçti. Normalde bu tür patlamalar birkaç saniye ya da dakika sürer, fakat GRB 250702B tam yedi saat boyunca devam etti. Dahası, birkaç kez tekrarlandı, ki bu, mevcut astrofizik modellerine göre imkânsız kabul ediliyordu.
İngiltere’deki Liverpool John Moores Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu tuhaf sinyalin ardında bambaşka bir senaryo olabileceğini düşünüyor: Bir yıldız, yörüngesindeki küçük bir kara deliği içine çekip yutmuş olabilir.
Normalde kara delikler yıldızları parçalar; ancak bu kez roller değişmiş. Yıldız ömrünün sonuna yaklaşırken genişliyor, dış katmanları şişiyor ve yakınındaki kara delik bu devasa gaz kütlesinin içine gömülüyor. Gazın oluşturduğu sürtünmeyle yavaşlayan kara delik, spiral bir şekilde yıldızın çekirdeğine doğru düşüyor.
Sonrasında olanlar tam bir felaket: Kara delik, yıldızın iç tabakalarını parçalayıp yutmaya başlıyor. Bu sırada ortaya çıkan muazzam enerji, kutuplardan dışarı fırlayan relativistik jetler şeklinde uzaya salınıyor. Bu jetler de Dünya’dan milyarlarca ışık yılı öteden bile tespit edilebilen gama ışını patlamalarını oluşturuyor.
Araştırma ekibine göre, bu model gözlemlenen uzun süreli patlamayı da açıklıyor. Normal bir süpernova birkaç dakikada enerjisini tüketirken, kara deliğin yıldızın içinde ilerlemesi saatler sürebiliyor. Astrofizikçi Hendrik van Eerten, “Bu senaryo, gözlemlenen zaman ölçeğini açıklayabilen az sayıdaki modelden biri,” diyor.
GRB 250702B, üç farklı aşamada gözlemlendi ve kaynağının milyarlarca ışık yılı uzaklıkta olduğu belirlendi. Böylesine uzak bir noktadan bile algılanabiliyor olması, patlamanın gücünü daha da çarpıcı kılıyor.
Bilim insanları yine de temkinli. Alternatif teoriler arasında yıldızın kendi kütlesi altında çökmesi ya da orta büyüklükte bir kara delik tarafından parçalanması ihtimalleri de değerlendiriliyor. Ancak şu ana kadar hiçbir model, hem patlamanın süresini hem de tekrar eden sinyalleri bu kadar iyi açıklayamıyor.
Bu gizemli olay, evrenin ne kadar öngörülemez olduğunu bir kez daha gösteriyor. Eğer gerçekten bir yıldız, kendi kara deliğini içine çekip yuttuysa, bu sadece yeni bir keşif değil, yıldız ölümünün şimdiye kadar görülmemiş bir biçimi anlamına geliyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
11:37
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ