ABD'de et fiyatlarında hızlı bir artış yaşanır. Arz tarafındaki düşüş ve talepteki yükseliş sonrası en güncel verilere göre, haziran ayında kıyma fiyatı yıllık bazda yüzde 12 arttı. Market raflarında bir pound (yaklaşık 450 gram) kıymanın ortalama fiyatı 6.12 dolara kadar çıktı. İşlenmemiş biftek fiyatlarında da benzer bir tablo var; fiyatlar yüzde 8 artarak 11.49 dolara ulaştı.
Bu artış ani değil, aksine uzun süredir devam eden bir eğilim. Son 20 yıldır ABD'de sığır sayısında düzenli bir azalma yaşanıyor ve bu durum, arzı düşürürken talebin güçlü kalması nedeniyle fiyatları sürekli yukarı çekiyor.
ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre, ülkedeki toplam sığır ve buzağı sayısı 1 Ocak itibarıyla 86.7 milyon başa düştü. Bu, 2019'daki zirveye kıyasla yüzde 8 daha düşük ve 1951'den bu yana görülen en düşük rakam.
Uzun süren kuraklıklar, yükselen yem maliyetleri ve değişen iklim koşulları bu azalmanın başlıca sebepleri. Özellikle son yıllarda Batı eyaletlerini etkisi altına alan kuraklık, çiftçilerin ellerindeki dişi sığırları normalden daha erken kesime göndermesine yol açtı. Bu durum kısa vadede arzı artırsa da, uzun vadede üretim kapasitesini düşürüyor.
Texas A&M Üniversitesi'nden hayvancılık ekonomisti David Anderson'a göre, sığır fiyatlarının rekor seviyelere ulaşması çiftçileri anlık kazancı tercih etmeye itiyor. Bugün bir dişi sığır binlerce dolara satılabiliyor ve birçok çiftçi, gelecekteki buzağı gelirine bel bağlamak yerine, hemen satış yaparak kârını garantilemek istiyor.
"Şu an satarsam rekor fiyat alacağım. Ama eğer tutarsam, doğuracağı buzağılardan yeterince gelir elde edebilecek miyim?" sorusu, pek çok çiftçinin kararını şekillendiriyor.
Arz üzerindeki bir diğer tehditse sınırın diğer tarafından geliyor. Meksika'da yeniden ortaya çıkan Yeni Dünya vidalı sineği adı verilen bir parazit, ABD yetkililerini alarma geçirmiş durumda. Bu sinek, sıcak kanlı hayvanların açık yaralarına yumurtalarını bırakıyor ve larvalar canlı dokuları yiyerek büyük zarara yol açıyor.
ABD, bu riski önlemek için Meksika'dan yapılan sığır ithalatını durdurdu. Ancak bu hayvanlar, ülkede kesilen toplam sığırın yaklaşık yüzde 4'ünü oluşturuyordu. Arzın bu şekilde daralması, fiyatları daha da yukarı çekebilir.
Trump'ın gümrük tarifesi tehditleri de fiyatların artmasında rol oynayabilir. ABD, yılda yaklaşık 181 milyon kg sığır eti ithal ediyor. Özellikle yağsız kıyma ithalatı önemli bir paya sahip.
Bu et, ABD'de üretilen daha yağlı kıyma ile karıştırılarak hamburger gibi ürünlerde kullanılıyor. Avustralya ve Yeni Zelanda’dan gelen ithalat yüzde 10 gümrük tarifesine tabi tutulurken, Brezilya’dan gelen et için Trump yönetimi yüzde 50’ye varan bir vergi tehdidinde bulunmuştu. Böyle bir senaryo gerçekleşirse, ithalatçılar maliyetleri tüketiciye yansıtmak zorunda kalabilir.
Yaz sezonuyla birlikte artan mangal keyfi, talebin yüksek seyretmesine yol açıyor. Kansas Eyalet Üniversitesi'nden ekonomist Glynn Tonsor'a göre, talep bu denli canlı olduğu sürece fiyatların düşmesi pek mümkün değil.