Marketlerde temel gıda fiyatları hızla artıyor. Yumurtadan ete, kahveden meyve suyuna kadar birçok ürün el yakıyor. Vatandaşın cebini yakan bu fiyat artışlarının sebepleri ve etkileri haberimizde.
Tüm dünyada market alışverişi yapan herkes, fiyatlardaki artışın cüzdanları nasıl zorladığından şikayetçi. Son dönemde özellikle yumurta, et, kahve ve meyve suyu fiyatlarındaki ciddi artışlar dikkat çekiyor. Artışın nedeni sadece enflasyon değil; doğal afetler, salgın hastalıklar ve küresel ekonomik dengesizlikler de bu duruma katkı sağlıyor.
Son aylarda yumurta fiyatları adeta uçtu. Birçok markette stoklar tükenirken, kalan ürünlerin fiyatı geçen yıla göre %37,5 oranında arttı. Bunun en büyük sebebi, kuş gribi salgınının ülke genelindeki tavuk sürülerini vurması oldu. Ayrıca yıl sonu tatilleri ve artan talep, fiyatları daha da yukarı çekti. Uzmanlar, bu durumun önümüzdeki yıllarda da sürebileceğini belirtiyor.
Yalnızca yumurta değil, et fiyatları da hızla artıyor. ABD’de sığır sayısının son 70 yılın en düşük seviyesine gerilemesi, arzı düşürdü. Bu düşüş, kuraklık ve yükselen maliyetlerden kaynaklanıyor. Uzmanlar, sığır üretiminde toparlanmanın 2026’yı bulabileceğini söylüyor.
Portakal suyu fiyatlarındaki yükselişin ardında ise fırtınalar, kuraklık ve turunçgil hastalıkları var. Brezilya’da yaşanan tarımsal sorunlar, portakal suyu arzını düşürdü. Uzmanlar, bu sorunun kısa vadede çözülmesinin zor olduğunu belirtiyor.
Kahve fiyatları, Brezilya’daki kötü hava koşulları nedeniyle arttı. Arabica kahve çekirdeklerinin fiyatı rekor seviyelere ulaştı. Çikolata ise kakaonun arzındaki sorunlar nedeniyle giderek pahalı hale geliyor. Batı Afrika’daki hava koşulları ve tarımsal sıkıntılar, çikolata üreticilerini farklı alternatiflere yöneltiyor.
Market alışverişi kadar restoran sahipleri de bu artışlardan etkileniyor. ABD’nin Nebraska eyaletinde bir restoran sahibi, yumurta maliyetlerinin birkaç ay içinde neredeyse dört katına çıktığını belirtti. Ancak müşteri kaybetmemek için fiyatlarını artırmamaya çalıştığını ifade ediyor:
“Her şey pahalılaşıyor ama müşterilerimize bunu hissettirmek istemiyoruz. Uzun vadede kazanmak için kısa vadede fedakarlık yapıyoruz.”
Ekonomistler, gıda fiyatlarının eski seviyelere dönmesinin zor olduğunu söylüyor. Pandemi, savaş ve iklim değişikliği gibi faktörler, gıda arzını ciddi şekilde etkiledi. En iyi senaryoda bile fiyatların ancak sabitlenebileceği belirtiliyor.