Kıdem tazminatı, her tam yıl için 30 günlük ücret üzerinden hesaplanıyor. Ancak işverenle yapılan sözleşmelerle bu sürenin artırılması mümkün. Peki, bu artış kıdem tazminatında belirlenen tavanı geçebilir mi? Gazeteci Ahmet Kıvanç, işçilerin en çok merak ettiği bu soruyu cevapladı. İşte detaylar...
Kıdem tazminatı, işçilerin çalışma hayatında en çok önem verdiği haklardan biri. Mevcut yasal düzenlemeye göre, her tam hizmet yılı için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödeniyor. Ancak, işverenle yapılan bireysel ya da toplu iş sözleşmeleriyle bu sürenin artırılması da mümkün. Peki, sözleşmeyle belirlenen bu artış, kıdem tazminatında geçerli olan tavanı aşabilir mi? Çalışma hayatına dair konuları yakından takip eden gazeteci Ahmet Kıvanç, bu konuda kafalarda oluşan soru işaretlerini cevapladı.
Bir zamanlar emekliliğe adım atan işçiler için kıdem tazminatı, bir evin anahtarı anlamına geliyordu. Günümüzde ise bu tazminat, gençlerin düğün masraflarını karşılamaya dahi zor yetiyor. Kıdem tazminatının alım gücündeki bu ciddi düşüş, mevcut düzenlemelerin işçinin aleyhine işlemesiyle doğrudan ilişkili.
Mevzuata göre, bir işçi aynı işverenin bir ya da farklı iş yerlerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti kadar kıdem tazminatı hakkı kazanıyor. Bu süre, toplu ya da bireysel iş sözleşmeleriyle işçi lehine artırılabiliyor ve bazı durumlarda 40 – 45 güne kadar çıkabiliyor. Ancak ne kadar artırılsa da kıdem tazminatının bir üst sınırı var. Bu sınıra "kıdem tazminatı tavanı" deniyor ve bu tavan her yıl güncelleniyor.
2025 yılı Ocak-Haziran dönemi için bu tavan 46.655,43 TL olarak belirlendi. Oysa 1982 öncesinde kıdem tazminatı tavanı, asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanıyordu. Eğer bu sistem bugün geçerli olsaydı, tavan tutarı 195 bin lirayı bulacaktı.
Örneğin brüt maaşı 30.000 TL olan bir işçi, sözleşmesinde 40 gün tazminat öngörülmüşse her yıl için 40.000 TL kıdem tazminatı alabilir. Ancak brüt maaşı 50.000 TL olan bir işçi için aynı sözleşme geçerli olsa da alabileceği maksimum tazminat tavan olan 46.655,43 TL’yi aşamaz. Bu da kıdem tazminatının özellikle yüksek ücretli çalışanlar için giderek daha fazla sınırlandığını gösteriyor.
Kıdem tazminatı; bir işçinin belirli şartlar altında işinden ayrılması durumunda, işveren tarafından geçmiş çalışma süresine karşılık olarak yapılan yasal bir ödemedir. Bu ödeme, işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinin sona ermesi halinde, taraflar arasında adil bir mali denge kurulmasını amaçlar. Türkiye’de kıdem tazminatına dair esaslar, İş Kanunu çerçevesinde belirlenmiştir. Bu düzenleme, çalışanların iş yerinde uzun süreli istihdamını teşvik etmek ve haklarını güvence altına almak için önemli bir rol üstlenir.