Petrol fiyatlarında yaşanabilecek her 10 dolarlık artış, Türkiye ekonomisini doğrudan etkiliyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) analizine göre, bu artış enflasyonu yaklaşık 1,6 puan, cari açığı ise 2,6 milyar dolar yükseltebiliyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) “Merkezin Güncesi” adlı blogunda yayımlanan teknik analizde, petrol fiyatlarındaki değişimlerin Türkiye üzerindeki makroekonomik etkileri ele alındı. Özellikle Brent petrol fiyatındaki %10’luk bir artışın, tüketici enflasyonunu yaklaşık 1 puan artırdığı belirtildi. Bu etkinin yarısının ilk üç ayda, geri kalanının ise yıl içinde ortaya çıktığı vurgulandı.
Petrol fiyatındaki 10 dolarlık artışın, dolaylı etkilerle birlikte enflasyonu toplamda 1,6 puana kadar yükselttiği ifade edildi. Bu artış, sadece akaryakıtla sınırlı kalmıyor; ulaştırmadan ambalaja, kimya sektöründen lojistiğe kadar geniş bir yelpazede maliyetleri artırarak enflasyonu tetikliyor. İç talep, vergi yapısı ve döviz kurundaki oynaklık da bu süreci daha da karmaşık hale getiriyor.
Analize göre, her 10 dolarlık petrol fiyatı artışı cari açıkta 2,6 milyar dolarlık ek yük oluşturuyor. Bunun 5,1 milyar doları artan ithalat faturasından kaynaklanırken, petrol ihracatından gelen 2,2 milyar dolarlık gelir bu açığı bir nebze dengelemeye çalışıyor. Geriye kalan fark ise doğrudan cari dengeye yansıyor.
TCMB ekonomistleri, petrol fiyatlarının Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini “güçlü ama yönetilebilir” olarak tanımlasa da, jeopolitik risklere karşı tetikte olunması gerektiği uyarısında bulundu. Döviz kuru üzerinde oluşabilecek baskının, enflasyon üzerindeki etkileri daha da artırabileceği ifade edildi.