Milyonlarca çalışan, erken emeklilik konusunu araştırırken Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) sevindiren bir haber geldi. SGK, riskli ve yıpratıcı işlerde çalışan 45 meslek grubuna “yıpranma payı” kapsamında 5 yıla kadar erken emeklilik fırsatı sunacak. Bu düzenleme sayesinde pek çok çalışan, normalden daha önce emekli olabilecek.
Mevzuatta “fiilî hizmet süresi zammı” olarak geçen yıpranma payı, çalışanların 1 yılda 12 ay yerine 15 veya 18 ay çalışmış kabul edilmesini sağlıyor. Böylece hem prim gün sayısı artıyor hem de emeklilik yaşı öne çekiliyor.
SGK, yapılan işin risk düzeyine göre iki farklı ek süre uyguluyor:
180 gün yıpranma hakkı: Maden işçileri, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli, Emniyet, MİT, Sahil Güvenlik, ceza infaz koruma memurları ve radyoaktif işlerde çalışanlar.
90 gün yıpranma hakkı: Gazeteciler, TRT haber çalışanları, cam-çimento-döküm fabrikası personeli, termik santral işçileri, itfaiyeciler, diş hekimleri, eczacılar, hemşireler ve diğer sağlık çalışanları.
180 günlük grupta yer alanlar her yıl 6 ay, 90 günlük grupta yer alanlar ise her yıl 3 ay ek prim kazanıyor.
8 Eylül 1999 öncesinde göreve başlayan kamu görevlileri, kazandıkları yıpranma günlerinin tamamını primlerine ekleyebiliyor ve bu sürenin yarısını doğrudan emeklilik yaşından düşebiliyor. Örneğin, 6 yıl yıpranma hakkı bulunan bir subay, 3 yıl erken emekli olabiliyor.
Özel sektörde 4A kapsamında çalışanlar, önce en az 3600 prim gününü tamamlamak zorunda. Ardından, kazandıkları yıpranma süresinin yarısı, emeklilik yaşını geriye çekiyor. Örneğin, 4 yıl (1440 gün) yıpranma hakkı elde eden bir işçi, 2 yıl erken emeklilik hakkına sahip oluyor.
En avantajlı grup, her yıl 180 gün yıpranma hakkı kazananlar. 20 yıllık hizmet sonunda 3600 gün ek prim elde eden bu çalışanlar, 1800 gün (yaklaşık 5 yıl) erken emekliliğe hak kazanıyor. Bu sayede 60 yaşında emekli olması gereken bir çalışan, 55 yaşında emekli olabiliyor.
Sürekli bakıma muhtaç engelli çocuğu olan anneler için de SGK özel bir erken emeklilik hakkı tanıyor. Bu kapsamda, annenin toplam prim gün sayısının yüzde 25’i kadar ek süre emeklilik hesabına dahil ediliyor.
Ek prim süresi, doğrudan emeklilik yaşından düşülüyor. Bu düzenleme yalnızca annelere özel olarak uygulanıyor. Örneğin; 6.000 gün prim ödemiş bir anne, 1.500 gün (yaklaşık 4 yıl) erken emeklilik hakkı elde ediyor.