Ashoka Üniversitesi tarafından yürütülen çalışma, kuş gribi virüsünün insanlara sıçraması durumunda yaşanacak senaryoyu gözler önüne serdi. Hindistanlı araştırmacılar, yetkililerin mutasyona uğramış virüsü yeni bir pandemiye dönüşmeden durdurabilmesi için ne kadar süreleri olduğunu hesaplayan bir modelleme geliştirdi. Ortaya çıkan cevap ise oldukça ürkütücü: Yaklaşık iki gün.
Independent'in haberine göre, dünya genelindeki tavuk çiftliklerini kasıp kavuran kuş gribi virüsü, epidemiyologların en kötü kabuslarından biri olmaya devam ediyor: Virüsün insanlara sıçraması ihtimali.
Avrupa, son dönemde yüksek patojenik kuş gribi virüsünün eşi benzeri görülmemiş bir yayılımına tanıklık ediyor. Yaşanan gelişmeler yüz milyonlarca kümes hayvanının itlaf edilmesine yol açarken, gıda tedarikini ve fiyatları da olumsuz etkiliyor.
Her ne kadar insan enfeksiyonları nadir görülse de araştırmacılar kuş gribi virüsündeki potansiyel mutasyonların, gelecekteki bir pandeminin 1 numaralı nedeni yapabileceği konusunda endişeli. Hindistan'daki Ashoka Üniversitesi'nden araştırmacılar, H5N1 salgınının kuşlardan insanlara geçtikten sonra nasıl başlayabileceğini, yayılabileceğini ve kontrol altına alınabileceğini değerlendirmek üzere özel bir bilgisayar simülasyonu geliştirdi.
Araştırmada, virüsün gerçek hayatta nasıl yayılabileceğini haritalandırmak amacıyla insanların ev, iş yeri ve pazarlardaki etkileşimlerini simüle eden "BharatSim" adlı bilgisayar modeli kullanıldı.
Güney Hindistan'ın kümes hayvancılığı merkezi olan ve 1.600'den fazla çiftliğe ev sahipliği yapan Namakkal bölgesindeki yaklaşık 10 bin kişinin etkileşimleri modellendi. Bölge, virüsün insanlara sıçrama ihtimalinin yüksek olduğu yerlerden biri olarak görülüyor.
Simülasyona göre virüs ilk olarak orta ölçekli bir çiftlikte veya ıslak pazarda çalışan kişilere sıçrıyor. Birincil temaslılar, aile üyelerini enfekte ediyor ve ardından ikincil temaslılar daha geniş etkileşimler yoluyla virüsü üçüncül temaslılara yayıyor. İnsanların evleri ile iş yerleri veya okulları arasında her 12 saatte bir hareket ettiği varsayıldığında, virüsün sadece iki gün sonra üçüncül temaslılara yayılmaya başlayabileceği öngörülüyor.
Araştırmacılar, salgını dizginlemek amacıyla kuşların itlaf edilmesi, enfekte kişilerin karantinaya alınması ve hedefli aşılama kampanyaları gibi çeşitli müdahale yöntemlerini de simüle etti.
Elde edilen verilere göre itlaf işlemi, yalnızca salgının tespit edilmesinden sonraki 10 gün içinde, yani kuş popülasyonundaki enfeksiyon yayılımı zirve yapmadan önce gerçekleştirilirse bulaşmayı kesebiliyor. Gecikmeli itlafın insan enfeksiyonu riskini dramatik bir şekilde artırdığı tespit edildi. Araştırmacılar, "Kuşlar ne kadar erken itlaf edilirse, yayılımın önlenme olasılığı o kadar artar" ifadesini kullandı.
Simülasyonda insandan insana yayılımı kontrol etmek için en etkili adımın karantina olduğu, ancak uygulamanın enfekte insan sayısı henüz iki kişiyken yapılması gerektiği belirlendi.
Virüsün toplum içinde yayılmaya başlamasıyla birlikte salgının kontrolden çıkabileceği belirtiliyor. Araştırmacılar konuyla ilgili şu notu düştü:
"Kontrol önlemlerinin en büyük etkiyi gösterdiği dönem, salgının çok erken aşamalarıdır. Toplumda bulaşma yaygınlaşırsa karantina, zorunlu maske kullanımı ve büyük ölçekli aşılama kampanyaları gibi daha sert halk sağlığı önlemleri tek seçenek olarak kalır."
Bilim insanları, virüs ve yayılımı hakkında daha fazla bilgi toplandıkça bilgisayar modelini daha hassas hale getirmeyi umuyor. Çalışmayı yürüten ekip, simülasyonların ilk vaka raporlarına cevap verecek şekilde gerçek zamanlı olarak çalıştırılabileceğini de sözlerine ekledi.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
16:59
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ