Suyun gizemli dünyasına bir halka daha eklendi. Kore Standartlar ve Bilim Enstitüsü (KRISS) araştırmacıları, yaptıkları deneylerle daha önce hiç gözlemlenmemiş bir buz fazı keşfetti. “Ice XXI” (Buz XXI) adı verilen bu yeni yapı, yalnızca 10 milisaniyede 20 bin kat atmosfer basıncı altında suyun sıkıştırılmasıyla elde edildi.
Araştırmacılar, bu olağanüstü koşulları oluşturmak için elmas tabanlı hücreler (Diamond Anvil Cells – DAC) kullandı. Bu sistem, suyu inanılmaz bir hızda aşırı basınca maruz bırakırken, bilim insanları süreci adeta kare kare izledi.
Deney sırasında, Avrupa Serbest Elektron X-Işını Lazeri (European XFEL) ve PETRA III tesisleri kullanıldı. XFEL, her mikrosaniyede bir görüntü alarak suyun moleküler dönüşümünü “yüksek hızlı kamera” gibi kaydetti. Ardından PETRA III ile Ice XXI’in yapısı ayrıntılı biçimde incelendi.
Sonuçta, yeni buz formunun dörtgen kristal yapıya sahip olduğu ve her birim hücresinde 152 su molekülü bulunduğu belirlendi.
Araştırma ekibine göre, bu süreçteki su “aşırı sıkıştırılmış” durumda. Normal şartlarda bu kadar yüksek basınçta suyun Buz VI formuna dönüşmesi beklenirdi. Ancak deneyde, su kısa bir süre daha sıvı halde kalmayı başardı ve ardından tamamen farklı bir yapıda kristalleşti.
“Ice XXI” metastabil, yani kararsız bir yapıya sahip. Yine de, bu yapı olağan buzdan çok daha yoğun ve oda sıcaklığında bile oluşabiliyor. Bilim insanlarına göre bu tür yüksek sıcaklık ve basınçta kararlı kalabilen buz fazlarının incelenmesi, sadece Dünya’daki fiziksel süreçleri değil, Güneş Sistemi’ndeki buzlu uyduların iç yapısını anlamak açısından da büyük önem taşıyor.
Araştırmanın ortak yazarlarından Rachel Husband, “Bulgularımız, daha fazla sayıda yüksek sıcaklıkta metastabil buz fazı olabileceğini gösteriyor. Bu, buzlu uyduların bileşimi hakkında yeni bilgiler sağlayabilir,” diyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
12:07
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ